Nikon bestaat 100 jaar en is al meer dan 60 jaar een vaste keuze voor veel fotografen. Het bedrijf is verantwoordelijk voor belangrijke innovaties op het gebied van camera’s en objectieven. Die kennis en ervaring zie je terug in de huidige producten van Nikon, van de veelzijdige D3400 tot de sublieme allrounder D850 (in ons testoverzicht de beste camera van dit moment (jan 2018).
Wat maakt een merk uniek?
Ieder merk heeft een eigen karakter. Soms leidt dat tot unieke producten, met een voor dat merk kenmerkend DNA. Omdat de scores van onze testen zijn gebaseerd op meetresultaten, worden niet-meetbare eigenschappen in de eindscores onderbelicht. Daarom doen we een poging om, uitgaande van onze praktijktesten, het DNA van een paar merken te beschrijven.
Zie ook:
De oorsprong van Nikon als optisch bedrijf gaat terug tot 1917. De eerste echte Nikon camera, de Nikon 1 zoekercamera, kwam in 1948 op de markt. Internationale bekendheid verwierf Nikon dankzij de opnames die David Douglas Duncan met Nikon objectieven maakte tijdens de Korea oorlog. De scherpte van de objectieven was in die tijd opzienbarend. De grote doorbraak kwam in 1959 toen Nikon de legendarische F introduceerde. De F was een professionele spiegelreflex met verwisselbare zoekers en achterwanden. De camera was niet alleen veelzijdig, maar ook ongekend betrouwbaar. Veelzijdigheid en betrouwbaarheid zijn belangrijk eigenschappen in het Nikon DNA. De F-lijn bleef tientallen jaren de eerste keus van professionele fotografen. De F was zo iconisch, dat hij figureerde in vrijwel alle films in die tijd waarin een fotograaf een rol speelde. Tegelijk met de F introduceerde Nikon ook de bekende Nikon F bajonetvatting, die tot de dag van vandaag in gebruik is. Dankzij die vatting kunnen objectieven die een halve eeuw oud zijn, nu nog zonder adapters op de nieuwste Nikon D850 gebruikt worden. Vasthouden aan bewezen technologie is een kracht van Nikon, maar werkt soms ook remmend.
Nikkor Objectieven
Nikon maakt een groot aantal hele bijzondere objectieven. Een aantal daarvan, zoals de huidige AF-S Zoom Nikkor 70-200mm f/2.8G VR II zijn direct te herleiden naar fameuze voorgangers. Nikon is niet voor niets van oorsprong een fabrikant van optische producten. Nikon is een van de pioniers op het gebied van zoomlenzen en fisheyes. De eerste zooms maakte Nikon al in 1959: een 8.5 tot 25 cm objectief. De zoomlens die alles zou veranderen, was de Nikkor 80-200mm f/4.5 die Nikon in 1969 introduceerde. Het objectief was compact en leverde een hoge scherpte over het hele zoombereik. Dat objectief is steeds verbeterd en verfijnd en uiteindelijk ook voorzien van beeldstabilisatie en zo is de huidige Nikkor 70-200 f/2.8G VR II ontstaan, een van de beste lichtsterke telezooms van dit moment. Ook in de ontwikkelingen van groothoeken en fisheye objectieven heeft Nikon een grote rol gespeeld. De eerste fisheye van Nikon was de 8mm f/8 Fisheye Nikkor uit 1962. De meest beroemde is de verbazingwekkende Nikkor 6mm f/2.8 uit 1967, die de ongelooflijke beeldhoek had van 220 graden. Het was het eerste objectief waarmee je ‘achterom’ kon kijken.
Net iets minder extreem was de 13mm f/5.6 supergroothoek uit 1975. Met een beeldhoek van 118 graden, een gewicht van 1200 gram en een enorme bolle frontlens met een doorsnede van zo’n 11 centimeter, was het een echt indrukwekkend objectief. Die combinatie van ervaring op het gebied van groothoeken en zooms heeft bijvoorbeeld ook geleid tot de baanbrekende Zoom Nikkor 12-24mm IF-ED f/4 voor DX camera’s en de nog altijd onovertroffen AF-S Zoom Nikkor 14-24mm f/2.8G ED voor fullframe. Twee groothoek zooms die op het moment van introductie fotografen echt nieuwe mogelijkheden gaven. Dat Nikon nog lang niet klaar is met vernieuwen, blijkt bijvoorbeeld ook uit een objectief als de nieuwe AF-S Nikkor 300mm f/4 PF VR ED met fresneltechnologie.
Geen ander merk heeft een 300mm telelens die maar 760 gram weegt en toch fantastisch goed presteert.
Digitale doorbraak
Nikon is ook een van de pioniers op digitaal gebied. De huidige Nikon D5, een van de beste camera’s voor sport- en reportagefotografen, stamt direct af van de Nikon D1, een camera die het hele digitale landschap in 1999 opschudde. Nikon maakte al prototypes van digitale camera’s aan het eind van de jaren ’80. Tien jaar later produceerde Nikon digitale camera’s in samenwerking met Kodak, die de digitale onderdelen leverde. Die camera’s waren nog niet echt verfijnd en kostten toen – omgerekend – tussen de 10.000 tot 25.000 euro. De Nikon D1 was de eerste echt moderne digitale camera, waarin het digitale gedeelte volledig geïntegreerd was. De prijs lag bij introductie rond de 5000 euro. Inmiddels levert Nikon prachtige digitale camera’s in iedere prijsklasse, van de instap D3200 tot het topmodel, de D5. Allemaal kunnen ze meer, dan waar we in 1999 van durfden te dromen. De sensoren zijn groter dan die van de D1 en de camera’s hebben allemaal meer pixels en scherpte, meer dynamisch bereik en meer snelheid. Met de nieuwste D850 is een camera die dat allemaal in overvloed heeft: 46 megapixel, 153 autofocuspunten, fotograferen met 9 beelden per seconde, filmen in 4K. En een ongekend grote buffer, die dankzij de razendsnelle XQD kaart vrijwel niet vol kan lopen, waardoor je zelfs in RAW lange, onafgebroken serie opnames kan maken.
De D850 is een camera waarmee Nikon opnieuw de grenzen van de digitale fotografie verlegt.
Nikon’s unieke eigenschappen
Ook na ruim 60 jaar camerabouw is Nikon nog niet klaar met innoveren. Nikon camera’s zijn nog steeds op een aantal gebieden toonaangevend. Het dynamisch bereik van de Nikon D850 kan wedijveren met dat van middenformaatcamera’s. Dat is niet toevallig. Nikon heeft al sinds de full frame Nikon D3X sensoren met een buitengewoon goede signaal-ruis verhouding. De Nikon D850 beschikt daarnaast ook nog eens over een echte 64 ISO-instelling, waardoor je de pixels ruim 60 procent meer licht kan geven dan concurrerende systeemcamera’s. Dat draagt bij aan een beter dynamisch bereik en een nog hogere signaal/ruisverhouding. Nikon was ook het merk dat met de D800 de koppositie in nam op het gebied van resolutie. De D800 had een sensor met 36 megapixel. Dat was op dat moment 50% meer dan waar andere merken over beschikten. De Nikon D850 is met 46 megapixel een waardige opvolger van de D800. Helemaal de hoogste resolutie in full frame heeft hij daarmee niet. Die eer gaat naar de Canon EOS 5DS. Maar de combinatie van beste dynamisch bereik en hoge resolutie zorgt er wel voor dat Nikon de leider blijft op het gebied van beeldkwaliteit in full frame. Knap is dat die D850, met al zijn moderne techniek, nog altijd makkelijk werkt met oude Nikon objectieven uit het analoge tijdperk. De camera beschikt nog steeds over een koppeling waardoor het handmatig in te stellen diafragma van oude Ai (Aperture indexing) en Ais-objectieven uit de jaren ’70 van de vorige eeuw wordt doorgegeven aan de body. Bijzondere objectieven als de hierboven genoemde 6mm Fisheye Nikkor kunnen dus moeiteloos en zonder adapter op de D850 gebruikt worden. Ook op autofocus gebied speelt Nikon nog steeds een leidende rol. De Nikon D5 beschikt over een van de beste autofocussystemen met de snelste continue autofocus. Dit systeem is gelukkig niet uitsluitend voorbehouden aan de professionale D5. Ditzelfde systeem vinden we gelukkig ook terug in camera’s als de Nikon D500 en D850.
Unieke Nikon producten
Een roemrijke ontstaansgeschiedenis is prachtig, maar de meeste consumenten zullen bij de aanschaf van een nieuwe camera of lens toch vooral kijken naar de kwaliteit van het huidige aanbod. Binnen het huidige Nikon programma vinden we nog steeds unieke producten die het merk onderscheiden van andere cameramerken. De Nikon D850 is een camera die bijzonder is omdat je er eigenlijk alles goed mee kan. De sensor biedt dankzij zijn hoge resolutie en uitstekend dynamisch bereik de beste beeldkwaliteit en doet dat zowel bij lage als hoge gevoeligheden. Ideaal voor studiofotografie en landschappen. In combinatie met het AF-systeem van de D5 kan je de camera ook voor dynamische onderwerpen als sport en wildlife inzetten. En de D850 kan ook nog eens filmen, zowel in full HD als in 4K. De D850 is echter niet de enige bijzondere camera van Nikon. De Nikon D500, met een unieke, vrijwel beelddekkende AF, is wellicht de beste APS-C camera voor sport- en natuurfotografen. De camera beschikt over een uitstekende 20 megapixel sensor en heeft hetzelfde AF-systeem als zijn grote broer, de D5. Een grote buffer en dubbele kaartsleuven maken de camera tot een uitstekend alternatief voor de D5.
Ook op objectievengebied heeft Nikon producten die geen ander merk biedt. Het is een van de twee merken dat een uitgebreide keus aan tilt-shift objectieven biedt. Die zijn kort geleden een tijd heel populair geweest voor het maken van ‘miniatuur’ foto’s door (stads)landschappen te schieten met heel weinig scherptediepte. Ditzelfde effect wordt al jarenlang gebruikt om portretten te maken waarbij alleen de ogen scherp zijn. Maar je vindt ze nog veel vaker bij architectuur- en studiofotografen die ze gebruiken om producten en gebouwen van voor naar achter scherp en zonder vervorming weer te geven. De nieuwste tilt-shiftlens is de PC Nikkor 19mm f/4 E ED. Dit is de enige tiltshift ter wereld met dit brandpunt.
Nikon 105mm f/1.4E praktijkopname: Fotograaf: Drew Gurian
In het groothoekbereik biedt Nikon naast de baanbrekende 14-24mm f/2.8 groothoekzoom ook een extreem lichtsterke AF-Nikkor 28mm f/1.4. Een andere bijzondere lens is de Nikon AF-S 105mm f/1.4 E ED. Dit is het langste brandpunt met een f/1.4 lensopening. Hierdoor is de scherptediepte flinterdun en het bokeh prachtig. Daarnaast is de scherpte ook nog eens bijzonder hoog, ook bij volle opening. Bij het ontwerpen van dit objectief is, net als bij de Nikon AF-S 58mm 1.4G gestreefd naar een uniek eigen karakter, in plaats van de hoogst mogelijke scherpte bij volle opening in de uiterste hoeken. De Nikon AF-S 105mm f/1.4 E ED is een echte aanrader voor portretfotografen.
Ook op het gebied van lange zoomobjectieven en lange telelenzen biedt Nikon ongekend veel keus. We hebben de Nikon 500mm f/4 E FL ED VR getest en waren onder de indruk van de scherpte. Maar Nikon biedt dit brandpunt ook aan als zoom in de vorm van de AF-S Zoom-Nikkor 200-500mm f/5.6 E ED VR. Voor fotografen die 500mm nog niet genoeg vinden is er zelfs een AF-S Nikkor 800mm f/5.6 E FL ED VR (die we helaas nog niet hebben getest).