AF test: 7D mk2 vs NX1 vs GH4

Fasedetectie AF is bovendien in staat om te anticiperen op de bewegingsrichting van het onderwerp. Compact camera’s en veel compacte systeem camera’s maken gebruik van contrast-detectie AF, dat duidelijk langzamer was. En dit systeem heeft tijd nodig om de bewegingsrichting van het onderwerp vast te stellen. Tot voor kort was contrast-detectie te traag voor het volgen van een bewegend onderwerp.
Anno 2015 zijn er systeemcamera’s met snelle contrastdetectie (zie de GIF animatie in onze Panasonic GH4 test), systeemcamera’s met razendsnelle hybride AF (Nikon 1) en systeemcamera’s met fase-detectie op de sensor (Olympus E-M1 en Samsung NX1). De beste compacte systeemcamera’s en spiegelreflex camera’s maken 10 tot 15 opnames per seconde in volledige resolutie. Als je alleen in jpg fotografeert, houden ze dat heel lang vol. Dit zijn belangrijke verbeteringen voor actiefotografen.

Vrijwel alle testers – ik ook – zeggen dat bij actiefotografie – in tegenstelling tot het fotograferen van een statisch onderwerp – de spiegelreflex een voorsprong heeft op compacte systeem camera’s.

Hoe groot is de voorsprong bij actiefotografie? Ik ken heel weinig testen waar AF systemen in de praktijk rechtstreeks met elkaar vergeleken worden bij het maken van actiefoto’s. In een continu AF test van Traumflieger worden de continu-AF van een spiegelreflex met 10 beelden per seconde en twee systeemcamera’s (met 7 en 15 beelden per seconde) met elkaar vergeleken in praktijksituaties.

Single-shot AF: geschikt voor stilstaand èn beweging?

De nauwkeurigheid en de snelheid van AF wordt doorgaans getest in de single-shot mode, en niet in de continu-AF mode. Dat is niet onlogisch, want single-shot AF wordt ook veel meer gebruikt door fotografen. Een paar jaar geleden was bij het maken van een enkele opname de fase-detectie AF van spiegelreflex-camera’s sneller dan de contrast-detectie van compacte systeemcamera’s. Aan de andere kant, de herhaalbaarheid en nauwkeurigheid van systeemcamera’s, die scherpstellen op het sensor-signaal en daarom geen last hebben van front- of backfocus, was moeilijk te evenaren door spiegelreflexcamera’s.
Waar we ‘vroeger’ bij een AF test schreven dat de AF van een spiegelreflex-camera snel was, omdat de lens binnen anderhalve seconde van oneindig naar dichtbij kon scherpstellen, zijn er nu spiegelreflexcamera’s èn compacte systeemcamera’s die in milisecondes scherpstellen. En – als je eventuele front- en backfocus bij een spiegelreflex camera hebt gecorrigeerd – zijn alle moderne AF-systemen reproduceerbaar nauwkeurig als het gaat om scherpstellen op een statisch onderwerp. Het zal je misschien verbazen hoe vaak je een scherpe foto kan maken van een bewegend onderwerp -raceauto’s en dergelijke uitgezonderd – terwijl de camera ingesteld staat op single-shot AF.

Continu AF test: AF bij een bewegend onderwerp

Wil je echter meerdere opnames vlak achter elkaar maken, dan kan je beter overschakelen op continu AF en de burst-mode. In een video van meer dan 20 minuten laat Traumflieger zien hoe ze verschillende AF testen van een bewegend onderwerp hebben uitgevoerd. Je hoeft geen Duits te verstaan om de video te begrijpen. De beelden spreken voor zich:

• Bij de AF test met een langzaam bewegend onderwerp, iemand die naar de camera toeloopt, doet de continu-AF van de Panasonic GH4, Canon 7D mk2 en de Samsung NX1 het ongeveer even goed; zo’n 95% van de opnames van een bewegend onderwerp is scherp. Alle drie de camera’s zijn getest bij f/2.8 en eenzelfde beeldhoek, overeenkomend met 300mm full-frame equivalent. De camera’s maakten tijdens deze test opnames in RAW + jpg, waarbij je kan horen dat de Samsung NX1 (die anderhalf keer zo veel pixels heeft als de Canon 7D mk2 en twee keer zo veel als de GH4) niet wordt getest bij zijn maximum snelheid van 15 beelden per seconde, omdat anders tijdens de test de buffer van de camera te vroeg vol raakt en het aantal beelden in het tweede deel van de test (als de persoon dicht bij de camera komt) veel lager zou zijn dan bij de start van de test.
• Bij de AF test met een snel bewegend onderwerp, een rijdende auto die bij slecht weer (stromende regen) en weinig licht op de camera komt, is de zwaarste test voor deze drie camera’s. Niet alleen omdat het onderwerp veel sneller beweegt, maar ook omdat de AF van alle camera’s langzamer scherp stelt bij weinig licht. Hier werden de verschillen in AF snelheid zichtbaar.

Runner up: Panasonic GH4 (met Olympus 40-150mm f/2.8)

Bokeh of scherptediepte?
Liever een rennend jachtluipaard dat scherp is van kop tot staart, dan scherp van staart tot romp.

Onder slechte lichtomstandigheden in de stromende regen schiet de Panasonic GH4 met de Olympus 40-150mm f/2.8 in de burst mode met continu AF (7 beelden per seconde) in 73% van de testopnames raak. Bij het testen van spiegelreflexcamera’s zou ik niet eens zo lang geleden mijn handjes hebben dichtgekenepen bij een dergelijke score. Maar er zijn ook kanttekeningen te plaatsen. Ten opzichte van de Samsung NX1 en de Canon 7D mk2 heeft de Panasonic GH4 bij f/2.8 een grotere scherptediepte. Terecht merkt de tester op dat de Panasonic GH4 bij de gekozen testomstandigheden 1 stop meer scherptediepte heeft, waardoor het wat makkelijker is om een scherpe opname te maken. Soms mag een actiefotograaf zich gelukkig prijzen met een kleinere sensor. Om dezelfde reden ben ik gecharmeerd van de Canon 7D mk2 en de Samsung NX1, maar dan in vergelijking met vol-formaat camera’s.
Misschien is de AF van de Panasonic GH4 nog een klein beetje sneller als de Panasonic 35-100mm f/2.8 gebruikt zou zijn, omdat de Panasonic GH4 alleen in combinatie met Panasonic lenzen gebruik maakt van Depth from Defocus (DfD). De AF van de Panasonic GH4 zet zijn beste prestaties neer wat AF snelheid betreft, als je een lens gebruikt waarbij DfD toegepast kan worden (lees: alleen Panasonic lenzen). Omdat de testers van Traumflieger de AF test in alle drie de gevallen uitvoerden bij f/2.8 en een beeldhoek die overeenkomt van circa 300mm omgerekend naar een camera met een volformaat sensor, was de maximale brandpuntsafstand van de Panasonic 35-100mm te kort om deze lens bij de AF test te gebruiken.

Verrassend goede tweede: Samsung NX1

77% raak bij 15 beelden per seconde;
gemiddeld 12 scherpe opnames per seconde

De Samsung NX1 is de zwaargewicht in de test, als het om specificaties gaat. Ten eerste heeft deze camera het grootste aantal megapixels. Daarnaast is de Samsung NX1 anderhalf tot twee keer zo snel als zijn beide concurrenten. Dat stelt hele zware eisen aan de beeldprocessor die al deze informatie moet verwerken, temeer daar de AF ook het sensorsignaal gebruikt. Daarom is de test met de rijdende auto uitgevoerd met alleen jpg bestanden, zodat de camera 15 beelden per seconde kon blijven maken. Van de 379 testopnames gemaakt met een ongekende snelheid van 15 beelden per seconde, waren er 87 onscherp. Dat zijn gemiddeld 3 onscherpe en 12 scherpe opnames per seconde.

AF test winnaar: Canon EOS 7D mk2

Top prestatie: gemidddeld 8,4 van de 10 bps zijn scherp

De actiefotografie test van Traumflieger werd gewonnen door de Canon 7D mk2.
84% van de actie-opnames was scherp. Afgerond kom je op een gemiddelde van 8,5 scherpe en 1,5 onscherpe opnames per seconde. De Canon 7D mk2 heeft eenzelfde AF-systeem als de Canon 1Dx, Canon’s professionele topmodel voor actiefotografie. De kleinere sensor van de Canon 7D mk2 biedt (ten opzichte van de Canon 1Dx) een grotere scherptediepte bij dezelfde beeldhoek en hetzelfde diafragma. Ik zou niet gek opkijken als een Canon 7D mk2 bij 200mm en f/2.8 tijdens actiefotografie vanwege de grotere scherptediepte zelfs meer scherpe opnames levert dan een Canon 1Dx bij 300mm f/2.8.

Petje af voor de Panasonic GH4 en de Samsung NX1

Om diezelfde reden verwacht ik dat de AF van de Canon 6D in een test bij dezelfde beeldhoek en hetzelfde diafragma slechter presteert dan de – bovendien veel meer geavanceerde – AF van de Canon 7D mk2. Dat houdt in dat er heel veel spiegelreflex camera’s zullen zijn, die slechter zijn bij actiefotografie dan de Canon 7D mk2. Omdat de Panasonic GH4 en de Samsung NX1 in deze test bijna net zo goed scoren als de Canon 7D mk2 – en in het eerste deel van de test zelfs net zo goed – is het verschil in snelheid van deze systeemcamera’s ten opzichte van veel andere spiegelreflexcamera’s nog kleiner. Petje af.

Einde van de SLR suprematie, zelfs bij actiefotografie?

Te lang, niet gelezen? AF van compacte systeemcamera’s is voor velen snel genoeg voor actiefotografie, zo blijkt uit een continu AF praktijktest.

Mocht je met actiefotografie willen beginnen, verwacht dan niet dat je zelf ook meteen meer dan 80% geslaagde opnames zal scoren. Actiefotografie is een vak, waar ervaring telt. Terecht merkt Traumflieger op dat het aantal geslaagde opnames voor alle drie de camera’s lager zal worden als je onder moeilijker lichtomstandigheden gaat fotograferen, dan waarbij de AF test is uitgevoerd. Ook geeft hij aan dat als je de testresultaten statistisch zou verwerken, het verschil in AF snelheid tussen deze drie camera’s misschien niet eens significant zou zijn. Dat zou betekenen dat je in de praktijk bij actiefotografie wat AF snelheid betreft geen verschil merkt tussen een systeemcamera en een van de snelste spiegelreflex camera’s van dit moment. Voor de testsituatie met naderende auto’s is dat waarschijnlijk zo. Maar als een onderwerp minder voorspelbaar beweegt dan een rijdende auto, dan zijn de meest geavanceerde spiegelreflex camera’s trefzekerder dan een systeemcamera.

CameraStuffReview heeft de Canon 1Dx, Nikon D4s, Nikon D750, Nikon V3 (nog niet gepubliceerd), Canon 7D mk2, Panasonic GH4 en de Samsung NX1 in de praktijk getest, maar niet in een rechtstreekse vergelijking zoals Traumflieger. Op basis van onze praktijkervaringen zou ik, als ik mijn geld moest verdienen met actiefotografie, de voorkeur geven aan een Nikon D4s, Canon 1Dx of 7D mk2. Heb je echter – zoals ik – geen jarenlange praktijkervaring met actiefotografie, dan wordt het aantal missers eerder veroorzaakt door de fotograaf dan door de camera, ongeacht of dat een systeem-camera of een spiegelreflex is. De Nikon V3 heeft mij tijdens de TT in Assen met zijn snelle hybride AF (alleen de buffer mag groter) aangenaam verrast: ik wist niet dat ik zo goed was in actiefotografie.
Iets meer dan een jaar geleden geloofde ik niet dat er snel een compacte systeemcamera zou verschijnen die, zoals de Samsung NX1, met 15 bps scherpe actiefoto’s (van 28 megapixels) af zou leveren. De spiegelreflex had met de Nikon D750 en de Canon 7D mk2 een antwoord klaar. Als je het mij nu vraagt, dan verwacht ik dat de suprematie van de spiegelreflex bij actiefotografie nog wel een paar jaar duurt.

Het zou zo maar kunnen dat binnen een jaar blijkt dat ik ongelijk heb.