De NIKKOR Z 400mm F4.5 VR S van Nikon is een redelijk lichtsterke lange tele voor de spiegelloze camera’s van Nikon. Het objectief is compacter, lichter en betaalbaarder dan de professionele NIKKOR Z 400mm F2.8 TC VR S. Het is ook weerbestendig en bruikbaar met teleconverters voor extra bereik.
TESTRESULTATEN Nikkor Nikon Z 400mm F4.5 VR S: | |
VOORDELEN | NADELEN |
|
|
De Nikkor Z 400mm F4.5 VR S is een compacte en lichte supertele.
Introductie
Voor professionele sportfotografen behoort een lichtsterke 400mm vastbrandpunt tot de basisuitrusting. Voor de Z-systeemcamera’s heeft Nikon de NIKKOR Z 400mm F2.8 TC VR S met ingebouwde teleconverter. Maar dit objectief met een verkoopprijs van bijna 15.000 euro is voor de meeste fotografen onbetaalbaar. Als alternatief heeft Nikon nu de NIKKOR Z 400mm F4.5 VR S. Dezelfde brandpuntsafstand, maar wel 1,3 stop minder lichtsterk. De NIKKOR Z 400mm F4.5 VR S is een lange tele waar het om beeldhoek gaat. Met een 400mm krijg je een beeldhoek van net iets meer van 6 graden op full frame en precies 4 graden op een APS-C camera. Dit objectief is hierdoor heel geschikt voor sport- en natuurfotografie waarbij niet al te grote onderwerpen in de verte een stuk ‘dichterbij’ moeten worden gehaald.
Waar deze Nikon afwijkt van de meeste vergelijkbare tele’s is de afmetingen en het gewicht. Het is maar 23,5 centimeter lang en zonder statiefgondel weegt het maar 1160 gram. Het is zelfs iets lichter dan de AF-S NIKKOR 500mm f/5.6E PF ED VR. Dat objectief maakt gebruik van een PF (Phase Fresnel) element om gewicht te besparen. De Z 400mm F4.5 VR S doet dat niet. Hierdoor hoef je niet bang te zijn voor bijvoorbeeld ringen in bokehballen. De Z 400mm F4.5 VR S is uiteraard weerbestendig. Het objectief heeft een afneembare statiefgondel en natuurlijk ook heeft de 400mm beeldstabilisatie. De autofocus kan niet alleen vergrendeld worden, maar er is ook de mogelijkheid om een bepaalde afstand in het geheugen te zetten. Voor extra bereik kan de Z 400mm F4.5 VR S worden gecombineerd met een 1,4x of 2x teleconverter. Dankzij de lagere lichtsterkte is het objectief maar half zo zwaar en heel wat compacter en – vooral – kost hij maar een kwart van de Z 400mm F2.8 TC VR S. Het blijft een flink bedrag, maar voor de mogelijkheden is de prijs heel redelijk te noemen.
Bouw
De Z 400mm F4.5 VR S is 23,5 centimeter lang en hij weegt slechts 1245 gram. Hij heeft een statiefgondel (jammer genoeg zonder de gestandaardiseerde Arca-Swiss koppeling), die je los kunt koppelen om nog wat gewicht te besparen. Het objectief heeft een brede scherpstelring, vier functieknoppen (L-Fn2) rond de voorzijde van het objectief en een L-Fn knop aan de achterzijde. Met de Memory Set-knop kun je een bepaalde scherpstelafstand in het geheugen opslaan en daarna direct weer oproepen. Zo kun je snel scherpstellen, bijvoorbeeld op de finishlijn of een doel. Er is ook een multifunctionele Control Ring die kan dienen om het diafragma, de belichtingscompensatie of de gevoeligheid te regelen; je kunt deze ring ook deactiveren. Verder zijn er een schakelaar voor autofocus en handmatige scherpstelling en een begrenzer voor het scherpstelbereik met twee posities: van 2,5 m tot oneindig of 6 m tot oneindig. De ingebouwde optische beeldstabilisatie is goed voor een winst van 5,5 stops, in combinatie met de Nikon Z 9 zelfs 6 stops. Er is geen fysieke schakelaar, je schakelt de stabilisatie uit en weer in via het cameramenu.
Weerbestendig
Het objectief kreeg een weerbestendige afdichting; je hoeft dus niet bang te zijn voor wat regendruppels. Wel waarschuwt Nikon ervoor dat de weerbestendigheid niet in alle omstandigheden gegarandeerd is. Als het lang of hard regent, kun je dus beter een regenhoes gebruiken. Een fluorcoating zorgt ervoor dat je het voorste lenselement gemakkelijk schoon kunt vegen. Het optische ontwerp telt negentien lenselementen, inclusief een ED- en een SR 2-element en twee Super ED-elementen, in dertien groepen. Omwille van het lage gewicht werd gespeculeerd dat Nikon een PF- (Phase Fresnel) element zou gebruiken, zoals in de NIKKOR Z 800mm F6.3 VR S. Dat is echter niet het geval. Daardoor verdwijnt meteen ook een mogelijk nadeel van PF-objectieven: dat je lelijke ‘uienringen’ in bokehballen krijgt.
Voor nog meer bereik kan de Z 400mm worden gecombineerd met een 1,4x of 2x teleconverter. De kortste scherpstelafstand is 2,5 m en de maximale vergroting is 0,16x. Dat is niet heel veel en voor macroachtige opnames is dit objectief dus minder geschikt. Het objectief gebruikt grote schroeffilters van 95 mm aan de voorzijde en geen kleine drop-in filters aan de achterzijde zoals de NIKKOR Z 400mm F2.8 TC VR S.
Scherpstelling
De Nikkor Nikon Z 400mm F4.5 VR S maakt gebruik van een STM stappenmotor. Die stellen heel vloeiend en precies scherp, wat ideaal is voor bijvoorbeeld video. Voor wat grotere en zwaardere objectieven, waar deze 400mm toch wel bij hoort, zijn stappenmotoren niet perse het snelst. In combinatie met de Z 9 gaat de scherpstelling echter erg snel – zeker even snel als de met de Z 100-400mm F4.5-5.6 VR S. Het objectief heeft natuurlijk een ring voor handmatige scherpstelling, maar er is nog een methode om scherp te stellen. Er is namelijk een knop waarmee je een bepaalde afstand in het geheugen op kan slaan. Die afstand kan je daarna met een functieknop weer oproepen. Zo kan je in een keer scherpstellen op het startpunt, de finishlijn of die bepaalde bocht in het circuit.
De kortste scherpstelafstand is 2,5m en de maximale vergroting is 0,16x. Dat is niet heel veel en voor macroachtige opnames is dit objectief dus minder geschikt.
Beeldkwaliteit
De Nikon Z 400mm F4.5 VR S scoort al op volle opening heel goed over vrijwel het hele beeldveld. De hoeken blijven op F4.5 nauwelijks achter op het centrum en in de praktijk zal je dit verschil niet zien, denken we. Sommige mensen zullen zich afvragen waarom je zou moeten kiezen voor deze vastbrandpunt 400mm met een lichtsterkte van ‘maar’ F4.5 terwijl Nikon ook de NIKKOR Z 100-400mm f/4.5-5.6 VR S. Die zoom is maar een beetje minder lichtsterk op 400mm, flexibeler en goedkoper. Daarom geven we ter vergelijk de MTF curve van de 100-400mm op 400mm. De Z 400mm f/4.5 VR S is op volle opening al duidelijk beter en zodra je teleconverters gaat gebruiken zal dat verschil nog zichtbaarder worden.
De vignettering is heel bescheiden, zelfs als je de correctie in de camera uitschakelt. Lichtpunten op de achtergrond worden (afhankelijk van de afstand en het scherpstelpunt) als ‘kattenogen’ afgebeeld, wat voor dit type objectieven niet vreemd is.
Door de lagere lichtsterkte is de onscherpte in de achtergrond wel wat minder fraai dan bij een F2.8; het hangt erg van de achtergrond af of dit echt stoort. Wie met een Nikon Z-objectief op 400mm wil fotograferen, heeft op dit moment drie opties: de peperdure maar ongetwijfeld zeer goede NIKKOR Z 400mm F2.8 TC VR S (we hebben deze nog niet getest), de nieuwe Z 400mm F4.5 VR S en de NIKKOR Z 100-400mm F4.5-5.6 VR. Die laatste heeft een groter bereik, maar is minder lichtsterk op 400mm. Qua beeldkwaliteit heeft de Z 400mm F4.5 VR S een streepje voor op de zoom.
In de praktijk
Door het lage gewicht is het gemakkelijk om met dit objectief rond te lopen en uit de hand te schieten; je hebt geen monopod nodig om het gewicht te ondersteunen. Het zwaartepunt van het objectief ligt dicht bij de camerabody, waardoor hij in combinatie met een Nikon Z-camera goed in de hand ligt. Je hebt niet het gevoel dat de lens naar beneden trekt, wat bij zware teleobjectieven soms wel het geval is. De optische stabilisatie werkt goed, waardoor je langere sluitertijden kunt gebruiken.
Dit objectief is wel minder lichtsterk dan een F2.8, waardoor je gevoeligheid een dikke stop hoger moet om dezelfde sluitertijd te halen. Dat is tegenwoordig gelukkig veel minder een probleem; ook met een Z 9 durven we best hoog in de ISO’s gaan.
Nikkor Nikon Z 400mm F4.5 VR S | |
| specificaties | |
| beeldhoek (diag) | 6°10’ |
| sensorformaat | Full frame |
| min. instelafstand | 2,5 cm |
| filterdiameter | 95 mm |
| diafragmalamellen | 9 |
| beeldstabilisator | ja |
| afmetingen (dxl) | 104×235 mm |
| gewicht | 1245 gr (met statiefgondel) |
| bajonetaansluiting | Nikon Z |
| bijzonderheden | Teleconverters mogelijk |
| importeur | / nikon.be |
| verkoopprijs | € 3699,- |
| scheidend vermogen/10 | 8,5 |
| contrast/10 | 9 |
| chromatische aberratie/5 | 4 |
| vertekening/5 | 5 |
| vignettering/5 | 4,5 |
| autofocus/5 | 4,5 |
| overstraling/5 | 4,5 |
| uitvoering/10 | 8 |
| eindwaardering | 8,7 |
Conclusie test Nikkor Nikon Z 400mm F4.5 VR S
Natuurlijk is een 400mm F2.8 indrukwekkender, maar deze Nikkor Nikon Z 400mm F4.5 VR S is veel makkelijker om te gebruiken en om mee te nemen.
Veel merken leveren tegenwoordig alleen een vastbrandpunt 400mm met een lichtsterkte van F2.8. Reken dan maar op een gewicht en een prijs die drie keer zo hoog zijn als bij deze Nikkor Nikon Z 400mm F4.5 VR S. Natuurlijk is zo’n 400mm F2.8 indrukwekkend. Maar met zo’n objectief een dag uit de hand werken is door het gewicht bijna niet te doen en hem meenemen in een vliegtuig als handbagage betekent dat je veel andere zaken thuis moet laten. De Nikkor Nikon Z 400mm F4.5 VR S is veel praktischer. Het is makkelijker om met dit objectief rond te lopen en uit de hand te schieten en het is makkelijker om dit objectief mee te nemen. De lichtsterkte is iets minder waardoor je wellicht soms een stopje extra omhoog moet in de gevoeligheid ( al helpt de goede beeldstabilisatie wel als je onderwerp niet te snel beweegt) en de onscherpte in de achtergrond is net een fractie minder groot. In de praktijk zullen die verschillen echter klein zijn. Wat een groter verschil is, is de prijs. Natuurlijk blijft het een flink bedrag, maar voor de mogelijkheden is dit nog heel redelijk, waardoor dit objectief, in tegenstelling tot de NIKKOR Z 400mm F2.8 TC VR S, voor veel fotografen geen onbereikbare droom is.
