Review Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR – middenformaat standaardzoom

De Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR is het meest flexibele objectief voor de middenformaatcamera’s van Fujifilm.

Introductie

De Fujinon Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR is een van de drie zoomobjectieven die Fujifilm inmiddels heeft voor het middenformaat en het is de middelste van de drie. Het bereik van de Fujifilm GF 45-100mm F4 komt ongeveer overeen met dat van een 35-80mm of full frame. Daarmee is dit objectief de standaardzoom voor het GFX-systeem. De overige twee objectieven zijn de Fujifilm GF 32-64mm F4 R LM WR en de GF 100-200mm F5.6 R LM OIS WR. De 32-64mm is een groothoek tot standaardzoom en de 100-200mm een korte telezoom.

Hoge eisen

De Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR is dus het enige objectief dat zowel een lichte groothoek biedt voor reportage als een korte telestand voor portretfotografie. Dat maakt deze zoom tot de meest veelzijdige van de drie. Het relatief beperkte bereik van net 2x zoom, heeft te maken met de hoge eisen die de 50 en vooral de 100 megapixel sensoren aan objectieven stellen. In combinatie met een vaste, hoogste lichtsterkte van F4 over het hele bereik, heb je dan al snel veel glas nodig om de gewenste kwaliteit te krijgen.

Een nog groter bereik dan nu het geval is zou zeker hebben geleid tot een veel groter en vooral veel zwaarder objectief. En met een gewicht van net iets boven de 1000 gram voor de zoom en een 900 gram voor de Fujfiilm GFX100S praat je dan toch al over bijna twee kilo aan je camerariem. Dat is nog prima te doen en vergelijkbaar met professionele standaardzooms voor full frame, maar veel zwaarder wil je het eigenlijk toch ook niet hebben.

Gestabiliseerd

De Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR is voorzien van beeldstabilisatie. Dat is iets dat op de groothoekzoom ontbreekt. Op de nieuwere 100 megapixel camera’s van Fujifilm maakt dat niet veel verschil, omdat die een gestabiliseerde sensor hebben. De 50 megapixel camera’s zoals de GFX 50S en GFX 50R hebben dat echter niet en dan maakt de OIS-beeldstabilisatie in het objectief wel een heel groot verschil bij het maken van opnames uit de hand. Middenformaat objectieven zijn eigenlijk per definitie niet goedkoop, maar de 45-100 is eigenlijk best redelijk geprijsd. Hij is veel goedkoper dan twee of drie vastbrandpunten in dit bereik bij elkaar en de prijs is ook niet heel veel anders dan voor de betere standaardzooms voor full frame (die dan vaak wel iets meer groothoek hebben).

Bouw Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR

De Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR zit niet alleen wat bereik betreft tussen de andere twee zooms in, maar ook wat afmetingen betreft. Het is wat langer dan de groothoekzoom en flink wat korter dan de telezoom. Voor een zoom voor het middenformaat is het nog redelijk compact en licht, maar het blijft een objectief dat zeker indruk maakt op omstanders die het systeem niet kennen. Het objectief wordt bij zoomen naar 100mm nog eens 3 cm. langer. De 45-100mm heeft een redelijk brede scherpstelring aan de voorzijde van het objectief, gevolgd door een nog bredere zoomring en een wat smallere diafragmaring. Alle ringen draaien redelijk soepel, al draait de zoomring wel met wat meer weerstand dan de andere twee. De diafragmaring klikt in op 1/3^e stops en heeft een A-stand voor automatische diafragmainstelling en een C-stand voor als je de diafragmaring niet wilt gebruiken en liever een van de instelwielen op de camera gebruikt voor het diafragma.

weerbestendig

Het optisch ontwerp bestaat uit 16 elementen in 12 groepen. Drie van de lenselementen zijn asferisch en twee elementen zijn van speciaal glas. Het diafragma heeft 9 afgeronde lamellen. De Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR is degelijk gebouwd en goed afgedicht tegen vocht en vuil het is ook nog eens vorstbestendig. De filtermaat is 82mm.

Scherpstelling Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR

Voor de scherpstelling maakt de Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR gebruik van een lineaire autofocusmotor, de LM in de naam. In combinatie met het goede autofocussysteem van de camera’s zou je hiermee snelle en vrijwel geluidloze scherpstelling moeten kunnen krijgen met goede tracking op gezicht en ogen. In de praktijk stelt de 45-100mm daadwerkelijk snel en stil scherp. Belangrijker bij een middenformaat-systeem is misschien nog wel de nauwkeurigheid van de scherpstelling en die is dik in orde.

De scherpstelring is niet direct gekoppeld, het is dus een ‘fly-by-wire’systeem. Gelukkig is het wel mogelijk om het in te stellen op linaire handmatige scherpstelling. Hierdoor is het verleggen van de scherpte tijdens filmen goed te doen. Het enige nadeel voor video is dat het objectief wat last heeft van focus-breathing. Je ziet dus een soort van zoom-effect als je de scherpte verlegt.

Geen macro

De kortste scherpstelafstand is niet heel indrukwekkend, met 65cm in de groothoekstand en 82cm in de telestand. Zelfs op 100mm kan je hiermee nog geen hele close-up portretten maken en macro is al helemaal niet aan de orde.

Beeldkwaliteit Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR

De MTF-curves laten een hoge scherpte in het centrum zien, zowel in de groothoek als de telestand, met een verloop op volle opening naar de hoeken. Dat verloop is in de telestand iets groter dan in de groothoekstand. In de praktijk is de scherpte van de Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR in combinatie met een 100 megapixel camera indrukwekkend. De hoeken zijn dan op volle opening al goed en de beeldkwaliteit neemt nog iets toe als je een stop diafragmeert.

Zelfs uit de hand kan je nog het maximale uit dit objectief halen, dankzij de beeldstabilisatie. Maar probeer dan wel tijden die 1 of 2 stops langzamer zijn dan 1/brandpuntsafstand zoveel mogelijk te vermijden. Met wat geluk maak je in de 45mm stand op iets van 1/15 nog wel een scherpe opname, maar veel langzamer moet je niet willen gaan. En bij dat soort tijden doe je er goed aan om wat meer opnames te maken, voor de zekerheid.

De Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR is behoorlijk vertekeningsvrij, als je tenminste gebruik maakt van de lenscorrecties. Zonder die correcties is er bijvoorbeeld in de groothoekstand een flinke tonvormige vertekening te zien. Moderne objectieven zijn echter ontworpen om te worden gebruikt met softwarematige correcties en halen dan pas hun maximale kwaliteit. Het kleine verlies aan beeldkwaliteit doordat er wat aan het bestand moet worden gerekend en je wat echte pixels kwijtraakt, win je bijvoorbeeld weer terug doordat de uiterste hoeken waar de meeste lensfouten zitten door die correcties buiten de opname vallen. Het eindresultaat is hierdoor beter dan zonder de correcties en het objectief kan hierdoor lichter en kleiner blijven dan wanneer het optisch volledig gecorrigeerd zou moeten zijn.

Zonnesterren is niet een van de sterke punten van dit objectief. Zelfs op F22 lukte het geregeld niet om er een te krijgen. Wel is het objectief gevoelig voor invallend zonlicht, zeker als je de zonnekap niet gebruikt. Met zonnekap is dit probleem vrijwel opgelost. Chromatische aberratie is vrijwel afwezig en dat draagt bij aan de hoge kwaliteit van de beelden die je met dit objectief kan maken.

Het bokeh is redelijk fraai. De bokehballen zijn niet helemaal egaal en hebben een klein randje. Dit objectief kan je prima inzetten voor portretten. De lichtsterkte lijkt niet zo hoog, maar dit is een middenformaatobjectief. Qua scherptediepte mag je daar F4 op vergelijken met F2.8 op full frame. Voor portretten speelt je natuurlijk wel parten dat je niet heel dichtbij kan komen, anders zou je nog meer verschil tussen de scherpte op je onderwerp en de onscherpte in de achtergrond kunnen krijgen. Bokehballen zijn redelijk fraai en blijven vrij goed rond, zelfs richting de randen van het beeld.

Conclusie test Fujifilm GF 45-100mm F4 R LM OIS WR X op Fujifilm GFX100S