De Panasonic Leica DG Summilux 9mm F1.7 is een ideaal objectief voor vloggers.

Introductie

De Panasonic Leica DG Summilux 9mm F1.7 is een objectief waarvan we ons al langer afvroegen waarom zowel Panasonic als Olympus het nog niet hadden. Tot zo’n 12mm (24mm equivalent) is er keus genoeg, in verschillende lichtsterktes en prijsklassen en in zowel zooms als vaste brandpunten. Daaronder heb je enkel keus uit vier zoomobjectieven. Die zijn of niet lichtsterk, of vrij fors en stevig geprijsd. De enige keus in vastbrandpunt supergroothoeken met een redelijke lichtsterke waren tot nu toe de 10mm F2 en de 7.5mm F2 van Laowa. Die hebben echter geen autofocus. De nieuwe Panasonic Leica DG Summilux 9mm F1.7 heeft het allemaal: licht, lichtsterk, autofocus en ook nog eens goedkoper dan zowel de groothoekzooms van Panasonic en Olympus als de groothoeken van Laowa.

Ideaal voor vloggen

Dit objectief gaat daarmee in ieder geval een grote hit worden onder vloggers. Voor vloggen is een 12mm op Micro Four Thirds eigenlijk het minste dat je wilt hebben. Maar op camera’s die een cropfactor hebben, zoals de Panasonic G100 die juist speciaal voor vloggen is ontwikkeld, is dat al niet genoeg.

Op camera’s die voor video wel de hele sensor en dus de hele beeldhoek van je objectief gebruiken, is iets meer groothoek ook mooi. Dan krijg je meer ruimte rond je hoofd en zie je meer van de omgeving. Vervolgens wil je als vlogger ook een behoorlijke lichtsterkte, zodat je wat onscherpte in de achtergrond krijgt. Daardoor krijgt je beeld diepte en wordt de achtergrond wat rustiger. En tenslotte wil je voor vloggen natuurlijk ook dat het objectief lekker licht is, omdat lopen met een zware camera op armlengte snel vermoeiend wordt. Dat is dus precies wat de Panasonic Leica DG Summilux 9mm F1.7 allemaal biedt. Een ding mist het objectief echter en dat is beeldstabilisatie. Vrijwel alle camera’s van Panasonic en Olympus hebben dat in de body zitten en met een 9mm werkt dat perfect. De camera die echter het meest zou kunnen profiteren van een 9mm, vanwege de flinke crop in met name 4K video, is de Panasonic Lumix G100. En laat die nu juist ook geen stabilisatie in de body hebben. Die camera met dit objectief is dus geen goede combinatie. Het wordt dus duidelijk tijd voor een G100 versie II, zonder crop en zeker met stabilisatie.

Breed inzetbaar

Dat dit een objectief ideaal is voor vloggen, wil natuurlijk niet zeggen dat je het niet voor andere onderwerpen kan gebruiken. Dit is ook een heel fijn objectief voor reisfotografie en landschappen. Door de hoge lichtsterkte kan je het bij weinig licht ook goed gebruiken en voor landschapsfotografie is fijn dat er standaard 55mm filters op passen. Met een gewicht van 130 gram en een lengte van iets meer dan 5 cm. is er natuurlijk geen enkele reden om een objectief als dit niet mee te nemen. Het is weerbestendig en vorstbestendig tot -10 graden Celsius.

Bouw

De Panasonic Leica DG Summilux 9mm F1.7 is lekker compact, met een lengte van 52mm. Het is ook licht, met maar 130 gram. Dat wil natuurlijk zeggen dat het objectief een kunststof behuizing heeft. De bajonet is wel van metaal en het objectief is ook goed stof- en spatwaterdicht en vorstbestendig tot -10 graden Celsius.

Het enige bedieningselement is de brede scherpstelring. Er is geen diafragmaring of focus lock knop. Een bijzonderheid van het diafragma is wel dat het in feite traploos is. Als je tijdens het filmen het diafragma aanpast, krijg je geen stapsgewijze verandering van het licht, maar een geleidelijke .De Panasonic Leica DG Summilux 9mm F1.7 heeft geen beeldstabilisatie en dus ook geen schakelaar voor het aan- of uitzetten van de stabilisatie.

Het optisch ontwerp bestaat uit 12 elementen in 9 groepen. Het objectief heeft 2 asferische elementen, 2 ED- en 1 UHD elementen. Het diafragma heeft 7 lamellen en de filtermaat is 55mm. De Panasonic Leica DG Summilux 9mm F1.7 wordt geleverd met een zonnekap.

Scherpstelling

De Panasonic Leica DG Summilux 9mm F1.7 heeft een snelle autofocusmotor die met een frequentie van 240 keer per seconde aangestuurd wordt. Hierdoor is de scherpstelling voor fotografie heel direct en voor video heel vloeiend. Het objectief is ook ontworpen om weinig focusbreathing te hebben. Handmatig scherpstellen kan zowel niet lineair als lineair. Op de Panasonic GH6 kan de scherpstelslag van de lineaire handmatige scherpstelling zelfs geprogrammeerd worden in stappen van 30 graden van 90 tot 360 graden. In de praktijk is de autofocus niet alleen heel snel, maar ook geluidloos.

De kortste instelafstand is nog geen 10 centimeter. Dat betekent dat je met de frontlens dan heel dicht op het onderwerp zit. De maximale vergrotingsmaatstaf die je op die korte afstand kan halen is 0,25x.

Omdat je dit vanwege de kleine sensor mag verdubbelen ten opzichte van full frame, is de vergroting 0,5x (full frame equivalent) ofwel 1:2. Je kan dit objectief dus gebruiken als een ultragroothoek macro. Een ringlichtje voor het objectief om het onderwerp fatsoenlijk te verlichten heb je dan waarschijnlijk wel nodig.

Beeldkwaliteit

De MTF-curve van de Summilux 9mm F1.7 laat op volle opening al een goede centrumscherpte zien, maar ook een duidelijk verloop naar de hoeken. Voor vloggen zijn scherpe hoeken niet zo van belang. Maar voor landschapsfotografie wil je natuurlijk een beeld dat van hoek tot hoek scherp is. De eigenschappen die de MTF-curve weergeeft, zien we in de praktijk echter ook terug. Op volle opening is het centrum al erg goed, maar blijven de hoeken duidelijk achter. Diafragmeren maakt voor de centrumscherpte niet zoveel uit, maar zorgen wel voor een flinke verbetering van de scherpte in de hoeken. Die zijn op F4 duidelijk veel beter dan op F1.7. Zo scherp als het centrum worden de hoeken echter nooit. Zoek je een objectief voor (landschaps)opnames met hoge scherpte van hoek tot hoek, dan ben je wellicht beter af met bijvoorbeeld de Panasonic 8-18mm F2.8-4 of de Olympus 7-14mm F2.8. Die zijn echter duurder, groter, zwaarder en de Olympus kan niet met schroeffilters gebruikt worden. Een andere optie is de Laowa 20mm F2. Die heeft weliswaar geen AF en flinke lichtafval (zonder correcties) maar is duidelijk scherper in de hoeken.

De Summilux 9mm F1.7 laat een mooi contrast en goede kleurweergave zien. Chromatische aberraties zijn minimaal en alleen zichtbaar in de uiterste hoeken. Het objectief heeft een klein beetje last van longitudinale chromatische aberraties (waarbij er meestal magenta kleurzwemen optreden in de onscherpte in de voorgrond en groene zwemen in de onscherpte in de achtergrond). Dit soort aberraties zie je alleen bij opnames op grote diafragmaopeneningen en ze verdwijnen met diafragmeren.

Zonnesterren zijn best fraai met deze 9mm, mede dankzij het diafragma met 7 lamellen. De stralen waaieren wel iets uit, maar ze zijn mooi scherp. Je hebt met dit objectief vrijwel geen verlies van contrast als je tegen de zon in schiet en ook maar weinig last van reflecties in het objectief. Tenminste, zolang je dit objectief op een Panasonic camera gebruikt. We hebben met de 9mm zowel op een Panasonic G9 als een Olympus E-M5 III gefotografeerd en met de Olympus zagen we regelmatig een soort regenbogen in beeld aan de andere kant van waar de zon stond. Zelfs als de zon net niet in beeld stond, ontstonden ze. Olympus en Panasonic gebruiken andere filters voor de sensoren en hebben daardoor ook andere coatings die daarop afgestemd zijn. De meeste Panasonic objectieven doen het gewoon goed op Olympus en OM-System camera’s, maar de Summilux 9mm F1.7 is een van die uitzonderingen die hierdoor helaas niet goed bruikbaar is op body’s van Olympus. 

Vertekening is dankzij de lenscorrecties niet echt een probleem met dit objectief. Lichtafval is ook redelijk minimaal, tenminste, voor een lichtsterke groothoek. Als je goed kijkt is het zichtbaar over bijna het hele diafragmabereik, maar de hoeveelheid lichtafval is gering en wat er nog over is na de lenscorrecties is eenvoudig te verwijderen, als je dat wilt.

Conclusie Panasonic Leica DG Summilux 9mm F1.7