In deel 1 (macro tussenringen) en deel 2 (macro filters) van Macro op een budget hebben we twee goedkope alternatieven voor gespecialiseerde macro-objectieven getest: tussenringen (link) en macrofilters (link). In dit laatste deel vergelijken we de testresultaten. Wat kan je beter kopen? Tussenringen of macrofilters?
Als het gaat om gebruiksgemak en de beste beeldkwaliteit dan zijn macro-objectieven natuurlijk de eerste keus. Je kan er moeiteloos van oneindig tot 1:1 mee scherpstellen. Hierdoor kan je zowel grotere als kleinere onderwerpen gemakkelijk in beeld krijgen. En je kan heel snel van een enkele vlinder naar een compositie met meerdere exemplaren gaan. Macro-objectieven zijn optimaal gecorrigeerd voor fotografie op heel korte afstanden en bieden daardoor ook de beste beeldkwaliteit.
Filters en tussenringen zijn minder flexibel in het gebruik, omdat ze de afstand waarop je kan scherpstellen heel erg beperken. Het beste is de volgende test te doen met de combinatie van objectief met filter of tussenring. Fotografeer een lineaal met het objectief op zijn kortste instelafstand en met het objectief op oneindig. Noteer de afstand van het objectief tot de lineaal en bekijk op de foto’s hoe groot het onderwerp is dat je er mee kan fotograferen. Op een tussenring zou je dat zelfs met een witte marker er op kunnen zetten. Op locatie hoef je dan alleen nog de afmetingen van je onderwerp te schatten om te weten of je met die tussenring of dat filter de foto kan maken.
Ondanks de beperkingen die tussenringen en filters je opleggen zijn er drie goede redenen om ze aan te schaffen. Ten eerste zijn ze veel goedkoper dan macro-objectieven. Dat is de reden waarom fotografen die af en toe wat macro doen ze kopen en waarom ze interessant zijn voor beginnende macrofotografen. De tweede reden is dat ze werken met veel verschillende objectieven. Een tussenring kan je in principe tussen ieder objectief in je systeem gebruiken. Filters passen op ieder objectief met de juiste filtermaat. Hierdoor kan je ook de kortste instelafstand van objectieven met een kort of juist heel lang brandpunt veranderen. Door een lange tele te voorzien van een tussenring of macrofilter kan je kleine insecten beeldvullend fotograferen en er toch een flink eind vandaan blijven. Zo vergroot je de kans dat ze blijven zitten en wordt de onscherpte in de achtergrond mooier. Uiteraard stelt macrofotografie met een lang brandpunt wel extra hoge eisen aan het gebruikte statief en de fotografische techniek om trilling te voorkomen. De derde reden om te kiezen voor een tussenring of macrofilter is om de vergrotingsmaatstaf van een macro-objectief te verhogen. Er zijn maar weinig objectieven die nog meer vergroting bieden dan 1:1. Met een tussenring of filter kan je met een macro-objectief extreme macro’s maken waarbij de kleinste onderdelen van insecten of bloemen zichtbaar worden.
Maar welke van de twee moet je nu kiezen? Wie goed naar de foto’s in de voorgaande testen heeft gekeken zal zijn eigen oordeel al wel hebben getrokken. Ons advies is om te gaan voor de beste achromatische macrofilters. Tussenringen zijn in de praktijk net iets omslachtiger om mee te werken en het verlies aan beeldkwaliteit is groter dan bij goede macrofilters. Tussenringen zijn goed bruikbaar in vaste opstellingen met objectieven die al extra gecorrigeerd zijn voor dichtbij gebruik. In een tabletop- of reproductiesituatie in combinatie met een macro-objectief zijn tussenringen een goede optie. Maar in combinatie met een gewoon standaard- of telezoomobjectief is het verlies aan kwaliteit groter dan bij het gebruik van de door ons geteste filters. En in het veld is het net iets lastiger om van tussenring te wisselen dan van filter. Je hebt immers met vier onderdelen te maken die op een zeker moment van elkaar gescheiden zijn: de camerabody, het objectief, de tussenring die er af moet en de tussenring die er op moet. Als het dan ook nog waait en stoffig is, dan heeft dat niet onze voorkeur. Bij filters kan je het objectief altijd op de camera laten zitten waardoor je voorkomt dat er in het veld stof in de camera komt. En het wisselen van filter gaat sneller dan bij tussenringen, zeker met het bajonetsysteem van de geteste Raynox filters. Een ander voordeel is dat filters in principe je hele fotografische leven meegaan. Ook als je wisselt van systeem kan je ze gewoon blijven gebruiken.
{insertgrid=379}
De Raynox DCR-150 en DCR-250 zijn daarmee testwinnaar van onze ‘macro op een budget’ test. Ze zorgen voor minder verlies aan beeldkwaliteit dan tussenringen en benaderen bijna de kwaliteit van een goed macro-objectief. Wanneer je een driedimensionaal onderwerp fotografeert, waarbij de hoeken en de randen waarschijnlijk toch onscherp worden door het gebrek aan scherptediepte, zal je het verschil vaak niet kunnen zien. Voor reproducties van vlakke onderwerpen wint de echte macro het wel nog steeds. Dat de filters het winnen van de tussenringen is opmerkelijk, maar ook wel verklaarbaar. Opmerkelijk omdat vroeger het advies toch altijd was om te kiezen voor tussenringen. Daar zit immers geen extra glas in dat voor verlies van scherpte of contrast kan zorgen. En in vergelijking met eenvoudige macrofilters die meestal maar uit een enkel lenselement bestaan en vaak ook maar een hele simpele coating hebben, zijn tussenringen inderdaad nog steeds beter. De winst van de Raynox filters is ook verklaarbaar. Het zijn namelijk achromatische macrofilters, en die zijn echt veel beter. Er wordt hoogwaardig glas voor gebruikt, ze bestaan uit meerdere lenselementen en ze zijn goed gecorrigeerd en voorzien van moderne coatings. Ze vergroten het beeld voordat het op het objectief valt en ze doen dat zo goed dat het verlies aan kwaliteit minimaal is.
