Net als vorig jaar brengt de Franse softwaremaker DxO een nieuwe versie van de Nik Collection uit. Ditmaal kregen de creatieve plug-ins Color Efex en Analog Efex een grondige update. De lenscorrecties zijn nu ook bruikbaar bij camera’s met Fujifilm X-Trans sensor.
Sinds DxO de zieltogende Nik Collection redde uit de handen van Google, worden de onderdelen van dit softwarepakket stuk voor stuk gemoderniseerd.
In Nik Collection 4 (2021) waren dat Silver Efex Pro, een programma om foto’s om te zetten naar zwart-wit, en Viveza, een programma om kleur, contrast en helderheid aan te passen. In versie 5 zijn Analog Efex Pro en Color Efex Pro aan de beurt. De eerste simuleert de look van analoge camera’s, terwijl Color Efex Pro veel creatieve kleureffecten biedt.
We mogen verwachten dat de vier overblijvende onderdelen van de Nik Collection in volgende edities onder handen genomen worden. Voor de volledigheid vermeld ik ze nog even: Dfine 2 vermindert ruis, HDR Efex Pro 2 combineert meerdere afbeeldingen tot een hdr-opname, Sharpener Pro 3 verscherpt bestanden en Perspective Efex biedt lens- en perspectiefcorrecties. Zoals steeds werken deze programma’s als plug-in voor Adobe Lightroom Classic en Photoshop, of als zelfstandig programma.
Verbeterde Control Points
Nik Collection gebruikt zogeheten controlepunten (Control Points) om het effect van aanpassingen te beperken tot bepaalde delen van de foto – zoals maskers in Photoshop, maar dan veel gemakkelijker. Om een controlepunt te plaatsen, klik je ergens, en de software selecteert dan automatisch gebieden met een vergelijkbare helderheid en kleur.
In versie 4 kregen de controlepunten in Silver Efex Pro en Viveza een vernieuwde interface waarmee je eenvoudiger aanpassingen kunt doen; in versie 5 gebruiken ook Analog Efex Pro en Color Efex Pro deze overzichtelijke manier om controlepunten aan te passen.
Het is ook mogelijk om een controlepunt een andere naam te geven, zodat je hem eenvoudig kunt identificeren (bijvoorbeeld Haar, Huid en Kleding). Je kunt controlepunten ook samen met een eigen voorinstelling opslaan, zodat je niet voor elke foto uit een serie alle punten opnieuw hoeft aan te maken. Je zult dan nog wel aanpassingen moeten doen aan het bereik en de positie van de controlepunten.
Color Efex Pro 5
Color Efex Pro biedt 55 creatieve filters, en 35 voorinstellingen die meerdere filters combineren. De filters en voorinstellingen worden weergegeven in de kolom aan de linkerkant van het scherm. Door op het pijltje naast de naam van een filter of voorinstelling te klikken, zie je de verschillende varianten ervan. Zo heeft het Bleach Bypass-filter vijf varianten en het Cross Processing-filter zelfs zeven. Je ziet ook een voorvertoning van het effect; klik erop om het op de foto toe te passen. In de rechterkolom kun je verschillende parameters van de toegepaste effecten nog bijregelen, controlepunten toevoegen en twee extra filters op de hele afbeelding toevoegen. De ene is ClearView, een technologie uit de DxO PhotoLab-fotobewerkingssoftware.
Met de ClearView-schuifregelaar verminder je mist en nevel, zodat foto’s meer detail en contrast krijgen. De tweede is het Korrel-filter die het korrelpatroon van 29 analoge films simuleert (van Adox Color Implosion tot Polaroid Polachrome). Zoals vaak bij vergelijkbare creatieve beeldbewerkers hangt het van je persoonlijke smaak af welke filters en voorinstellingen je zult willen gebruiken.
Analog Efex Pro 3
Analog Efex Pro 3 is bedoeld om een foto zo te bewerken dat hij er uitziet alsof hij met een oude analoge camera is vastgelegd. Er zijn twee manieren om dat te doen. Je kunt een of meerdere effecten toepassen die in de linkerkolom te vinden zijn onder Camerakit: basisaanpassingen, lensvervormingen, bokeh, zoom- en rotatie-onscherpte, bewegingsonscherpte, dubbele belichting, lichtlekken, vuil en krassen, fotoplaat, lensvignet, type film, multilens, kaders (filmrandjes), niveaus en curves. Dat zijn een heleboel effecten, en elk effect heeft dan ook nog eens aanpasbare instellingen, voor een oneindig aantal mogelijke variaties. Zo kun je bij bokeh het gebied kiezen dat je scherp wil afbeelden, en de grootte van de overgang tussen de scherpe en onscherpe gebieden specificeren.
Vind je dat wat te bewerkelijk, dan kies je onder Camera’s een van de 96 voorinstellingen, van Artistieke vervaging tot negen variaties op Zwart-wit. Je kunt de effecten ook weer individueel aanpassen en je eigen recept opslaan als een voorinstelling.
Bijzondere bestandsformaten
In Nik Collection 4 voerde DxO het Tiff Multipage-bestandsformaat in. Dat biedt de mogelijkheid om een niet-destructieve beeldbewerking toe te passen; de bewerkte versie komt dan als een laag bovenop het oorspronkelijke tiff-bestand te liggen. Dit maakt de toch al zware tiff-bestanden echter dubbel zo groot als het origineel, en vult je harde schijf dus snel. Ook de Meta Presets, waarbij je aanpassingen van verschillende plug-ins in één preset in Adobe Photoshop kunt combineren, zijn weer van de partij. Hun aantal is echter identiek en ik vind ze nog steeds even omslachtig in gebruik – het lijkt er niet op dat DxO snel een beter alternatief zal bedenken.
Aan de andere onderdelen van de Nik Collection is weinig veranderd. Wel kreeg Nik Perspective Efex meer dan 4.300 nieuwe camera- en lenscombinaties uit de database van DxO, waaronder camera’s met de X-Trans sensor van Fujifilm.
De plug-in kan nu automatisch de geometrische vervormingen corrigeren van meer dan 70.000 combinaties van camera’s en objectieven. Naast de acht vermelde plug-ins geeft een licentie voor Nik Collection nu ook recht op de raw-ontwikkelaar DxO PhotoLab 5 Essential.
Photolab heb ik in het verleden positief besproken, maar DxO lijkt in te zien dat het moeilijk op kan boksen tegen de gevestigde namen Lightroom en Capture One. Door Photolab de facto gratis weg te geven bij de Nik Collection, hoopt DxO wellicht dat meer fotografen het eens zullen uitproberen – en eventueel upgraden naar de Elite-editie, die de betere PRIME- en Deep PRIME-ruisonderdrukking biedt.
€ 149,- (upgrade: € 79,-)
Conclusie test DxO Nik Collection 5
Met Nik Collection 5 staan Color Efex en Analog Efex qua gebruiksvriendelijkheid op hetzelfde punt als Silver Efex Pro 3 en Viveza 3. Dankzij de verbeterde controlepunten is het gemakkelijker om het bereik van effecten te beperken, zonder met maskers of selecties te hoeven werken. Wellicht komen volgend jaar enkele van de ‘technische’ plug-ins (Define, Perspective Efex, HDR Efex en Sharpener) aan bod. Om daarvan te genieten, zul je wellicht opnieuw de upgrade-prijs moeten betalen.
Zo verandert een klassieke licentie eigenlijk in een jaarlijks abonnement van 79 euro.