Full Review Nikon NIKKOR Z 85mm F1.2 S – professioneel portretobjectief

Het diafragma van F1.2 op een 85 mm-lens zorgt voor een kleine scherptediepte, een prachtige bokeh en de mogelijkheid om bij weinig licht te fotograferen en te filmen.

Introductie

Een 85mm objectief wordt algemeen beschouwd als ideaal voor portretten. Dit brandpuntsafstand zorgt ervoor dat je voldoende afstand tot de geportretteerde kunt houden, een fraaie en niet overdreven compressie krijgt en het onderwerp mooi los van de achtergrond komt. Een 85mm is natuurlijk ook bruikbaar voor andere soorten fotografie, zoals indoorsport, evenementen en concerten.

Nikon had al een 85mm objectief voor het Z systeem; de Z 85mm F1.8 S. Net als bij de 50mm objectieven is er nu ook een lichtsterker alternatief met maximaal diafragma F1.2 Dat geeft een hele stop verschil in lichtopbrengst. Het maakt ook een kleinere scherptediepte mogelijk en laat toe om bij minder licht te fotograferen en te filmen.

Een 85mm met lichtsterkte F1.2 is een primeur voor Nikon, met de kleinere F Mount lensvatting van Nikons spiegelreflexcamera’s was een 85mm met een dergelijke groot diafragmaopening niet mogelijk. De grote lensopening is volgens Nikon niet de enige troef van de NIKKOR Z 85mm F1.2 S. Bij het ontwerpen besteedden de ingenieurs veel aandacht aan een hoge scherpte, maar ook aan het uitgesproken karakter van de bokeh in het onscherpte gebied. Nikon noemt de achtergrondonscherpte ‘zacht en natuurlijk’, terwijl de overgang vanaf het scherptevlak subtiel en geleidelijk zou moeten zijn.

Bouw

Uiterlijk heeft de Z 85mm F1.2 S helemaal de look and feel van de andere Z objectieven. Het is wel een forse lens: 142 mm lang, een diameter van 103 mm en een gewicht van 1160 gram. Dat is meer dan dubbel zo zwaar als de NIKKOR Z 85mm F1.8 S en net iets lichter dan de Canon RF 85mm F1.2L USM. Op een full-frame Z camera voelt het gewicht in balans, zeker op een camera met een batterijgrip zoals de Z 9. Je kunt het objectief ook op de kleinere Z camera’s met DX-sensor kunnen gebruiken.

Door de kleinere sensor wordt de beeldhoek dan vergelijkbaar met die van een 125mm objectief, maar op deze compactere camera’s domineert de lens de body. Op de Z 85mm F1.2 S vind je een focusring en ook een programmeerbare instelring waarmee je naar keuze onder meer diafragma, ISO of de belichtingscorrectie kunt aanpassen. Ook de functie van de L-Fn-toets is door de gebruiker zelf te kiezen. De behuizing is van kunststof, maar de binnenconstructie is een magnesiumlegering. Het objectief is stof- en druipwaterbestendig- heid afgewerkt door afdichtingen op verschillende plaatsen waaronder de beweegbare delen van de lenscilinder en rond de lensvatting. De lens heeft een filtermaat van 82 mm. Dit is hetzelfde formaat als van de 50mm f1.2 S-lens voor de Z-vatting, waardoor je dezelfde filters op beide objectieven kunt gebruiken.

Scherpstelling Nikon Z 85mm F1.2 S

In een F1.2 objectief moet heel wat glas bewegen om scherp te stellen. Daarom gebruikt Nikon een multi-focussysteem met twee stappenmotoren (STM) die de positie van twee lensgroepen die zorgen voor de scherpstelling op zich nemen. Deze STM’s met hun hoge koppel zorgen voor een stille, snelle en nauwkeurige werking. Die nauwkeurigheid is natuurlijk erg belangrijk, omdat je op F1.2 maar een heel dunne scherptediepte hebt. De gezichts- en oogherkenning van Nikons Z-camera’s zullen daarbij zeker helpen. De kortste scherpstelafstand van het objectief bedraagt 85 cm, wat net 5 centimeter meer is dan de NIKKOR Z 85mm F1.8 S waarmee je tot 80 cm kunt gaan.

De dubbele motoren doen hun werk goed; in de tests werkte de autofocus in combinatie met de Z 9 nog net iets sneller dan met de NIKKOR Z 85mm F1.8 S. De scherpstelling is trefzeker en slaagt er ook goed in om bewegende onderwerpen te blijven volgen. Bij het filmen is er lichte focus breathing te zien; het beeldveld wordt dan breder als je de focus naar oneindig verlegt, net alsof je iets uitzoomt. Via de optie Rotatiebereik scherpstelring in het cameramenu Persoonlijke instellingen kun je de focusslag instellen tussen 90° en 720°, of niet-lineaire focus kiezen.

Beeldkwaliteit Nikon Z 85mm F1.2 S

De optische formule bestaat uit 15 elementen in 10 groepen waarvan 2 asferische elementen en één ED-element. Ter vergelijking: de NIKKOR Z 85mm F1.8 S heeft 12 elementen in 8 groepen. De ED-lens vermindert effectief chromatische aberratie, terwijl de asferische elementen vervorming en andere aberraties moeten verminderen. In de tests hebben we geen chromatische aberratie opgemerkt, dus het ontwerp werkt. De scherpte in het beeldmidden is zonder meer uitstekend. Naar de beeldranden toe neemt de scherpte op volle opening iets af, maar blijft zeer goed. Met beide objectieven op F1.8 is hoekscherpte beter dan bij de Z 85mm F1.8 S.

Net als de NIKKOR Z 58mm F0.95 NOCT is het diafragma gevormd met 11 afgeronde lamellen (de Z 85mm F1.8 S heeft er 8). Daardoor worden puntlichtbronnen weer- gegeven als ronde en zachte cirkels wanneer je diafragmeert. Op volle opening krijg je de typische ovale ‘katogen’ aan de beeld- randen. Het gebruik van ED-glas voorkomt kleurfranjes rond bokehballen en de optische formule zorgt ervoor dat er geen harde ‘uienringen’ optreden.

Met de Vignetteringscorrectie in de Nikon Z 9 op Normaal is er geen lichtafval te bespeuren. Schakel je deze uit, dan is er wel duidelijke vignettering aan de beeldranden op F1.2.

De NIKKOR Z 85mm F1.2 S wordt geleverd met een forse zonnekap. Daarmee kan je de meeste storende lichtbronnen wel uit beeld houden. Schiet je recht tegen de zon in, dan blijkt overstraling goed onder controle gehouden te worden. Je moet heel goed mikken om zichtbare lens flare te krijgen.

Conclusie test NIKKOR NIKON Z 85mm F1.2 S