De Sony LA-EA5 is een adapter die je kan doen vergeten dat je met een adapter werkt.

Introductie

Toen Sony in 2006 de camera-afdeling van Minolta overnam, kreeg het bedrijf daarbij de A-bajonet in handen. Die A-bajonet was al in 1985 door Minolta ontwikkeld voor de eerste AF-spiegelreflexcamera ooit, de Minolta 7000. Sony zette de A- of Alpha-reeks voort met tal van modellen, van de APS-C camera A100 tot de professionele full-framecamera A900. Later volgde een revolutionaire nieuwe reeks digitale spiegelreflexcamera’s met een halfdoorlatende spiegel, zoals de Sony SLT A77 (APS-C) en de Sony SLT A99 (full-frame). Het laatste model in deze reeks was de Sony SLT A99 II, waarvan de productie in 2020 werd beëindigd. Een Minolta AF-objectief uit 1985 past zonder problemen op de Sony SLT A99 II uit 2020 (en sommige van die oude Minoltaobjectieven waren en zijn nog steeds heel populair, met name de witte G-objectieven).

E-bajonet

In 2010 kwam Sony als een van de eerste merken met een spiegelloze camera met verwisselbare objectieven, de NEX-serie met de APS-C camera’s Sony Alpha NEX 3 en NEX 5. Omdat deze systeemcamera’s door het ontbreken van het spiegelhuis een andere flensafstand hadden dan de spiegelreflex, was het noodzakelijk om met een andere vatting te komen, de E-bajonet. Bestaande gebruikers van A-bajonet camera’s die een NEX kochten, konden dankzij de LA-EA1 adapter hun oude objectieven op deze nieuwe camera’s blijven gebruiken. Omdat de NEXcamera’s alleen contrast-AF gebruikten kon er alleen – relatief langzaam – automatisch scherpgesteld worden met SSM- of SAMobjectieven.

Na de LA-EA1 ontwikkelde Sony vervolgens de LA-EA2, eveneens voor APS-C camera’s, waarin eenvoudigweg het AF-systeem van de SLT-camera’s werd opgenomen, inclusief de scherpstelmotor en de halfdoorlatende spiegel. In dit geval werd fasedetectie-AF gebruikt. De E-bajonet werd met de komst van de full-frame A7-serie al snel de standaard voor Sony-camera’s met een verwisselbare lens. De A7 bleek een doorslaand succes en hierdoor ontstond er behoefte aan een nieuwe adapter voor full-frame A-objectieven, de LA-EA3. Deze was net als de LA-EA1 alleen geschikt voor objectieven met een eigen SSM of SAM-scherpstelmotor en hij werkte met contrast-AF. Ook hiermee ging de scherpstelling vrij langzaam. Dit gebrek werd verholpen door de LA-EA4, die net als de LA-EA2 een ingebouwde motor en spiegel heeft, maar dan geschikt voor full-framecamera’s.

Afscheid van de spiegel

Met de komst van steeds snellere camera’s, zoals de A6600, A7R IV, A9 II en onlangs de A1, voldeed de LA-EA4 met zijn relatief langzame AF-systeem met de halfdoorlatende spiegel niet meer. Tijd dus voor een nieuwe adapter, de LA-EA5. Op de een of andere manier is Sony erin geslaagd om binnen de vormfactor van een ‘normale’ lensadapter een AF-scherpstelmotor onder te brengen. Het enige dat hem onderscheidt van een simpele tussenring is eigenlijk het asje van de scherpstelmotor dat uit de A-bajonet steekt. Dit grijpt in op de koppeling van een A-objectief zonder scherpstelmotor. Met de Sony A6600 en de Sony A7R IV kun je nu automatisch scherpstellen met dat soort objectieven. In vergelijking met moderne objectieven gaat het wat langzamer en het maakt meer geluid, maar het is volledig functioneel. Om onduidelijke redenen wil dat niet lukken met de andere A-camera’s, zoals de Sony A7 III of de Sony A9 II. Alle camera’s kunnen echter wel automatisch scherpstellen met SSM-/SAM-objectieven en ook met A-objectieven van andere merken met dergelijke AF-motoren. Het enige bedieningselement is het schuifje om het objectief te ontkoppelen. Aan beide zijden zie je de contacten die de respectievelijke vattingen nodig hebben, die intern zo worden gekoppeld dat alle noodzakelijke informatie tussen objectief en camera wordt uitgewisseld.

Sony A7 III en Sony Carl Zeiss Vario-Sonnar 24-70mm F2.8 ZA SSM

De scherpstelling met een combinatie als Sony A7 III, LA-EA5 en de Sony Carl Zeiss Vario-Sonnar 24-70mm F2.8 ZA SSM werkt perfect. Eigenlijk merk je niet dat je werkt via een lensadapter. Alle scherpstelfuncties werken zoals gebruikelijk: je kunt tracking, oogdetectie en lenscompensatie enzovoort gebruiken. Natuurlijk merk je dat de balans in de camera-lenscombinatie iets anders is dan je gewend was, maar verder zijn er geen verschillen. Ook met andere SSM-objectieven of objectieven van andere merken met een ingebouwde scherpstelmotor is het prettig werken. Heb je zulke objectieven, dan is het dus niet meteen noodzakelijk om gelijk met je overstap van bijvoorbeeld een Sony A77 of Sony A99 naar een A7 of A9 deze, in principe dure, objectieven in te ruilen. De nieuwe FE-varianten zullen ongetwijfeld iets beter presteren, omdat de techniek nu eenmaal niet stilstaat, maar je kunt je met de A-varianten nog jarenlang prima redden.

Sony A7 III, LA-EA5 en schroef-AF objectieven

Voor objectieven zonder eigen scherpstelmotor is het een ander verhaal op de overige E-bajonet-camera’s. De autofocus werkt niet, maar je kunt – geholpen door focus peaking – prima handmatig scherpstellen. Dit is vooral van belang voor objectieven waarop je bijzonder gesteld bent, maar die je niet dagelijks gebruikt, zoals in mijn geval een fisheye-objectief van Samyang of mijn ouwe, trouwe Sigma 105mm F2.8 Macro EX (die ik ooit kocht voor gebruik op een Minolta Dynax 7xi). Zoals gezegd kunnen de Sony A7R IV en de Sony A6600 wel automatisch scherpstellen met deze oude, ‘schroef’-objectieven.

Conclusie test Sony LA-EA5