Full Review Sony E 11mm F1.8 – groothoek voor APS-C

De Sony E 11mm F1.8 is geoptimaliseerd voor video.

Introductie

Na een vrij lange periode zonder nieuwe objectieven voor de APS-C camera’s bracht Sony in 2020 in een keer drie nieuwe objectieven uit. Dat waren de 10-20mm F4 zoom, de 15mm F1.4 groothoek en deze 11mm F1.8 supergroothoek. Omgerekend naar kleinbeeld komt dit objectief overeen met een 16,5mm. Daarmee is dit objectief heel geschikt voor alle soorten fotografie (en film) waarvoor je een supergroothoek zou gebruiken: reportage, architectuur, landschap. Door de hoge lichtsterkte is dit objectief nog voor iets anders geschikt en dat is vloggen.

Dit objectief is een perfect maatje voor de Sony ZV-E10. De ZV-E10 heeft geen beeldstabilisatie. Om video te stabiliseren kan je gebruik maken van de actieve, elektronische stabilisatie in de camera, maar die zorgt wel voor een flinke crop van 1,44x. Wil je dus gestabiliseerd vloggen, dan heb je meer nodig dan de 16-50mm kitlens. De enige andere optie van Sony tot de introductie van deze drie objectieven, was de 10-18mm F4 OSS, maar dat objectief is niet heel lichtsterk. Voor vloggen is het dan lastig om een mooie onscherpe achtergrond te krijgen. Op de ZV-E10 met actieve stabilisatie aan krijg je met deze 11mm de beeldhoek van een 24mm op kleinbeeld. Dat is prima voor vloggen. Dankzij de lichtsterkte van F1.8 kan je de achtergrond onscherp maken en krijg je een meer filmisch beeld.

De Sony E 11mm F1.8 heeft geen ingebouwde beeldstabilisatie. Dat is voor zo’n kort brandpunt geen probleem, als de body’s waarop je dit objectief gebruikt ingebouwde stabilisatie hebben. Dat is echter dus niet op alle Sony APS-C camera’s het geval.

Bouw

De Sony E 11mm F1.8 is geen G of GM-objectief.  Je ziet dat aan de gebruikte kunststof, die net iets kaler en saaier oogt dan bij de G-objectieven. Het is behoorlijk klein en licht van gewicht. Het is 58mm lang en weegt 181 gram. Toch is ook dit objectief behoorlijk goed uitgerust. Het heeft een scherpstelring, een knop voor het vergrendelen van de scherpstelling en een schakelaar voor het wisselen van autofocus naar handmatige scherpstelling. Het objectief is weerbestendig met pakkingen rond alle bewegende delen. 

Optisch is er op dit objectief niet bespaard, met een 12 lenselementen in 11 groepen, 3 asferische lenzen en 3 lenzen van ED-glas. Het diafragma heeft 7 lamellen en is afgerond. De filtermaat is 55mm, wat redelijk standaard is voor Sony E-objectieven.

Scherpstelling

De Sony E 11mm F1.8 gebruikt twee lineaire motoren voor de scherpstelling. Hiermee kan de 11mm erg snel en vloeiend scherpstellen en onderwerpen goed volgen.

Stel je handmatig scherp, dan kan je dat lineair doen. Dat wil zeggen dat een bepaalde slag van de scherpstelring steeds zorgt voor hetzelfde verloop van de scherpstelling. Hierdoor kan je redelijk gemakkelijk handmatig een focuspull te maken. Wat ook helpt is dat dit objectief weinig last heeft van focus breathing. Dat wil zeggen dat de beeldhoek nauwelijks verandert tijdens het verleggen van de scherpstellen. Opnames waarbij de scherpstelling van dichtbij naar veraf wordt verlegd, zien er hierdoor heel natuurlijk uit.

De minimale instelafstand is 12 centimeter met handmatige scherpstelling. Dat is behoorlijk dichtbij, maar door de grote beeldhoek is de maximale vergrotingsmaatstaf niet heel groot: maar 0,2x.

Beeldkwaliteit

De MTF curves van de Sony E 11mm F1.8 laten een hele goede beeldkwaliteit zien. De linkercurve laat de resultaten op volle opening zien. De centrumscherpte is dan al heel goed en het verloop naar de hoeken is klein. Dat is best knap, gezien de goede lichtsterkte en de grote beeldhoek. We zouden een groter verloop hebben verwacht. Op F8 (rechter grafiek) zien we dat de scherpte over het hele beeldveld nog iets beter wordt en dat de scherpte goed tot in de hoeken doorloopt. De (theoretische) scores van de MTF curve zien we ook in de praktijk terug.

Het objectief is al vanaf volle opening goed scherp in het centrum. De hoeken zijn maar een fractie minder en dat is op F1.8 best bijzonder voor zo’n grote groothoek. Met wat diafragmeren worden de hoeken beter, maar het centrum ook nog een beetje. Het contrast is fraai en kleurfouten zie je nauwelijks.

Als dit objectief een minpuntje heeft, is het de lichtafval. Zelfs met de automatische correctie aan is die op volle opening duidelijk te zien en je zal tot ongeveer F4 moeten diafragmeren voordat het min of meer weg is, met correctie dus. Zonder correcties is het bij ieder diafragma zichtbaar.

Zonnesterren zijn met dit objectief op F11 en F16 niet groot, maar wel mooi scherp en beter dan bij bijvoorbeeld de nieuwe 10-20mm F4 zoom. De coatings doen ook goed hun werk, en je hebt zelfs tegen de zon in niet veel last van overstraling of reflecties.

Het objectief heeft dankzij de automatische correctie van de vervorming geen last van vertekening. Zonder die correctie heeft het objectief natuurlijk wel een flinke vertekening, maar je kan die correctie in de camera tegenwoordig niet meer uitzetten. Met de uitstekende resultaten die dit objectief biedt, hebben we geen enkel probleem met deze oplossing.

Conclusie test Sony E 11mm F1.8