Met de EOS R zet Canon een reuzestap in een spiegelloze toekomst.
Klik op de camera voor specificaties, prijzen en testresultaten.
De Canon EOS R is de eerste camera van een volledig nieuwe generatie Canon camera’s. De body is is kleiner en lichter dan die van de spiegelreflexmodellen en hij beschikt over een nieuwe bajonetvatting die overeenkomt met de EF bajonet met uiteraard een korte afstand van de bajonet tot de sensor. Het achterste instelwiel zit niet meer op de achterzijde maar meer traditioneel op de bovenkap. Dat heeft natuurlijk te maken met de compacte afmetingen van de body en het ontbreken van voldoende ruimte voor een duimwiel. De Canon EOS R heeft wel een draai- en kantelbaar scherm en geeft hiermee de concurrentie in dit segment het nakijken. Dat scherm heb je overigens niet nodig om je instellingen te controleren, omdat de EOS R ook over een scherm op de bovenkap beschikt. Een bijzonder detail dat we nog niet eerder op camera’s hebben gezien, is de Touch Bar naast de zoeker. Je kan er op tikken of swipen en hij is programmeerbaar. Dat maakt de camera heel flexibel. Het AF-systeem van de EOS R is ook bijzonder, met een ongelooflijk aantal autofocuspunten en een ongekende gevoeligheid. Wat de EOS R daarentegen niet heeft, en concurrerende systemen wel, is ingebouwde beeldstabilisatie. De EOS R kan wel geladen worden via de USB poort en dat is fijn voor fotografen die juist kiezen voor spiegelloos vanwege de afmetingen. Nu hoef je niet altijd meer een lader mee te nemen. Opvallend is verder dat Canon niet – net als Nikon- gekozen heeft voor een nieuw type geheugenkaart als CFast of XQD, maar voor de vertrouwde SD-kaarten. Een nieuw systeem kan natuurlijk niet zonder nieuwe objectieven. Voorlopig zijn er tenminste vier aangekondigd: de RF 50mm f/1.2L USM, de RF 28-70mm f/2L USM, de RF 35mm f/1.8 IS STM Macro (met stappenmotor) en de RF 24-105mm f/4L IS USM. Die laatste zal vermoedelijk ook als kitlens met de Canon EOS R geleverd gaan worden.
Canon EOS R versus Eos 6d en 5d mark iv
Wie had gedacht dat Canon’s eerste full frame spiegelloze systeemcamera direct een high end model zou zijn dat de competitie ver achter zich zou laten, is misschien wat teleurgesteld. Maar die verwachting was ook niet terecht. Dit is een eerste generatie van een volledig nieuw systeem en natuurlijk breng je dan geen model uit dat direct de meest veeleisende fotografen tevreden moet stellen. Dat gold voor de eerste generatie van Sony’s A7 camera’s en dat is voor Canon niet anders. Marktonderzoek wijst volgens Canon ook uit dat fotografen die het meest waarschijnlijk de eerste overstap zullen wagen, behoren tot de liefhebbers en niet de professionals. En het zou ook vreemd zijn geweest als Canon direct met een model was gekomen dat de EOS 5D Mark IV of 5Ds – een paar van Canon’s meest belangrijke modellen – direct het nakijken had gegeven. De EOS R is geen model met dubbele kaartsleuven of bijzonder degelijke bouw zoals de 5D Mark IV. De EOS R moet je dus meer zien als de spiegelloze tegenhanger van de EOS 6D, met zijn enkele kaartsleuf en adequate maar niet extreme weerbestendigheid. De veel uitgebreidere autofocusmogelijkheden en de 30 megapixel sensor zorgen er wel voor dat de EOS R een veel aantrekkelijkere camera is dan de EOS 6D Mark II.
Canon EOS R versus Nikon z6 en Sony A7 III
De Canon EOS R kan je zien als een directe concurrent van de Nikon Z6 en de Sony A7 Mark III. De Canon is ergonomisch wellicht de beste van de drie, al zal je even moeten kijken of je kan wennen aan het werken met de touchbar. De zoeker is prachtig en een fractie mooier en scherper dan die van de Sony en bijna net zo goed als die van de Nikon. Waar de Canon de concurrentie aftroeft is met het draai- en kantelbare scherm. Dat heeft nog geen enkele andere full frame spiegelloze systeemcamera. De keus aan RF objectieven is nog beperkt, maar de mogelijkheid om alle EF-objectieven met een prima werkende adapter zonder beperkingen te kunnen gebruiken, is ook erg goed. Wat de sensor betreft, lijkt de Canon in het voordeel ten opzichte van de concurrentie. De Sony en de Nikon hebben ‘maar’ 24 megapixel sensoren, maar die zijn dan wel zonder antialiasfilter zodat de scherpte van de opnames zondermeer vergelijkbaar is. Het dynamisch bereik van de beide concurrenten is wat hoger dan dat van de Canon. De grootste concurrentie heeft de EOS R te duchten van de Sony, met zijn inmiddels grote keus aan EF-objectieven, ingebouwde beeldstabilisatie, dubbele kaartsleuf en uitstekende videomogelijkheden. Als derde generatie model is de A7 III de EOS R nog een stapje voor, maar het verschil is ook weer niet heel groot. En als je al Canon hebt, dan ligt de overstap van een Canon spiegelreflex naar de EOS R wellicht meer voor de hand, dan naar een Sony A7 III.
Bouwkwaliteit, Vormgeving en ergonomie
De Canon EOS R ligt direct prettig in de hand. Dat is het eerste dat opvalt als je de camera oppakt. De EOS R is maar een klein beetje groter dan een Sony A7 III, maar de grip aan de voorzijde is wat voller en loopt ook beduidend verder naar boven door. Hierdoor kan je er goed je hele hand omheen leggen. Hij voelt ook lekker degelijk aan. De EOS R is een camera die je meteen het gevoel geeft kwaliteit in handen te hebben. De body is wel beduidend dunner en kleiner dan die van de spiegelreflexcamera’s van Canon en dat heeft gevolgen gehad voor de plaatsing van de knoppen op de camera. Het grote instelwiel op de achterzijde van de spiegelreflexmodellen is weg en dat geldt ook voor het rijtje knoppen bovenop voor bijvoorbeeld de ISO-waarde, de witbalans en de opnamesnelheid. Dat zijn nu zaken die je grotendeels via het menu zal moeten instellen. Dat zorgt ervoor dat de bediening iets minder direct aanvoelt. Vrijwel alle knoppen op de EOS R zijn wel programmeerbaar, maar zodra je daar gebruik van maakt, verliezen ze weer de functie die ze vanuit de fabriek hebben gekregen. Je ruilt dan soms het ene probleem voor het andere in. Op de achterzijde zit wel een ronde schijf, maar die heeft slechts vier posities die je in kan drukken. Hij is niet draaibaar. Daar staat tegenover dat de EOS R twee unieke bedieningselementen heeft die op geen van de spiegelreflexmodellen zitten. De eerste is de M-Fn (Multifunction) Bar op de achterzijde. Je kan deze links of rechts aantikken om twee verschillende functies op te roepen en je kan er op swipen om waardes te veranderen. Zo kan je bijvoorbeeld het linkerpunt instellen voor ‘ISO 100’ en het rechterpunt voor ‘Auto-ISO’ en het swipen instellen om de ISO-waarde handmatig te verhogen of te verlagen. Het is maar een van de zeer vele mogelijkheden die je kan programmeren. Het mooie is dat je de M-Fn Bar maar heel lichtjes hoeft aan te raken, zodat je hem prima kan gebruiken om waardes te veranderen tijdens het filmen. Het nadeel ervan is dat je hierdoor soms ook onbedoeld een waarde kan veranderen. Je kan hiervoor een veiligheid instellen. Doe je dat, dan moet je eerst de M-Fn Bar twee seconde met je vinger afdekken om hem te ontgrendelen. Dat maakt het gebruik ervan in de praktijk wel weer een stuk langzamer. Het is een leuke nieuwigheid, maar met een extra instelwiel en een of twee extra knoppen waren wij waarschijnlijk blijer geweest. Wat wel een hele fijne vondst is, is de programmeerbare ring aan de voorzijde van de RF objectieven. Die kan je gebruiken voor bijvoorbeeld de ISO-waarde, het diafragma, de sluitertijd of de belichtingscorrectie. Zo’n ring zou in principe op ieder objectief moeten zitten. En koop je de EF-adapter met ring, dan is dat ook het geval bij alle EF-objectieven. Dit is heel goed bedacht. Wat ons betreft had de ring nog wel naar optioneel klikloos gemaakt mogen worden voor belichtingsaanpassingen tijdens het filmen. Maar daar kan je op de EOS R dan weer de M-Fn Bar voor gebruiken. Aan de linkerzijde zit een enkele knop met ook maar een functie: de aan-uit schakelaar. Het betekent dat je de EOS R altijd tweehandig moet bedienen als je de camera regelmatig aan en uit wilt zetten.
Beeldscherm en zoeker
De Canon EOS R heeft een prachtige zoeker met een hoge resolutie. Hij is zichtbaar mooier dan die van de Sony A7 III, die dan ook ruim 30% minder pixels heeft. Hij is vrijwel gelijk aan de zoeker van de Nikon Z6, al heeft die laatste iets minder vertekening. Dat zie je overigens alleen als je kort achter elkaar door beide camera’s kijkt. Het scherm van de EOS R is draai en kantelbaar. En daarmee is het de enige full frame spiegelloze camera die geschikt is voor selfies en vloggen. Je kan het scherm namelijk moeiteloos naar buiten en naar voren draaien. Waarom geen enkele andere fabrikant voor deze oplossing heeft gekozen is ons een raadsel. Maar wil je een full frame spiegelloze camera waarmee je ook kunt vloggen, dan is de keus dus simpel. Het scherm is aanraakgevoelig en dat is fijn. Niet alleen omdat je zo gemakkelijk in het snelle keuze menu waardes kan aanpassen, maar omdat je zo ook eenvoudig je autofocuspunt kan verleggen. De EOS R heeft namelijk geen joystick voor de autofocus. Als je dat perse wilt, dan kan je wel de vierweg controller op de achterzijde programmeren voor het verleggen van je scherptepunt.
Menu en special features
De Canon EOS R heeft een aantal bijzondere mogelijkheden die je meer aantreft op spiegelloze camera’s, maar niet eerder op Canon DSLR’s. Zo kan je de camera laden via USB-C, al is de camera nogal precies als het gaat om het type lader. Canon levert een eigen lader waarmee het kan, maar niet iedere lader van andere fabrikanten is geschikt voor de EOS R. Een andere functie waar sommige Canon gebruikers wellicht met smart op zaten te wachten is silent shooting. Met de spiegelreflex modellen kon het natuurlijk wel in live view, maar dat is niet waarvoor je een camera met een zoeker koopt. De EOS R beschikt ook over draadloze verbindingsmogelijkheden zodat je de camera ook prima met de bijbehorende app van Canon op je smartphone kunt gebruiken.
beeldstabilisatie
Een ding wat wel duidelijk ontbreekt op de EOS R is ingebouwde beeldstabilisatie. In video kan je eventueel wel gebruik maken van elektronische beeldstabilisatie, maar die zorgt voor een extra crop en een verzachting van het beeld. Voor fotografie ben je volledig aangewezen op beeldstabilisatie in de objectieven. We hebben inmiddels de Canon RF 24-105mm f/4L IS USM getest en gezien dat de stabilisatie van dit objectief heel effectief is. Als het in de objectieven zit, is dat dus geen enkel probleem en bij langere objectieven kan het zelfs beter zijn dan stabilisatie in de body. Maar de nieuwe RF 50mm f/1.2L heeft geen stabilisatie, net zo min als de RF 28-70 f/2L. Dankzij de hoge lichtsterkte kan je ook bij weinig licht nog met redelijk korte sluitertijden werken, maar dan moet je het diafragma wel helemaal opendraaien. En heb je iets meer scherptediepte nodig, dan worden toch je sluitertijden langzamer en krijg je sneller onscherpe, bewogen opnames die met beeldstabilisatie in de camera wellicht perfect bruikbaar waren geweest. Gezien het feit dat zowel Sony als Nikon op zijn nieuwe spiegelloze modellen wel heeft gekozen voor stabilisatie in de camera, is dit toch iets dat in toekomstige modellen van Canon wat ons betreft niet meer mag ontbreken.
Beeldkwaliteit
De Canon EOS R beschikt over een 30 megapixel sensor met antialias filter. Voor zover wij kunnen nagaan, is de sensor vrijwel gelijk aan die van de EOS 5D Mark IV en dat is op zich geen slechte zaak. De sensor van de 5D Mark IV is een van de beste die Canon op dit moment heeft. Hij biedt een flinke dosis resolutie en – voor sommigen nog wel belangrijker – een goed dynamisch bereik. Met de EOS R kan je goed gedetailleerde opnames maken. De scherpte is goed, zeker met de nieuwe RF lenzen en jpegs zien er mooi uit. Dat anti-alias filter van de sensor heeft wel voor- en nadelen. Je zal er minder snel moire door krijgen, maar je verliest er ook wat scherpte door. Daardoor zijn de resultaten op het gebied van resolutie niet hoger dan die van concurrenten met 24 megapixel sensoren zonder zo’n filter. Op pixelniveau is het nu eenmaal iets zachter. Dat kan je optisch tegengaan door de verscherping te verhogen, die in beeldstijl Standaard al pittig is, maar je krijgt dan sneller last van te harde contrastrandjes langs scherpe overgangen in je foto.
Dynamisch bereik
Een van de kwaliteiten van de sensor van de EOS R is het goede dynamisch bereik, tenminste, als we het vergelijken met andere Canon camera’s. Schaduwen bevatten na ophelderen van de raw bestanden nog een flinke dosis extra informatie, hoge lichten zijn vaak nog goed te redden en je krijgt niet zo snel last van banding of kleurruis in donkere partijen. De EOS R presteert beter dan de EOS 6D Mark II, waar je de R wel mee mag vergelijken. In vergelijking met de nieuwste Nikons en Sony’s, die beiden door Sony gefabriceerde sensoren gebruiken, blijft de EOS R nog wel iets achter. Gebruik je de camera’s niet dagelijks naast elkaar, dan zal je het verschil natuurlijk niet gauw zien.
Ruis
Wat geldt voor het dynamisch bereik, geldt in zekere zin ook voor de ruis. De EOS R sensor presteert prima en als gebruiker heb je eigenlijk geen enkele reden tot klagen. Opnames bij hoge ISO-waardes krijgen natuurlijk wat ruis, maar dat is niet meer dan logisch. In vergelijking met de concurrentie scoort de EOS R wel net een ongeveer een stopje minder goed als het om ruis gaat.
Kleurweergave
De kleurweergave van de EOS R is vertrouwd voor iedereen die al eerder met een Canon heeft gewerkt. Met mooie volle rode en blauwe kleuren, zachte gele tinten, diepe schaduwen en een stevig contrast in de standaard beeldstijl. De huidtinten zijn zoals gebruikelijk bij Canon mooi neutraal. Uiteraard kan je het kleurenpalet helemaal naar wens aanpassen als je in raw fotografeert.
Video
Spiegelloze camera’s zijn hybride camera’s bij uitstek. Dankzij de elektronische zoeker kan je met dit type camera’s net zo makkelijk fotograferen als filmen. Dat laatste kan de EOS R in 4K/30p en 24p in All-I of IPB. Canon Log is aanwezig en de camera kan een 10 bit 4K signaal over HDMI uitsturen. Full HD doet de EOS R in maximaal 60p en slowmotion is mogelijk in HD (1280×720 pixels) tot 120 beelden per seconde. De kwaliteit in full HD (1920180 pixels) is prima en vergelijkbaar met dat van de concurrentie. Datzelfde kunnen we helaas niet zeggen van 4K films. Die zien we bij andere merken scherper en gedetailleerder. En het resultaat wordt nog iets zachter als je de elektronische beeldstabilisatie van de EOS R gebruikt. En dat is jammer, omdat de films er verder mooi uit zien. Maar wil je meer beeldkwaliteit dan full HD levert, dan zit je met 4K natuurlijk wel goed. Iets waar je dan ook wel rekening mee moet houden is dat je in 4K te maken krijgt met een stevige 1,7x cropfactor. Dat betekent dat al je objectieven duidelijk minder groothoekig zullen zijn. Canon zelf vindt die cropfactor niet zo’n probleem en vergelijkt het een beetje met Super-35 film. En daar komt het inderdaad enigszins mee overeen. Het betekent ook dat je EF-S objectieven en Cine-primes voor APS-C en Super-35 prima bruikbaar zijn op de EOS-R. Maar je krijgt dus niet die typische full frame look met geringe scherptediepte in 4K op de EOS R. Natuurfilmers zullen overigens wel blij zijn met die cropfactor, omdat je daardoor wat extra bereik uit je lange telelenzen haalt..
Canon EOS R in 4K met elektronische beeldstabilisatie
Autofocus
Canon heeft al een aantal jaren ervaring kunnen opdoen met Dual Pixel AF in de EOS-M camera’s, maar het autofocussysteem van de EOS R is wel een onverwacht grote stap vooruit. Het aantal AF-punten is maar liefst 5.655 en de camera moet kunnen scherpstellen tot -6EV. Dat zijn ongekende getallen. Zowel wat het aantal AF-punten betreft als de gevoeligheid van de autofocus laat Canon hiermee alle concurrenten ver achter zich. Dat wil niet zeggen dat het systeem darmee ook beter werkt dan dat van de concurrentie. Wie hiervoor alleen ervaring had met de full frame spiegelreflex modellen van Canon, zal genieten van de mogelijkheid om tot aan de randen van het beeld nog scherp te kunnen stellen zonder ‘focus-and-recompose’te hoeven gebruiken. De scherpstelling is ontzettend precies en werkt ook heel goed bij weinig licht. Met de EOS R hoef je niet meer bang te zijn voor front- of back-focus. Waar Canon nog wel een beetje werk aan de winkel heeft is bij de werking van de continue autofocus. Waar we bij eerdere modellen vonden dat Dual Pixel AF een van de beste systemen was om mee te filmen omdat het bewegende mensen zo goed kon volgen, zien we bij de EOS R soms toch wat kleine missers. Misschien zorgen die enorme aantallen scherpstelpunten ervoor dat het rekenwerk de camera soms wat teveel wordt?
Een nieuwe bajonet en adapters
De grote vraag die menig Canon liefhebber de afgelopen tijd bezig hield, was: als Canon met een spiegelloos systeem komt, welke bajonet gaan ze dan gebruiken? De Canon EF vatting, de EF-M vatting of iets heel nieuws? Het is dus dat laatste geworden. De nieuwe RF vatting is qua grootte gelijk aan de EF bajonet, maar de afstand van de bajonet tot de sensor is dus wel een stuk kleiner. Met een adapter kunnen EF en EF-S objectieven probleemloos op de EOS R worden gebruikt, EF-M objectieven voor de spiegelloze camera’s met APS-C sensor niet. Wat dat betekent voor de toekomst van het M-systeem is nog ongewis. Net als Nikon heeft Canon dus gekozen voor een ruime bajonet die bijzondere lensontwerpen met een hoge kwaliteit mogelijk moet maken. Twee nieuwe objectieven demonstreren al direct wat er met deze vatting kan. De Canon RF 28-70 f/2L is bijzonder lichtsterk en hetzelfde geldt voor de RF 50mm f/1.2.
Tegelijk met de komst van de EOS R introduceert Canon drie adapters. Er is een simpele adapter die het gebruik van EF objectieven op de EOS R mogelijk maak. Er is een tweede adapter met een sleuf voor drop in filters. Hiervoor zijn een variabel ND-filter en een circulair polarisatie filter verkrijgbaar. En er is een derde adapter met de unieke programmeerbare ring die ook op de RF objectieven zit. Maar waar deze op de RF-objectieven helemaal aan de voorzijde zit, zit hij op de adapter natuurlijk tussen de camera en het objectief. Je kan hem dus bijvoorbeeld prima als ouderwetse diafragmaring instellen.
Conclusie Canon EOS R test
Voordelen
- Goede 30MP sensor
- Goede ergonomie
- Mooie zoeker
- Goede (S)-AF tot zelfs -6 EV (met 50mm f/1.2)
- EF-objectieven werken net zo goed als op de spiegelreflexmodellen
- Draai- en kantelbaar scherm
- Goed touchscreen
- Echte silent mode
- Handige programmeerbare ring op alle objectieven
Nadelen
- Geen ingebouwde beeldstabilisatie
- Bediening vergt wat gewenning
- Dynamisch bereik wat minder dan bij de concurrentie
- Dual Pixel AF werkt minder goed in C-AF dan we gewend zijn
- Flinke crop in 4K video
- USB laden kan niet met alle laders
De Canon EOS R is een verfrissend nieuwe camera van Canon. We hadden vooraf niet gedacht dat Canon zoveel vernieuwingen in een spiegelloos model zouden toepassen. Dit is zeker geen full frame versie van de spiegelloze EOS M50. De EOS R is het resultaat van ‘out of the box’ denken bij Canon en van ontwerpers de ruimte geven. Dat heeft mooie toevoegingen als de programmeerbare ring op de objectieven opgeleverd. Van het nut van de M-Fn bar zijn we nog niet helemaal overtuigd, maar misschien kan Canon die nog wat verfijnen naar aanleiding van alle feedback. Het gevolg is wel dat dit de eerste Canon is sinds lange tijd waar je als ervaren Canon gebruiker weer een boekje bij nodig zult hebben.
Klik op de camera voor specificaties, prijzen en testresultaten.
De EOS R vergt wat gewenning. De menu’s zijn natuurlijk direct vertrouwd en de camera ligt ook in de hand als een echte Canon. Maar de knoppen op de bovenkap die bij de spiegelreflexen direct toegang geven tot de meeste functies die je snel wilt instellen, ontbreken nu eenmaal op de R. Maar laat je daar niet door afschrikken. Eenmaal aan de camera gewend, is het weer een echte Canon, met de vertrouwde Canon kleuren en beeldkwaliteit en de mogelijkheid om alle EF objectieven met een van de adapters te gebruiken. En vooral dat laatste maakt de overstap van een spiegelreflex van Canon naar de EOS R zo gemakkelijk. We hebben inmiddels twee van de RF objectieven getest en we waren behoorlijk onder de indruk van de kwaliteit er van. Als ze allemaal zo gaan worden, zal je op termijn vast wel de overstap willen maken naar RF-lenzen. Maar het hoeft dus niet. Met de EOS-R heeft Canon een prima spiegelloos model op de markt gebracht dat de voorheen logische overstap naar Sony als spiegelloze camera een stuk minder logisch maakt. En voor wie de EOS R nog niet voldoende biedt qua pixels of professionele mogelijkheden, is het waarschijnlijk gewoon een kwestie van een beetje geduld. De EOS R is het eerste model van een nieuw systeem dat snel zal gaan groeien. Daar zijn we van overtuigd.
