Topkwaliteit voor fotografie en film: Sigma 40mm f/1.4 DG HSM

De Sigma 40mm f/1.4 DG HSM is een objectief met een bijzonder brandpunt, maar het is niet het eerste 40mm objectief ooit. Je zou zelfs kunnen zeggen dat er min of meer sprake is van een hausse in dit brandpunt. Vrijwel tegelijk met deze Sigma bracht namelijk ook Zeiss een 40mm op de markt, in de vorm van een Batis voor de spiegelloze camera’s van Sony. Wat beide objectieven gemeen hebben is dat ze streven naar superieure beeldkwaliteit. De Batis is ontworpen voor een spiegelloos systeem en is minder lichtsterk en dat zie je terug in de afmetingen. De Sigma is met f/1.4 een volle stop lichtsterker en ontworpen voor de spiegelreflexcamera’s van Canon en Nikon. Uiteraard is hij ook in Sigma-vatting verkrijgbaar en met de MC-11 adapter van Sigma is hij ook bruikbaar op de spiegelloze camera’s van Sony. Wissel je van systeem dan kan je de bajonet via Sigma’s Mount Conversion zelfs laten vervangen en firmware aanpassingen en fijnafsteling van het objectief is mogelijk via Sigma’s optionele USB Dock.

Die hoge lichtsterkte en die bijna universele inzetbaarheid in combinatie met het streven naar de hoogste beeldkwaliteit maken van deze Sigma een fors, maar ook heel bijzonder objectief. Het is speciaal ontworpen voor camera’s met 50 megapixel of meer en voor 8K video. Vooral voor filmen in 8K zijn de eisen hoog, omdat je dan bewegende onderwerpen vastlegt met mogelijk ook een bewegende camera. De kwaliteit moet dus over het hele beeld gelijkmatig zijn. De Sigma 40mm f/1.4 DG HSM is niet alleen ontwikkeld voor de beste sensoren van dit moment, maar ook voor die van de toekomst. En met het toetreden van Sigma tot de L-alliance is de kans groot dat dat ook een full frame camera van Sigma met een Foveon sensor kan zijn.  Deze sensoren registeren per pixel zowel rood, groen en blauw en interpoleren dus niet de kleuren op basis van informatie van omringende pixels zoals bij eigenlijk alle andere sensoren,  die werken met het bekende  Bayer patroon. Door die unieke eigenschap van Foveon sensoren is het voor een juiste kleurweergave belangrijk dat de objectieven vrij zijn chromatische aberraties. Dat wil zeggen dat iedere kleur  heel zuiver op de juiste plek in het beeld terecht moet komen. Dit zorgt tegelijk voor een grote scherpte en zuiverheid van het beeld. Voor de Sigma Quattro camera’s maakte Sigma daarom enkel modellen met een vast objectief, om die kwaliteit te kunnen garanderen. De Sigma 40mm f/1.4 DG HSM moet ook die zuiverheid en kwaliteit bezitten, en tegelijk bruikbaar zijn op bijna iedere kleinbeeld en APS-C camera. Het geavanceerde optische ontwerp moet zorgen voor een hoge beeldkwaliteit, een prachtig bokeh en een lage vertekening van minder dan 1%. Axiale chromatische aberratie en coma zouden vrijwel afwezig moeten zijn. 

Bouw

De Art-line van Sigma heeft als motto: optische kwaliteit eerst. De Sigma 40mm f/1.4 DG HSM is volgens Sigma zelfs binnen de Art-serie een bijzonder objectief  met een kwaliteit die moet kunnen wedijveren met ieder ander objectief in deze klasse.  Die kwaliteit krijg je kennelijk niet in kleine maten. De Sigma 40mm f/1.4 DG HSM is een flinke lens. Hij is 131mm lang en bijna 88mm in doorsnede. De filtermaat is 82mm en hij weegt maar liefst 1200 gram. Dit objectief zal niet direct een eerste keus zijn voor reis- en reportagefotografie. Tenzij optische perfectie een vereiste is in iedere opname, natuurlijk. Het optisch ontwerp bestaat uit 16 elementen in 12 groepen. Het achterste element is asferisch en diverse lenselementen zijn gemaakt van bijzondere glassoorten.

 Het objectief is gebouwd om onder alle omstandigheden gebruikt te kunnen worden. Het is uitgebreid voorzien van pakkingen om stof en vocht buiten te houden.  De frontlens is voorzien van een speciale coating die vet en vuilwerend is zodat viezigheid zich niet zo makkelijk kan hechten op het glas. Voor het handmatig scherpstellen heeft het objectief een brede scherpstelring en een venster dat de ingestelde afstand aangeeft.  De HSM (Hyper Sonic Motor) moet zorgen voor een snelle autofocus. Het diafragma bestaat uit 9 bladen. Samen met het optisch ontwerp dat een hoog contrast in het scherptevlak geeft maar ook een mooi verloop naar een zachte onscherpte moet dit zorgen voor een mooi bokeh.

autofocus

De autofocus is redelijk snel en nauwkeurig voor een objectief van deze afmetingen, maar het blijft natuurlijk wel een forse lens. De autofocus is niet helemaal geluidloos en wie in een stille kamer filmopnames maakt met autofocus en met de microfoon van de camera, zou wellicht wat van dat geluid op kunnen pikken. In combinatie met de MC11 van Sigma kan de Sigma 40mm f/1.4 DG HSM ook op de Sony A7 en A9 camera’s gebruikt worden. En dan kan je ook gebruik maken van de Eye-AF van Sony.

Lichtafval, overstraling 

De Sigma 40mm f/1.4 DG HSM Art is een tikje groothoekig en  lichtsterk objectief en die  hebben over het algemeen last van wat lichtafval. Dat zie je ook bij de  40mm f/1.4 DG HSM Art, maar het is minder dan we bij sommige vergelijkbare objectieven zien. In raw is het op volle opening bijna 2 stops en gecorrigeerd in jpeg is het maar net een fractie minder. Na een stop diafragmeren zakt het naar 1,3 stops en nog een stop verder dicht, op f/2.8 is het nog maar 0,7 stops in raw en dan is het eigenlijk niet meer van belang.  Ook voor de 40mm f/1.4 DG HSM Art geldt dat lichtafval niet perse slecht is. Veel fotografen gebruiken vignettering in de foto als stijlmiddel, om de nadruk te leggen op het onderwerp dat zich ergens in het midden van de foto bevindt. Vooral bij portretten wordt dit veel toegepast. Afhankelijk van je smaak en je onderwerp kan die lichtafval dus ook een voordeel zijn.

vervorming

De 40mm f/1.4 DG HSM Art heeft een fractie meer vertekening dan de 50mm f/1.4 Art van Sigma. Of dat komt doordat het een iets groothoekiger objectief is, of omdat Sigma de prioriteit meer bij de scherpte heeft gelegd, weten we niet. Maar ongeveer 1 procent tonvormige vertekening kan in kritische situaties wel zichtbaar zijn. Uiteraard kan je met het juiste profiel in de nabewerking hier wel iets aan doen.

beeldkwaliteit

De scherpte van de Sigma 40mm f/1.4 DG HSM is buitengewoon hoog. En dat al meteen bij volle opening. En niet alleen in het centrum van het beeld, maar van hoek tot hoek. En die scherpte blijft eigenlijk over het hele diafragmabereik gelijk. Dit is een van die zeldzame objectieven waarbij je het diafragma enkel kiest omdat je een bepaalde scherptediepte nodig hebt of een bepaalde bijbehorende sluitertijd. Naast de hoge scherpte valt ook de vrijwel volledige afwezigheid van chromatische aberraties op. En bij elkaar zorgt dat voor een erg fraaie beeldkwaliteit.

Beeldstabilisatie

De Sigma 40mm f/1.4 DG HSM Art heeft geen ingebouwde beeldstabilisatie. Het is voor de stabilisatie dus afhankelijk van de camera waar hij op wordt gebruikt. En op dit moment zijn dat eigenlijk uitsluitend de Sony A7 en A9 camera’s. De spiegelreflexmodellen van Nikon als Canon hebben geen ingebouwde beeldstabilisatie en Sigma maakt nog geen eigen adapter om de Art objectieven op de Nikon Z modellen te gebruiken.

Bokeh

De Sigma 40mm f/1.4 DG HSM  kenmerkt zich ook door een fraai bokeh. Dat mooie bokeh wordt geholpen door de hoge scherpte in het scherptevlak, waardoor verschillen met minder scherpe delen heel goed zichtbaar zijn. Maar ook het verloop van scherp naar onscherp is heel mooi. 

Conclusie Test Sigma40mm f/1.4 Art + Sigma MC11 @ Sony A7R III

VOORDELEN

• Hoge lichtsterkte
• Bijzonder hoge scherpte al direct bij volle opening
• Prachtig bokeh
• Weinig chromatische aberratie

Nadelen

• Groot en zwaar
• Iets meer vertekening dan de 50mm Sigma Art 
• Autofocus niet helemaal geruisloos