Test Canon 100D De kleinste SLR

Hoe goed is de kleinste spiegelreflexcamera met een APS-C sensor ten opzichte van haar grotere broers? Lees onze Canon 100D test en je weet het. De Canon 100D werd medio 2012 geïntroduceerd. Een groot voordeel van de Canon 100D ten opzichte van de Caon EOS M is dat de Canon 100D zonder adapter dezelfde objectieven gebruikt als alle andere Canon EOS camera’s.

Het hart van de Canon 100D wordt gevormd door een 18 megapixel ‘Hybrid CMOS AF II’ sensor met een Digi 5 processor. Deze hybride sensor is met name interessant voor video opnames, waarbij je over 80% van het beeld gebruik kan maken van scherpstellen op het sensor signaal. Verder biedt de Canon 100D net als haar grotere familieleden een 3″ ClearView II touchscreen, een lichtmeter bestaande uit een sensor met 63-zones, 9 AF punten, een ISO bereik van 100 tot 25.600 (expandable) en de mogelijkheid om 4 beelden per seconde te maken.

Elektronische apparatuur wordt gedurende zijn technologische ontwikkeling vaak aanzienlijk compacter. Een bekend voorbeeld van deze miniaturisatie is de metamorfose van een hi-fi audio-installatie met grote, losse componenten in je huiskamer tot het formaat iPod in je broekzak. Maar ook camera’s worden steeds kleiner, tot zelfs het formaat van een speldenknopje in een mobiele telefoon.
Voor een serieuze vrijetijdsfotograaf is dat speldenknopje (nog?) geen optie, maar dankzij spiegelloze camera’s is het toch gelukt om de hoge beeldkwaliteit van een spiegelreflex in de behuizing van een kleine compactcamera te stoppen. Canon onderkent de behoefte aan meer compacte systeemcamera’s, maar in plaats van over te stappen naar het spiegelloze concept, hebben ze in hun line-up de Canon 100D opgenomen, een volwaardige DSLR van 90 bij 114mm en slechts 420 gram. Wij zijn met deze mini-EOS op pad geweest.

Vormgeving en ergonomie

Het verkleinen van camera’s (en objectieven) heeft tot voordeel dat je als fotograaf met minder – zware – bagage op pad kunt, dat je minder opvalt en dat je nek en armen minder belast worden door zware apparatuur. Je bent daardoor mobieler en het is minder vermoeiend. Er is echter één grote ‘maar’ bij verregaande verkleining. Dat is een verminderde ergonomie en minder eenvoudige bediening van de camera. Een camera ten grootte van een pakje sigaretten met een relatief grote lens is verre van ideaal bij vasthouden en instellen en je ziet dat spiegelloze camera’s weer iets groter worden, zodat ze een behoorlijke grip krijgen en fysieke bedieningsknoppen geplaatst kunnen worden. Hoe ver kun je gaan met de verkleining van een spiegelreflexcamera?Deze Canon 100D opname is gemaakt met het Canon 18-55 mm STM kitlensje (f/8 en een sluitertijd van 45 seconden) in het donker van een lichtkunstenaar die een aantal lampen rondslingerde.Met de Canon 100D heeft Canon echt de grenzen opgezocht en als je de afmetingen van deze mini-DSLR vergelijkt met bijvoorbeeld een Nikon D7100, dan zijn ze ver gegaan: 117x91x69 mm versus 136x107x76 (bxhxd). Dat is een prestatie op zich, omdat de techniek in principe gelijk is, met een APS-C sensor, TTL-zoeker, spiegel en fysieke sluiter. Als je ook het gewicht van deze camera’s vergelijkt (407 g versus 765 g), dan heb je het idee dat je een mini-DSLR in je hand hebt. De Canon 100D heeft ondanks de compacte afmetingen een ingebouwde flitser. Qua bouwkwaliteit is het een degelijke consumentencamera op hetzelfde niveau als de Canon 650D/Canon 700D. Erg mooi is de structuur van het materiaal dat is gebruikt voor de camerabody. Omdat het niet vlak is, behoudt je meer grip dan met eerdere EOS camera’s zoals de Canon 600D of Canon 650D. En het ziet er ook nog mooier uit.Het verschil met een spiegelloze camera is dat een DSLR altijd hoger zal moeten zijn voor de TTL-zoeker en ook dikker, omdat er ruimte moet zijn voor de spiegel. Het compacte formaat van de Canon 100D is echter niet ten koste gegaan van de ergonomie en de handligging. Voor een middelgrote hand is de grip prettig omdat de camera iets dikker is, waarbij de rechterpink de camera ondersteunt. De ontspanknop is richting lens geplaatst, zodat je wijsvinger er ontspannen op kan liggen. Zet je op deze camera een Canon EF-S 40mm 2.8 dan kun je met één hand een hele dag moeiteloos foto’s maken. Ook met een EF-S 18-55mm blijft de Canon 100D goed in balans. Het zal duidelijk zijn dat grotere en zwaardere lenzen het geheel onevenwichtig maken. De Canon 100D is dus een echte ‘dagjes-uit’-camera, waarmee je zowel binnen als buiten kwalitatief goede foto’s kunt maken, van portret tot spelend kind.
De achterzijde van de Canon 100D bevat de belangrijkste knoppen om instellingen te doen en met het aanraakgevoelige lcd-scherm kun je net als op een mobiele telefoon snel je weg vinden door de duidelijke menu’s. Voor iedere EOS-fotograaf zal de Canon 100D meteen vertrouwd zijn. Heb je nu een compactcamera of telefoon, dan zul je snel gewend zijn aan de logische bediening. Jammer dat het lcd-scherm niet kan draaien en kantelen.

Canon 40mm STM: het ideale objectief voor een Canon 100D

De 3 meest voor de hand liggende objectieven voor de Canon 100D zijn de drie moderne objectieven met een stille en snelle stappenmotor: Canon EF-S 18-135mm IS STM, Canon EF-S 18-55mm IS STM en de Canon 40 mm f/2.8 STM pancake lens. Deze lenzen hebben een nieuwe stappenmotor voor een nauwkeuriger en -voor video belangrijk en voor fotografie heel prettig – superstille autofocus. We hebben alle drie STM objectieven van Canon getest. De Canon 40mm STM biedt de hoogste beeldkwaliteit en is ook verrweg het kleinst. Dat zou onze eerste keus voor de Canon 100D zijn.

Canon 100D versus Canon 1100D

Als je de Canon 100D als instapmodel vergelijkt met de EOS 1100D, dan zie je dat er in 2 jaar veel gebeurd is. Hoewel je met een EOS 1100D nog prima foto’s kunt maken, is de snelheid, de beleving en de beeldkwaliteit van de Canon 100D vele malen beter. Dit dankzij een hogere resolutie (12 Mp versus 18 Mp), een betere processor (Digic 4 versus Digic 5) en een mooi lcd-scherm (2,7″, 230k versus 3″, 1040k, multi-touch). En gek genoeg ligt de Canon 100D ook beter in de hand dan de EOS 1100D.

Canon 110D versus Panasonic GM-1 versus Panasonic GX7

Voor een hoge beeldkwaliteit heb je een ‘grote’ sensor nodig: APS-C of microFourThird. Je hebt dan de keuze uit DSLR’s of spiegelloze camera’s (CSC). Moet de camera zo klein mogelijk zijn, dan kies je een CSC, zoals de Panasonic GM-1. Je levert dan wel in op ergonomie en bediening. Vind je die twee aspecten van belang, dan kun je de meer ‘volwassen’ Panasonic GX7 overwegen, maar die zit in een hogere prijsklasse. Voor de beginnende systeemfotograaf hebben alle drie camera nagenoeg gelijke mogelijkheden, hoewel de Panasonic GM-1 geen oogzoeker heeft en geen flitscontact voor een opzetflitser.

Zoeker, beeldscherm en menu

Bij de Canon 100D kun je het onderwerp kaderen met de oogzoeker die door de lens kijkt (TTL, 97% kader) of met het lcd-scherm op de achterzijde van de camera. Deze is van een hoge resolutie (3″, 1040k) en heeft een erg goede helderheid en kijkhoek, zodat je – ook gezien de compactheid van de Canon 100D – snel geneigd bent dit als standaardzoeker te gebruiken. Dankzij de aanraakgevoeligheid voelt het lcd-scherm ook uitstekend om de camera in te stellen en met de multi-touch is het een genot om op de camera door de foto’s heen te vegen en in- en uit te zoomen. De menu’s zijn standaard zoals bij alle EOS-modellen en dus duidelijk en overzichtelijk. De Canon 100D biedt lensafwijkingscorrectie voor lichtafval en chromatische aberratie.

Scherpte Canon 100D

In september 2009 introduceerde Canon bij de EOS 7D voor het eerst een 18Mp uitvoering van zijn veelgeprezen CMOS-beeldsensor. Veel modellen daarna hebben deze overgenomen en ook de Canon 100D is er mee uitgevoerd. Ten aanzien van resolutie en detailregistratie levert deze nieuwe camera anno 2013 dus geen verrassende resultaten op. In RAW zijn in Lightroom foto’s van de Canon 7D nauwelijks te onderscheiden van die van de Canon 100D. Er is echter wel een groot verschil in JPEG-kwaliteit, omdat de beeldprocessing (ruisonderdrukking, kleuren en contrast bij hoge ISO) van de Digic 5 in de Canon 100D verbeterd is ten opzichte van die van de Digic 4, die we aantreffen in de EOS 7D. Ook bij opnames in het donker, zoals de praktijkopname van de lichtkunstenaar hierboven afgebeeld, is deze verbeterde beeldverwerking erg fijn.

Dynamisch bereik Canon 100D

Het totale dynamische bereik is heel constant over de range van 100 ISO tot en met 6400 ISO. Bij hoge ISO instellingen is het dynamisch bereik gelijk aan dat van een Nikon D3200, maar bij de lage ISO instellingen vonden we een lager dynamisch bereik voor de Canon 100D. Bij lage ISO waarden meetten we voor een RAW bestand zonder ruisonderdrukking een dynamisch bereik van bijna 10 stops en een bruikbaar dynamisch bereik van 6.3 stops. Dit is conform onze bevindingen van de EOS 650D, die dezelfde sensor heeft.Het dynamisch bereik van de Canon 100D is in de meeste situaties voldoende hoog om gelijktijdige overbelichting van de hooglichten en onderbelichting van de schaduwpartijen te voorkomen. In sporadische gevallen, zoals is bovenstaande praktijvoorbeeld, komt het nog wel voor.

Lichte tonen prioriteit

Als de persoonlijke voorkeuze “C.Fn II -3 Highlight tone priority / Lichte tonen prioriteit” is ingeschakeld, worden uitgebleekte hooglichten, zoals in de bovenstaande opname voorkomen. Ook levert het verrassend genoeg een iets hoger dynamisch bereik op. Nadelen van de lichte tonen prioriteit zijn dat de ISO-waarde alleen nog ingesteld kunnen worden tussen 200 – 6400 en dat er iets meer ruis in de opnames komt.

Ruis Canon 100D

Omdat de sensor van de Canon 100D vergelijkbaar is met die van bijvoorbeeld de EOS 650D is in RAW in Lightroom nagenoeg geen onderscheid in de hoeveelheid ruis over het gehele ISO-bereik. En dat betekent dat de signaal/ruisverhouding prima in orde is en goed belichte opnamen van ISO 1600 of ISO 3200 nog prima bruikbaar zijn voor beeldscherm en afdrukken tot A4. De concurrentie zit echter niet stil en bijvoorbeeld een Olympus OM-D E-M1 levert met een kleinere mFT -sensor bij ISO 3200 een schoner RAW-beeld op dan de Canon 100D, hoewel het verschil klein is en alleen zichtbaar bij 100% weergave.
In JPEG wordt de hoeveelheid zichtbare ruis vooral bepaald door de beeldprocessing en de ruisonderdrukking (NR). De mate waarin dit moet gebeuren kan op de Canon 100D worden ingesteld en bij de standaardwaarde is een prima evenwicht gevonden tussen behoud van detail en de resterende korrel.
Leuke optie is de Multi Shot Ruisonderdrukking. Als deze geactiveerd is, dan maakt de camera meerdere opnames en monteert die tot een foto met minder ruis. De beste resultaten worden verkregen als gewerkt wordt vanaf statief en het onderwerp geen bewegende delen bevat.

Kleurweergave Canon 100D

De kleurweergave van moderne camera’s ligt bij daglicht heel dicht bij elkaar. Vaak is de gekozen beeldstijl sterk van invloed op de nauwkeurigheid van de kleurweergave. De Canon 100D levert bij daglicht JPEG (Beeldstijl: Natuurlijk) en RAW bestanden die qua kleurweergave net zo goed zijn als bijvoorbeeld de kleurweergave van de Canon 7D of de Canon 600D en dus heel natuurgetrouw en aansprekend is.
De witbalans is meestal goed, maar een neutrale kleurregistratie bij kunstlicht blijft – net al bij alle andere camera’s – moeilijk. In alle gevallen werden de opnames gemaakt bij kunstlicht duidelijk te oranje. Bij kunstlicht of gemengd licht situaties is het daarom aan te bevelen om in RAW te fotograferen en de kleurbalans achteraf te corrigeren. Wie in RAW fotografeert zal de witbalans bij kunstlicht aanzienlijk verbeteren ten opzichte van de automatische witbalans.

Voor wat betreft de video-mogelijkheden zijn er bij de Canon 100D geen schokkende vernieuwingen te melden: 1080p met 25/30 fps en 720p met 50/60 fps, waarbij alle beeldstijlen kunnen worden gebruikt. Voordeel is natuurlijk wel dat met een beeldgestabiliseerde lens met STM redelijk vloeiende en scherpe video-opnamen uit de hand gemaakt kunnen worden. De doelgroep die een camcorder of smartphone gewend is om snel filmpjes te maken, zal de video-functie van de Canon 100D toch nog ongemakkelijk vinden en waarschijnlijk niet vaak gebruiken.Opname gemaakt met de Canon 100D tijdens het Glow festival in Eindhoven. In dergelijke situaties bereik je met een RAW opname (zoals deze opname) een beter eindresultaat dan met een jpg opname rechtstreeks uit de camera. In verreweg de meeste gevallen zal het in-camera opgeslagen jpg bestand al voldoen aan de kwaliteitseisen van de meeste amateurfotografen.

Als gewerkt wordt met de zoeker om het onderwerp te kaderen en de spiegel dus neergeklapt is, dan werkt de camera met de standaard fasedetectie AF die we aantreffen in elke DSLR. Deze is snel en over het algemeen redelijk accuraat en doeltreffend. Gebruiken we het lcd-scherm als zoeker, dan wordt de snelheid van scherpstellen veel lager, omdat contrast-AF op de sensor wordt gebruikt. Om in Live view en tijdens filmen de autofocussneldheid te verhogen heeft Canon fasedetectiepixels op de sensor ingebouwd. De eerste resultaten waren niet spectaculair, maar op de Canon 100D is als eerste de tweede generatie van dit principe toegepast. Nu is de AF-snelheid in Live view en tijdens video wel aanzienlijk verbeterd. Het is nog steeds niet zo goed als standaard fasedetectie, of contrast-detectie in micro-43 camera’s, maar het voldoet in veel gevallen voor scherpe fotografie in Live view.

• Compacte afmetingen: ‘s werelds kleinste spiegelreflexcamera met een APS-C sensor
• Klein en licht
• Toch goede ergonomie
• Prima beeldkwaliteit hoge ISO’s
• Mooi aanraakgevoelig lcd-scherm
• Compatibel met álle EF- en EF-S lenzen
• Full-HD video met handmatige bediening en continu-AF

Nadelen

• Beperkt dynamisch bereik, dat verbetert door inschakeling van de Lichte tonen prioriteit
• Minder megapixels en een lagere resolutie dan de concurrentie (Nikon D3200, Sony A77)
• Geen wifi
• Geen GPS
• Geen echte HDR
• Geen kantel-draai lcd-scherm
• Weinig kleine lenzen beschikbaar

Canon is er met de Canon 100D in geslaagd om een supercompacte DSLR te maken, die toch alle uitgebreide mogelijkheden heeft van zijn grote broers en tevens nauwelijks inlevert op ergonomie en bediening.
Voor de ‘dagjes uit’- en vakantiefotoraaf is het een ideale reisgenoot, mits voorzien van een kleine lens. Canon heeft momenteel echter alleen de Canon EF 40mm f/2.8 STM die goed aansluit bij het kleine formaat van de Canon 100D en bij de ‘Hybride AF II’. De EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 IS STM misstaat ook niet op deze camera, maar een nieuwe EF-S 22mm f/2 STM pancake en een kleine EF-S 30mm f/1.8 STM zouden een welkome aanvulling voor optimale inzetbaarheid bij straat- en reisfotografie.