Full Review: Nikon Z fc – moderne klassieker

De Nikon Z fc is helemaal modern en toch klassiek.

Introductie Nikon Z fc

Nikon heeft een bijzondere camera in de Z-serie uitgebracht. Het is de Nikon Z fc. Van binnen is dit grotendeels dezelfde camera als de Nikon Z50, een camera met een DX of APS-C formaat sensor. Van buiten kunnen ze bijna niet verschillender zijn. De Z50 is een vrij standaard camera: zwart, flinke grip, zoekerhuis en draaiwielen.  De Z fc is daarentegen geen dertien in het dozijn camera. Voor de vormgeving heeft Nikon volledig terug gegrepen op de Nikon FE en FM modellen van 40 jaar geleden. De griploze body met leren bekleding, de vorm van het zoekerhuis, de styling van het Nikonlogo en de draaiknoppen met ingegraveerde markeringen lijken allemaal zo uit de jaren ’80 te zijn weggelopen. De Nikon Z fc is daarin niet helemaal uniek. Fujifilm timmert al jaren met zijn al bijna even klassieke X-T modellen aan de weg en ook Olympus grijpt met de vormgeving van zijn OM-D en PEN-F modellen terug op de klassiekers uit de vorige eeuw. Nikon heeft dit met de Nikon Df ook al eerder geprobeerd. Die camera werd echter geen echt succes. Deels omdat de klassieke bediening en de moderne interface niet perfect op elkaar aansloten en deels omdat op die camera flink wat mogelijkheden ontbraken die op de gewone digitale spiegelreflexen wel zaten.

Bij de Nikon Z fc is Nikon niet over een nacht ijs gegaan. De vormgeving is heel goed overgenomen van de oude camera’s, maar waar nodig zijn er functies toegevoegd die zorgen voor een goede bruikbaarheid. Dat geldt bijvoorbeeld voor de PSAM-schakelaar rond de ISO-knop en de belichtingscorrectieknop op de bovenkap. Een ander mooi detail is het kleine LCD op de bovenkap waarop de diafragmawaarde af te lezen is. Op de klassieke camera’s las je die simpel af op de diafragmaring van het objectief. Dit is daarvoor het alternatief. Een ding ontbreekt op de Z fc ten opzichte van de Z50 en dat is de ingebouwde flitser. Die was kennelijk niet te combineren met het klassieke uiterlijk van het zoekerhuis. Daar staat tegenover dat de Z fc een draai- en kantelbaar scherm heeft gekregen en dat je nu ook met filmen gebruik kan maken van gezichts- en oogherkenning. De Z fc is hierdoor meer geschikt voor bijvoorbeeld vloggen dan de Z50 en is vanuit dat oogpunt grappig genoeg een modernere camera.

Bouw en bediening

Het ontwerp van de Nikon Z fc is geïnspireerd op de iconische Nikon FE- en FM-modellen, en vooral op de FM2 die in 1982 werd uitgebracht. De Z fc heeft daardoor een rechthoekige vorm, zonder vooruitstekende handgreep aan de voorzijde. De Nikon Z fc is iets langer, net zo hoog en een stuk minder dik dan de Nikon Z50. Hij is ook een ietsje lichter. Wat natuurlijk meteen opvalt aan de camera is de retrostyling, compleet met klassiek font voor het Nikon logo en de bekleding van de camera en het zoekerhuis met hetzelfde imitatieleer dat ook op de FE en FM-modellen werd gebruikt. Het kleurschema is klassiek zwart en zilver, al kan je op nikon.nl de fc ook in andere kleuren, zoals koraalroze en muntgroen bestellen. Een aardige retro-toets is dat de oogschelp om de zoeker weer rond is, zoals op oude Nikons, en niet rechthoekig. Naast de vormgeving trekt ook meteen de bediening de aandacht. Fotografen die ooit met een Nikon FE(2) of FM(2) hebben gewerkt, zullen zich meteen thuisvoelen. De kleine ontspanknop en de sluitertijdenknop zijn daar direct aan ontleend. De oude terugwikkelslinger met instelring voor filmgevoeligheid en belichtingscorrectie is nu een ISO-knop met PSAM schakelaar geworden. De belichtingscorrectieknop is verhuisd naar de rechterkant van de bovenkap. Een leuke vondst is kleine LCD op de bovenkap waarop de diafragmawaarde kan worden uitgelezen. Wie liever de sluitertijd liever niet in hele stops in stelt, kan de sluitertijdenknop op ‘1/3 step’ zetten. Dan maak je heel modern gebruik van de twee instelwielen op de voor- en achterzijde voor het instellen van sluitertijd en diafragma. De achterzijde is ook niet zo klassiek, tenzij je het met kunstleer beklede scherm dichtklapt. De Z fc heeft geen joystick, maar wel een vierwegknop die je kan gebruiken voor het selecteren van het autofocuspunt. De Z fc heeft een USB-C aansluiting waarmee de camera zowel geladen als gevoed kan worden.

Scherm en zoeker

Het scherm is draai- en kantelbaar en dat is een primeur voor de Z-reeks en een verbetering ten opzichte van de Nikon Z50, die enkel een kantelbaar scherm heeft. Het scherm van de Z fc heeft een iets meer dan 1 miljoen beeldpunten en is aanraakgevoelig. Omdat het scherm roteert, kun je het ook dichtklappen met het glas tegen de camerabody, zodat het beschermd is tegen krassen. De achterzijde van het scherm is weer bekleed met zwart kunstleer. Je kan het dus ook gebruik voor het instellen van het menu. De zoeker is een vrij gewoon exemplaar met 2,36 miljoen beeldpunten. Door de veranderde vormgeving van de Zfc ten opzichte van de Z50 is de ingebouwde flitser komen te vervallen.

Beeldkwaliteit

Over de beeldkwaliteit van de Nikon Z fc is geen verwarring mogelijk: die is zeer goed. Hij heeft dezelfde sensor en dezelfde Expeed 6-processor als de Z 50, en op het vlak van beeldkwaliteit zien we geen verschillen tussen beide. Dat betekent dat opnames tot ISO 3200 zonder voorbehoud bruikbaar zijn. Volgens de CIPA-norm gaat de accu van de Z fc 400 opnames mee, maar dat is zoals vaak een onderschatting. Je kunt je Z fc bovendien via de usb-c poort voeden terwijl de camera aanstaat.

Video

https://www.youtube.com/watch?v=eeR3gK5mL7g&t=1s

De Z fc heeft een schakelaar onder de sluitertijdenknop zitten om snel te kunnen wisselen van fotograferen naar filmen. Dat zien we graag. De Nikon Z fc kan filmen in 4K tot 30 beelden per seconde en in Full HD (1920×1080 pixels) tot 120 beelden per seconde. Net als de Z50 heeft de Z fc geen beeldstabilisatie waardoor het verstandig is om voor video gebruik te maken van de DX-zoomobjectieven met stabilisatie. De Z fc heeft wel een microfooningang, maar geen koptelefooningang voor het monitoren van het geluid. De Z fc heeft ook geen logprofielen, maar wel een vlak profiel (Picture Control Gelijkmatig / Flat) dat nog enige ruimte overlaat voor nabewerking. Het grote verschil met de Z50 is natuurlijk het draai- en kantelbare scherm van de Z fc. Ook met de Z50 kan je vloggen, maar dan moet je het scherm helemaal omlaag klappen en dat is in de praktijk toch vaak minder handig. Met de Z fc kan je ook gebruik maken van Eye-AF tijdens het filmen en ook dat is een groot voordeel bij het vloggen. Met de gratis verkrijgbare web-utility kan je de Z fc overigens ook gebruiken om te live-streamen. Nikon brengt de Z fc ook uit in een speciale vlog-kit (€ 1.299,-), compleet met richtmicrofoon

Autofocus

De Nikon Z fc maakt gebruik van een fasedetectie AF-systeem met 209 autofocuspunten. Het selecteren van een autofocuspunt kan met de vierwegknop achter op de camera of met het aanraakgevoelige scherm. Wat jammer is, is dat touch-AF niet werkt als je de camera aan je oog hebt. De Nikon Z fc heeft gezichts- en oogherkenning die ook werkt tijdens het filmen en dat is een verbetering ten opzichte van de Z50. Dankzij een upgrade van het autofocussysteem presteert de Z fc beter bij minder goede lichtomstandigheden. Bovendien ondersteunt de autofocus van de Nikon Z fc oog- en dierdetectie bij foto en video, net als de Nikon Z 7II en de Nikon Z 6II. We konden geen een-op-een vergelijking met de Z 50 maken, maar de Z fc lijkt ons wat betreft autofocus iets beter.

Bijzondere functies

De Z fc gebruikt Nikons Z-lensvatting, alle Z-objectieven (DX en FX) kunnen er dus op gebruikt worden. Speciaal voor de Z fc brengt Nikon twee objectieven in retro-stijl uit. De bestaande NIKKOR Z DX 16-50mm F3.5-6.3 VR telescopische kitzoom is verkrijgbaar in een Silver Edition die goed past bij de stijl van de Z fc. Daarnaast verschijnt de NIKKOR Z 28mm F2.8 SE prime uit de Z-serie in een ontwerp gebaseerd op de oude Nikkor AI-objectieven. Zelfs de lettertypen die voor de objectiefnaam zijn gebruikt, zijn dezelfde als de originele lettertypen. Deze 28mm is geschikt voor full frame en werkt op een APS-C camera als een 42mm (eq.)

Anders dan bij de Nikon Df is het natuurlijk niet mogelijk oorspronkelijke Nikkor AI-of AFobjectieven direct op de Z fc te gebruiken, omdat de Z-lensvatting veel groter is. Dat lukt wel via de optionele FTZ-adapter, meestal met verlies van bepaalde functionaliteit (zoals autofocus en elektronische diafragmasturing). Evenmin als op de Z 50 biedt de Z fc beeldstabilisatie in de body (ibis); het NIKKOR Z DX 16-50mm F3.5-6.3 VR-objectief heeft echter wel optische beeldstabilisatie (VR).

In de praktijk

We hebben de Z fc getest met de 16-50mm F3.5-6.3 VR. De combinatie ligt goed in de hand, ondanks het ontbreken van een grip op de voorzijde. Als je lange objectieven wilt gebruiken, lijkt het ons handig om de camera te combineren met de apart aan te schaffen GR-1 verlenggrip (€ 129,-).

De fysieke bedieningselementen werken goed, maar zaaien soms verwarring. Zo staat er op het ISO-wiel geen positie voor ISO Auto. Met de opnamemodus Auto gebruikt de Z fc altijd ISO Auto; en als je in P/A/S/M de ISOgevoeligheid via het cameramenu op ISO Auto zet, hebben de cijfers op het ISO-wiel geen betekenis. In mindere mate is ook het sluitertijdwiel misleidend. Dat is alleen correct bij hele stops in manuele modus en bij sluitertijdvoorkeuze of manuele opnamestand. Als je de camera in diafragmavoorkeuze of programmastand zet, kiest hij zelf de sluitertijd en geeft het sluitertijdwiel dus geen relevante informatie. Door op beide wielen in een A-positie te voorzien (camera kiest ISO respectievelijk sluitertijd) was dat te vermijden geweest.

Ten opzichte van de concurrentie

Een logisch alternatief voor de Nikon Z fc is natuurlijk Nikons eigen Z50. De Z50 biedt een forsere grip, al is er voor de Z fc ook een extern gripje verkrijgbaar voor wie daar toch behoefte aan heeft. Ook heeft de Z50 een ingebouwde flitser. D Z fc stelt daar weer een – vinden wij – mooier uiterlijk tegenover, een draai- en kantelbaar scherm en iets uitgebreidere autofocusmogelijkheden in video.

Kijken we naar andere merken, dan kijk je natuurlijk meteen naar de X-T serie van Fujifilm. Ook die heeft een retro-styling die tegelijkertijd heel functioneel is. De X-T serie van Fujifilm heeft veel meer keuze aan objectieven die speciaal voor APS-C zijn ontwikkeld en hebben ook veel betere mogelijkheden voor video. Het voordeel van de Z fc is dat de camera eigenlijk ook onderdeel is van het full frame systeem van Nikon. De bajonet is hetzelfde en wil je bijvoorbeeld een lichtsterk objectief, dan wordt dat ook een full frame exemplaar.

Conclusie test Nikon Z fc