Misschien is het je opgevallen dat we steeds meer aandacht besteden aan autofocus: AF snelheid èn nauwkeurigheid. Voor de meeste fotografen is de resolutie van camera’s minder belangrijk dan andere eigenschappen zoals gebruiksgemak, video, afwezigheid van ruis en het bruikbare dynamische bereik. AF wordt volgens ons een steeds belangrijker punt dat de doorslag kan geven bij de aanschaf van een camera. De kans dat je een foto maakt op precies het beslissende moment wordt veel kleiner als er een halve seconde of meer zit tussen het moment dat je afdrukt en het moment dat de foto wordt genomen. Voor de AF snelhied en nauwkeurigheid is de lens minstens zo belangrijk als de camera. Met name bij opnames met een kleine scherptediepte is het ontzettend storend als de camera niet op het juiste punt heeft scherp gesteld. Daarom rapporteren we op dit moment onze AF testresultaten bij de lenstesten. Zo bouwen we vanzelf voldoende ervaring op om ook uitspraken te kunnen doen over de AF snelheid en nauwkeurigheid van camera’s.

Enorme verschillen in AF snelheid en nauwkeurigheid

In het september nummer van Colorfoto staat een uitgebreide test van 7 camera’s met 70 objectieven, omdat de AF snelheid en nauwkeurigheid sterk afhangen van de combinatie van lens (incl. brandpuntsafstand en diafragma) en camera. Colorfoto testten 3 spiegelreflexcamera’s met fasedetectie (Canon 5DsR, Pentax K1 en Nikon D500) en 2 camera’s met contrast detectie (Panasonic GX8 en Olympus OMD E-M5). Daarnaast zijn er 2 camera’s met een hybride (fasedetectie + contrast detectie) getest. Op de Colorfoto site staat een samenvatting van de AF test van 7 AF systemen. Voor het volledige artikel zal je een abonnement op Colorfoto moeten nemen, of naar de betere boekhandel moeten gaan.

Onze eerste 25 AF testresultaten

We hebben nog veel testresultaten liggen, die nog niet volledig zijn uitgewerkt. Maar de eerste testresultaten, die we vermelden bij onze recente lenstesten, geven al een aardig beeld. De Panasonic LUMIX G VARIO 12-60mm F3.5-5.6 POWER O.I.S. op een Panasonic GX80 stelde in 50 ms (inclusief ontspanvertraging!) scherp van oneindig naar anderhalve meter. Dat gaat zo snel en stil, dat je niet eens hoort of ziet dat er scherpgesteld wordt. Je ziet als bij toverslag het beeldscherm op de achterkant van de camera veranderen van bokeh in razend scherp. Voor straatfotografen is dat ideaal: de tijd tussen het moment dat je afdrukt en het moment dat de foto genomen wordt is inclusief scherpstellen korter dan de ontspanvertraging van veel moderne camera’s waarbij de AF nog uitgeschakeld is. De Nikon 24-70mm f/2.8E (op een “oude” D810!) en Sony FE 24-70mm f/2.8 (op een Sony A7R II) staan met 100 ms op de tweede plaats. Deze drie camera’s stelden in onze test niet alleen heel snel, maar ook nauwkeurig scherp, waarbij de Panasonic en de Sony (waar scherpgesteld wordt op het sensor signaal) een lichte voorsprong (een meetbaar, maar in de praktijk niet zichtbaar verschil) hadden. Het zijn met name de oudere objectieven met grote lenselementen, lange brandpuntsafstanden en/of roterende frontlenzen op spiegelreflexcamera’s waar een scherpsteltijd van 1 seconde of meer niet ongebruikelijk is en waar de scherpstelnauwkeurigheid minder goed is. Dat het ook anders kan, bewees de Panasonic Leica 100-400mm, die op een Olympus OM-D EM1 bij een brandpuntsafstand van 400mm binnen een halve seconde scherp stelde van oneindig. Voor een telelens is dat razendsnel (drie tot 4 keer zo snel als gebruikelijk en overeenkomend met de resultaten van Colorfoto). Mogelijk dat dit objectief op een Panasonic body, die gebruik maakt van depth-by defocus en daardoor sneller kan scherpstellen, nog iets sneller scherp stelt. Bij 100mm is de Panasonic Leica sneller dan alle 70-200mm f/2.8 zoomlenzen op professionele spiegelreflex camera’s die we tot nu toe hebben getest.

De snelste camera (Panasonic GX8) bleek ook het meest nauwkeurig

In de test van Colorfoto kwam de Panasonic GX8 als testwinnaar uit de bus, omdat die camera met diverse objectieven (waaronder de Panasonic Leica 100-400mm) het snelst, maar ook het meest nauwkeurig automatisch scherp stelde. De Nikon D500 bleek de snelste spiegelreflex camera, maar ook de meest nauwkeurige spiegelreflex als het op fasedetectie AF aankomt. Opvallend was het verschil in precisie van de Canon 5DsR en de Sony A7R mk2. Colorfoto beoordeelde 35% van de opnames gemaakt met de Canon 5DsR mk2 als onscherp, terwijl dat bij de Sony A7R mk2 (en de Olympus en de Fujifilm) beperkt bleef tot 10 of minder%. 

Natuurlijk is er meer dan alleen stilstaande of langzaam bewegende onderwerpen: Continu AF test?

Zie ook:

• AF test van 12 camera’s door Traumflieger
• Continu AF test door Colorfoto
• AF test: 7D mk2 vs NX1 vs GH4

Heel veel fotografen fotograferen vrijwel geen bewegende onderwerpen (tel het maar na op Flickr of andere fotografie platforms). Toch is het voor een kleine groep belangrijk om een snel bewegend onderwerp scherp op de foto te krijgen. Wat continu AF betreft, hebben spiegelreflex camera’s (voorzien van lenzen van boven de duizend euro) een voorsprong op de spiegelloze systeem camera’s. Toch wordt ook die achterstand snel minder. De Nikon J5 en de Sony A6300 zijn – als het op continu AF aankomt – de twee beste spiegelloze systeem camera’s die we tot nu toe hebben getest, die nog te koop zijn. De Samsung NX1 verdient op dit punt ook een eervolle vermelding. Toch zijn, van de 100 camera’s die we getest hebben, de Canon 7D mk2, Nikon D5 en de Nikon D500 op dit moment nog sneller / nauwkeuriger bij continu AF. Ik ben benieuwd of de komende PhotoKina, of die van over twee jaar, daar definitief verandering in aan gaat brengen.