Is de Canon 10-18mm beter dan de Canon 10-22mm?

Kort geleden publiceerden we onze Canon 10-18mm test. Dat is een heel goedkope groothoek zoomlens, die volgens ons minstens net zo goed is als de veel duurdere Canon EF-S 10-22mm, die we eerder hebben getest.
Is dat werkelijk zo? Waar komt het prijsverschil tussen beide Canon EF-S groothoekzooms vandaan? In ons WYSIWYG testoverzicht van groothoekzooms scoort de 10-22mm toch hoger dan de 10-18mm? Zit er dan toch een adder onder het gras?

Een groothoek is……… fotograferen met plezier

Canon EF-S 10-22mm @ 13mm f/8, 1/250 sec, 1600 ISO

Veel fotografen starten met een spiegelreflex camera, inclusief een 18-55mm kitlens. Na een tijdje willen ze hun onderwerp meer naar zich toe halen en komt er een telezoom bij. Terwijl een groothoek zoomlens misschien een betere keuze is. Want met een groothoeklens wordt je gedwongen om dichter op je onderwerp te kruipen, waardoor je meer interactie krijgt tussen fotograaf en onderwerp. Ook lukt het met een groothoeklens veel beter om een weids overzicht te geven. Of om het hele gebouw op de foto te krijgen, in plaats van de helft.

Het belangrijkste argument om voor een groothoek te kiezen, is wat mij betreft een creatieve oveweging. Smaken verschillen, maar ik vind opnames gemaakt met een groothoek er meestal origineler, opvallender en indrukwekkender uitzien dan opnames gemaakt met een telelens. Een mogelijke reden waarom starters in eerste instantie in de richting van een telezoom kijken, is de aanschafprijs. Onder de 300 euro kan je verschillende telezooms kopen, maar geen groothoekzoom. De Canon 10-18mm brengt daar verandering in.

Canon 10-18mm vs 10-22mm: Uiterlijke verschillen

Het eerste dat opvalt als je de Canon 10-18mm en de 10-22mm naast elkaar zet, is dat de 10-22 langer (9 cm vs 7.5 cm) en zwaarder (240 vs 385 gram) is.
Met een filterdiameter van 77mm is de 10-22mm van voren gezien aanmerkelijk imposanter dan de 10-18mm met een filtermaat van 67mm. Meer glas kost meer geld en een groter filter ook. Dat zie te terug in je portemonnee. Of je dat terugziet in de beeldkwaliteit, is maar de vraag.
De Canon 10-22mm is dankzij al dat extra glas lichtsterker: van f/3.5 bij 10 mm tot f/4.5 bij 22 mm. De lichtsterkte van de Canon 10-18 mm verloopt van f/4.5 bij 10 mm tot f/5.6 bij 18mm. Het is een verschil van minder dan 1 stop.

Tip: Op Camerasize.com kan je de grootte van lenzen op jouw camera vergelijken. Hier zie je de Canon 10-18mm, Canon 10-22mm en de Canon 18-55 STM op een Canon 650D. De 10-18mm is net zo compact als de 18-55mm STM kitlens.

Met een lichtsterkere lens heb je, als we beeldstabilisatie nog even buiten beschouwing laten, minder gauw last van bewegingsonscherpte, is de zoeker van de spiegelreflexcamera helderder en kan je meer spelen met scherptediepte. Dat laatste argument gaat bij een groothoeklens eigenlijk niet op: daar is de scherptediepte zo groot, dat de hogere lichtsterkte van de 10-22mm niet leidt tot een mooiere achtergrondonscherpte ten opzichte van de 10-18mm.

Verschil in afwerking. De duurdere Canon 10-22mm is voorzien van een venster met afstandsindicatie, de 10-18mm niet. Een zilveren of een zwarte ring met de brandpuntsafstanden is een kwestie van smaak.

Een hogere lichtsterkte kan een prijsverschil van 200 tot 300 euro rechtvaardigen. Want het is veel moeilijker om een scherpe lichtsterke lens te maken dan een minder lichtsterke lens, die even scherp is. De Canon 50 mm f/1.8 kost bijvoorbeeld minder dan honderd euro, terwijl de Canon 50 mm f/1.4 iets meer dan driehonderd euro kost. Voor een Canon 70-200mm f/4 betaal je zelfs ongeveer de helft van wat je voor een Canon 70-200 mm f/2.8 neerlegt (circa 1.100 euro zonder beeldstabilisatie).

Beeldstabilisatie: belangrijk pluspunt Canon 10-18mm

Canon heeft in de afgelopen maanden een aantal zoomlenzen (16-35 mm f/4 en 24-70mm f/4) uitgebracht, die weliswaar 1 stop minder lichtsterk waren dan het topmodel (16-35mm f/2.8 en 24-70 mm f/2.8 MK2), maar in tegenstelling tot het topmodel zijn voorzien van beeldstabilisatie. Omdat je met beeldstabilisatie 3 stops wint, kan je met de goedkopere modellen inclusief beeldstabilisatie uiteindelijk langer in het donker opnames zonder bewegingsonscherpte maken dan met de 1 stop lichtsterkere topmodellen. Zolang het onderwerp niet beweegt.
Hetzelfde geldt bij een vergelijking van de 10-18mm en de 10-22mm. De ingebouwde beeldstabilisatie van de 10-18mm zorgt er voor dat je langer in het donker kan blijven fotograferen, dan met de duurdere, lichtsterkere 10-22mm.
Dat ingebouwde beeldstabilisatie niet duur hoeft te zijn, bewijst de Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 IS STM, die voor minder dan honderd euro te koop is. Mogelijk dat een 10-18mm zonder ingebouwde beeldstabilisatie 50 euro goedkoper zou worden. Of een Canon 10-22mm met ingebouwde beeldstabilisatie – in theorie – vijf tientjes duurder.

Canon EF-S 10-22mm @ 22mm f/7.1, 1/100 sec, 400 ISO

Nadeel van een primeur; research kost geld

Je kan het ontwerpen van een nieuw objectief vergelijken met het ontwikkelen van een nieuw medicijn. De research die er voor nodig is, kost veel tijd en geld. En dat onderzoeksgeld wordt terugbetaald door de eerste klanten. De Canon EF-S 10-22mm was de eerste EF-S groothoekzoom die destijds door Canon op de markt gebracht werd, met een veel grotere beeldhoek dan alle andere Canon objectieven. Toen Canon met de ontwikkeling van de 10-18mm begon, konden ze voortbouwen op de kennis en ervaring die was opgedaan met de 10-22mm en de recentste STM objectieven. Misschien is dit een belangrijke oorzaak van de spectaculair lage prijs van de Canon 10-18mm.
Het blijft koffiedik kijken, want de Canon 24-70 mm f/2.8 MK2 is bijvoorbeeld recenter en toch aanmerkelijk duurder dan de Canon 24-70 mm f/2.8.

 Canon EF-S 10-22mm @ 10mm f/5, 1/60 sec, 400 ISO

Canon 10-22 vs 10-18: Beeldkwaliteit

Kijken we naar de beeldkwaliteit, zie onze Canon 10-18mm test en Canon 10-22mm test, dan zien we dat de 10-18mm op geen enkel punt onderdoet voor de 10-22mm. Qua scherpte ontlopen ze elkaar niet veel; de 10-18mm haalde in onze test een gelijkmatiger scherpte als je het centrum vergelijkt met de hoeken. De 10-22mm haalde in onze test iets een hogere centrum scherpte dan de 10-18mm. Omdat het moeilijker is om een scherpe lichtsterke lens te maken dan een minder lichtsterke lens, scoort de 10-22mm uiteindelijk iets hoger voor resolutie. Straks volgen een paar 100% beelduitsnedes van praktijkopnames ter illustratie.

Bij de andere lenseigenschappen ontlopen beide lenzen elkaar nog minder. In ons WYSIWYG testoverzicht van groothoekzooms, waarin we alle beschikbare lenscorrecties van de camera toepassen, scoort de 10-22mm weliswaar hoger dan de 10-18mm. Maar dat is tijdelijk. Omdat er tijdens onze test nog geen lenscorrectieprofiel beschikbaar was, maar voor de Canon 10-22mm wel, lijkt het in eerste instantie – als je de WYSIWYG scores vergelijkt – alsof de Canon 10-22mm minder last heeft van chromatische aberratie of lichtafval. De WYSIWYG score voor chromatische aberratie, die gebaseerd is op jpg bestanden waarbij alle beschikbare correcties aanstaan, is beter voor de 10-22mm. Maar zodra er een lenscorrectieprofiel voor de 10-18mm beschikbaar is, na een update van de Canon software, dan vervallen deze verschillen.
Kijk je naar de scores voor RAW bestanden, waar geen correcties worden toegepast, dan ontlopen de lenzen elkaar niet significant. Lichtafval, chromatische aberratie en vervorming zijn bovendien eenvoudig in Lightroom of Photoshop te corrigeren. In sommige praktijkopnames was de chromatische aberratie in ongecorrigeerde RAW bestanden van de 10-22mm hoger dan van de 10-18mm, zoals je in onderstaande opname kan zien.

10-18mm vs 10-22mm: vergelijking van de scherpte

Zelfs bij rechtstreekse vergelijking van een 100% beelduitsnede is het verschil in scherpte tussen beide lenzen voor sommigen moeilijk te zien, maar het is zichtbaar met het blote oog. In de praktijk vergelijk je opnames nooit zo rechtstreeks. De 10-22mm vertoonde in onze test een hogere centrumscherpte en de 10-18mm een gelijkmatiger scherpte van centrum tot hoek..

Klik hier voor een vergelijking van de centrum scherpte bij volle opening. Beweeg je muis over bovenstaande afbeelding voor een vergelijking van de hoekscherpte. We hebben bewust beide lenzen vergeleken bij volle opening, want als je een lichtsterkere lens koopt, dan wil je die ook bij de grootst mogelijke lensopening gebruiken. Een eerlijker vergelijking is als je de 10-22mm instelt op hetzelfde diafragma als de 10-18mm. Dan komt de hoekscherpte van de 10-22mm dichter in de buurt van de 10-18mm. Toch blijft de trend hetzelfde, ook bij de andere brandpuntsafstanden. Hieronder staat een vergelijking van de scherpte van beide lenzen bij een brandpunstafstand van 14mm en f/4.5. De 10-18mm wint het in de hoeken en de 10-22mm in het centrum.

Klik hier voor een vergelijking van de centrum scherpte bij volle opening. Beweeg je muis over bovenstaande afbeelding voor een vergelijking van de hoek scherpte.

Samenvattend kan je stellen dat de beeldkwaliteit van de 10-18mm gelijkwaardig is aan de beeldkwaliteit van de 10-22mm. Veel fotografen hechten een groter belang aan een gelijkmatige scherpte van centrum tot hoek. Dan presteert de 10-18mm zelfs beter dan de 10-22mm.

Goedkope groothoek is………..een genot om mee te werken

Hoe belangrijk is het verschil in zoombereik? Het verschil in brandpuntsafstand tussen 18mm en 22 mm is veel kleiner dan het verschil tussen een 10mm of een 12mm lens. De 10-18mm sluit ook perfect aan bij het zoombereik van de 18-55mm kitlens. En kijk ik naar de EXIF informatie van de vele opnames die ik met de 10-22mm op vakantie heb gemaakt, dan blijkt dat ik deze lens verreweg het meest heb gebruikt bij 10mm.
Het klinkt raar, maar het verschil in kortste instelafstand van 22 cm (10-18mm) of 24 cm (10-22mm) maakt wel zichtbaar verschil. Bij een brandpuntsafstand van 10mm een foto maken op 22cm afstand levert een verrassend perspectief op. Al moet ik daar wel de kanttekening bij plaatsen, dat je waarschijnlijk weinig opnames op deze afstand zal maken. Canon EF-S 10-18mm @ 10mm f/8, 1/30 sec, 3200 ISO

“What ‘s it gonna be boy, “Yes or no?”
Paradise by the dasboard light, Meatloaf

Moet je een Canon 10-18mm kopen?
Het antwoord is een volmondig: ja.

We begonnen met de vraag of er een adder onder het gras zit, bij het prijsverschil van de Canon 10-22mm en de Canon 10-18mm. Het antwoord is: nee.

Er zijn een paar argumenten te geven, voor een hogere prijs van de 10-22mm. Maar qua beeldkwaliteit is de 10-18mm minstens net zo goed als de 10-22mm. De ingebouwde beeldstabilisatie van de 10-18mm zorgt voor meer scherpe opnames bij weinig licht. En de STM AF-motor van de 10-18mm voor stille video opnames. Het is een prettige bijkomstigheid dat de 10-18mm ook nog eens compacter en lichter is dan de 10-22mm.

Als ik een Canon 10-22mm tegen zou komen voor dezelfde prijs als een 10-18mm, nieuw of tweedehands, dan kocht ik toch de Canon 10-18mm. Gebruik de Lensvergelijker of kijk in ons overzicht van geteste objectieven om dit objectief te vergelijken met andere objectieven.