De Sony FE 16-35mm F4 PZ is een hele lichte en compacte groothoekzoom met zeker voor filmers bijzondere opties.         

Introductie

De Sony FE 16-35mm F4 PZ is een nieuwe groothoekzoom voor het Sony-systeem. Met zijn vaste lichtsterkte van F4 over het hele bereik mag je dit objectief gerust zien als de vervanger van de ongeveer gelijk geprijsde Vario-Tessar 16-35mm F4 van Zeiss. De FE 16-35mm F4 PZ is korter, lichter en biedt veel meer mogelijkheden dan de Zeiss 16-35mm. Zo heeft het nieuwe objectief een diafragmaring die klikloos kan worden gemaakt en zelfs kan worden vergrendeld, een AF/MF schakelaar en een programmeerbare knop voor het vergrendelen van de scherpstelling. De handmatige scherpstelling is lineair en de draairichting van de zoomring is zelfs instelbaar. Dat laatste heeft te maken met een bijzondere functie van het nieuwe objectief dat vooral bij fotografen misschien wat vraagtekens op zal roepen. De Sony FE 16-35mm F4 PZ heeft namelijk een powerzoom.

Dat betekent dat het zoomen niet direct, mechanisch, door de zoomring wordt aangestuurd. Dit is echter niet de ouderwetse, wat gevoelloze powerzoom die we kennen van bijvoorbeeld de Sony 16-50mm voor APS-C. Het zoomen van de FE 16-35mm F4 PZ wordt aangestuurd door maar liefst 4 lineaire XD motoren. Hierdoor is het snel en reageert het vrij nauwkeurig. Wie geen gebruik maakt van de PZ-schakelaar zal dus niet veel verschil merken met traditionele zooms.

Op afstand bedienbaar

Sony heeft de PowerZoom constructie gebruikt om de Sony FE 16-35mm F4 PZ een aantal bijzondere eigenschappen te geven. Om te beginnen bewegen alle groepen intern, waardoor het objectief niet van lengte verandert tijdens het zoomen en scherpstellen. Hierdoor is het, zeker in combinatie met het lage gewicht, een ideaal objectief om te gebruiken op gimbals of drones, omdat zoomen de balans niet verstoort. Het zorgt er ook voor dat je op een aantal camera’s kan zoomen via het scherm of een schakelaar op de camera en het is zelfs mogelijk om de zoom op afstand te bedienen, zonder de camera aan te raken of er zelfs maar achter te staan.

Voor filmers en vloggers is dit ideaal, maar het kan ook van pas komen bij het fotograferen van bijvoorbeeld dieren in de natuur met een op afstand bestuurde camera. Het enige dat de nieuwe Sony FE 16-35mm F4 PZ wellicht mist ten opzichte van de oudere Zeiss is beeldstabilisatie. Alle recente camera’s van Sony beschikken echter over stabilisatie in de body en die kan prima overweg met dit soort korte brandpunten.

Bouw

De FE 16-35mm F4 PZ is compact. Het is 3mm dikker dan de Zeiss 16-35mm F4 voor Sony, maar een volle centimeter korter. Het is met 353 gram ook 163 gram lichter. De filtermaat is wel gelijk met 72mm. De Sony FE 16-35mm F4 PZ heeft veel meer bedieningselementen dan de Zeiss 16-35mm. Vooraan zit de scherpstelring, direct gevolgd door zoomring. Beide ringen zijn net voldoende breed, maar breder is door alle andere knoppen en ringen niet mogelijk. Achter de zoom ring zit een gedeelte dat plaats biedt aan de schakelaar voor de Power Zoom, de AF/MF schakelaar, de Focus-hold knop, een schakelaar voor het klikloos maken van de diafragmaring en zelfs een schakelaar voor het vergrendelen van het diafragma. Daarachter vinden we de diafragmaring die in kan klikken in derde stops. Deze zijn ook aangegeven. Het objectief is weerbestendig. Maar, anders dan de Zeiss-versie, heeft de Sony FE 16-35mm F4 PZ wel een pakking op de bajonet. De aansluiting op de camera is hierdoor afgedicht. Ook is er een fluor-coating op de frontlens, om deze beter schoon te houden. Het diafragma heeft ‘slechts’ zeven lamellen, maar die zijn zodanig gevormd dat ook bij de kleinste diafragma’s een cirkelvormige opening ontstaat.De Sony FE PZ 16-35mm F4.0 G wordt met een soft case, een bloemvormige zonnekap en uiteraard lensdoppen geleverd.

Het optisch ontwerp bestaat uit 13 elementen in 12 groepen en bevat 2 aspherische elementen, 1 ED element, 1 Super ED element en 1 aspherisch ED element. Het diafragma heeft 7 afgeronde lamellen. Het objectief heeft geen beeldstabilisatie en is op dit punt dus volledig afhankelijk van de stabilisatie in de Sony body’s.

Scherpstelling

De FE 16-35mm F4 PZ gebruikt maar liefst 6 XD-lineaire motoren. Vier daarvan zijn echter niet voor de scherpstelling, maar om te zoomen. Er zijn dus twee motoren voor de scherpstelling. Voor een licht objectief als dit is dat nog steeds mooi. De XD (eXtreme Dynamic) motoren zijn veel moderner dan het systeem dat in de oudere 16-35mm F4 van Zeiss zit en het is hierdoor ook logisch dat de scherpstelling sneller zal zijn. De Sony FE 16-35mm F4 PZ kan hierdoor ook gebruikt worden met de hoogste opnamesnelheid van 30 beelden per seconde op de Sony A1. In de praktijk valt op dat de autofocus snel reageert, stil werkt en niet zoekt, ook niet bij gezichts- en oogherkenning. Zelfs bij snelle opnameseries, terwijl in- en uitgezoomd wordt, blijft de scherpstelling op het dichtstbijzijnde oog ‘kleven’. Wisselen tussen details in voor- en achtergrond gaat perfect, wat een luxe vergeleken met eerdere soortgelijke objectieven! De MF heeft een onmiddellijke en precieze respons, fijn voor filmers. Alle lichtomstandigheden hebben we uitgeprobeerd: tegenlicht, zijlicht, fel licht, weinig licht… Waar gaat dit mis, vroegen we ons af, immers: de aanvangsopening bedraagt slechts F4. We hebben het objectief echter niet op fouten kunnen betrappen. Er zijn geen balansverschillen bij scherpstellen en in- en uitzoomen en je ziet nagenoeg geen focus breathing.

De handmatige scherpstelling is mooi lineair en dat is ideaal voor het maken van herhaalbare focuspulls. De kortste instelafstand varieert van 28cm op 16mm tot 24cm op 35mm. Je kan dus in de ‘tele’stand iets dichterbij scherpstellen. De maximale vergrotingsmaatstaf die je hierdoor kan halen is 0,23x, ofwel bijna 1:4. Dat is voor een groothoekzoom best fraai en zorgt ervoor dat het objectief ook op dit gebied veelzijdig is. De dichtbij-opnames zien er heel goed uit, ook bij die volle lensopening zijn gemaakt.

Beeldkwaliteit

De MTF-curves van de Sony FE 16-35mm F4 PZ laten een mooi beeld zien. Al op volle opening lijkt dit objectief heel goed te scoren, maar wat opmerkelijker is: het verloop naar de hoeken is gering. Dat is een punt waarop de Vario-Tessar 16-35mm F4 van Zeiss wat minder scoort. De praktijkresultaten zijn verbazingwekkend: nergens zie je beeldfouten! Het objectief heeft een zeer hoge beeldresolutie, er is geen afname in contrast in de uiterste hoeken en hij levert accurate kleuren. Natuurlijk heeft dit objectief ingebouwde lenscorrecties, waar zowel de jpeg-bestanden (in de camera) als de ARW-rawbestanden van profiteren.

De opnames vertonen een mooie onscherpte in de achtergrond, zeker voor een F4-groothoekzoom. Allerlei dure glassoorten zijn aanwezig, en dat schroeft de verkoopprijs wel op: het stelsel heeft twee Advanced Aspherical-lenzen voor een algemene verbeterde reproductie, een asferische lens tegen sferische aberratie, een lens van Super EDglas om chromatische aberraties te corrigeren, een lens van ED-glas voor algemene briljance-verbeteringen en een asferische ED-glaslens tegen coma en vertekening. De nano-antireflectiecoating houdt opnames contrastrijk en fris, ook bij tegenlicht. Ook bij invallend licht van opzij ontstaan geen lichtranden en dergelijke. Bij F11 en F16 ontstaan redelijke sunstars. De bokeh is zoals gemeld opvallend goed, maar heeft uiteraard niet de kenmerkende onscherpe weergave zoals je die ziet bij zeer lichtsterke vaste brandpunten.

Conclusie test Sony FE 16-35mm F4 G PZ