Sigma 105 mm f/2.8 EX DG OS HSM Macro & Nikon D3200

Hoewel ik geen macrofotograaf ben, horen macrolenzen tot mijn favoriete testonderwerp. En dat is omdat ze zo verschrikkelijk goed zijn. Ook als je er geen macro opnames mee maakt. De Sigma 105 mm macrolens is vrij uniek vanwege de ingebouwde beeldstabilisatie. Naast Sigma levert Nikon die ook, met de Nikon 105 mm VR. Maar verder is de spoeling nog dun gezaaid qua macro-objectieven met ingebouwde beeldstabilisatie. De Sigma macrolens van deze test, hebben we eerder getest op twee Canon camera’s (met volformaat sensor en APS-C sensor) en op de Sigma SD1 Merrill. Nu is deze Sigma macrolens aan de beurt voor een test op een Nikon camera met APS-C sensor: de Nikon D3200.We testen prestaties van een objectief op verschillende camera’s, omdat ze mede bepaald worden door de testcamera. Een ketting is zo sterk als de zwakste schakel. De 24 megapixels en de in-camera correctie van chromatische aberratie van de Nikon D3200 bieden deze Sigma 105 mm macro lens de kans om zijn beste beentje voor te zetten.

Op een camera met een beeldsensor van het APS-C formaat, levert de Sigma 105 macro een volformaat brandpuntequivalent van 160 mm. Voor macrofotografie van bloemen of insecten krijg je daardoor een prettig werkbare afstand ten opzichte van het onderwerp. De combinatie van deze langere brandpuntsafstand en een volle opening van f/2.8 maakt dat je de scherptediepte kan beperken, waardoor je de aandacht op het onderwerp richt. De onscherpe voor- en achtergrond ziet er heel mooi ‘wollig’ uit. De lichtsterkte van deze Sigma macrolens is overigens niet constant. Bij een afbeeldingsmaatstaf van 1:1 is de lichtsterkte f/3.8 in plaats van f/2.8. Dat is een normaal verschijnsel voor macrolenzen. Maar wie voor het eerst een echte macrolens in handen heeft, kan daar toch door verrast worden.

Sigma 105 mm f/2.8 EX DG OS HSM Macro @ f/3.8

Bouw en autofocus

Het objectief is gemaakt van een hoogwaardig soort kunststof en de vatting is van metaal. Het geheel voelt degelijk aan en de scherpstelring draait soepel zonder speling. Het objectief wordt inclusief een zonnekap en een – ten opzichte van de Sigma 105 mm lens – wel erg ruim etui geleverd.

Op het objectief zitten schakelaars voor de bediening van beeldstabilisatie, keuze tussen AF en handmatig scherpstellen en beperking van het scherpstelbereik. Dat laatste is handig omdat macrolenzen een grote afstandsschaal hebben. Beperking van het scherpstelbereik maakt dat de camera eerder scherp heeft gesteld.

Tegenwoordig zie je niet vaak meer een afstandsschaal op een lens. Op deze macrolens zie je, naast de ingestelde afstand in voet en meters, bovenaan ook de afbeeldingsmaatstaf.
De autofocus is van het HSM (“Hyper Sonic Motor“) type. Het scherpstellen gaat redelijk vlot en geschiedt nagenoeg geruisloos. Bij weinig licht pendelt de camera (Sigma SD1 Merrill) zelden.

Lichtafval Sigma 105 macro

Bij volle opening kan een beetje lichtafval van de Sigma 105 mm zichtbaar zijn als je een egaal blauwe lucht fotografeert. Maar een macro objectief wordt meestal gebruikt voor een ander onderwerp en zelden bij volle opening.

In de praktijk hoef je dus bij het gebruik van de Sigma 105 mm Macro OS op een camera met een APS-C sensor geen rekening te houden met lichtafval. De lichtafval, uitgedrukt in stops, is bij alle diafragma’s erg laag. Hier zie je één van de voordelen als je een objectief dat ontworpen is voor volformaat, gebruikt op een camera met een kleinere sensor.

Beeldstabilisatie

In de huidige Sigma 105 mm OS test hebben we de beeldstabilisatie niet getest. In de test van de Sigma 105 mm macro OS op een Canon 5DMK2, leverde de beeldstabilisatie van de Sigma 105 mm OS ongeveer 3 ½ stop winst op. Dat komt vrijwel overeen met de 4 stops die volgens Sigma met ingeschakelde Optical Stabiliser functie (OS) behaald kan worden. Bij een instelafstand van ongeveer 33 cm bedraagt de effectiviteit ongeveer 1 stop. De beeldstabilisatie van de Sigma maakt af en toe een knorrend geluid, ook lang nadat de opname gemaakt is.

Vervorming Sigma 105 macro

Dit objectief heeft een vlakke frontlens, waardoor de scherpte over het hele beeldveld gelijk is, ongeacht het diafragma. Dat maakt de Sigma 105 Macro OS ook heel geschikt voor reproductiewerk. Ook de vervorming is extreem laag en zal nooit zichtbaar of storend zijn.

Overstraling

In een eerdere test met de Sigma 105 mm macro OS op een Canon 5DMK2 hadden we al gezien dat de overstraling bij tegenlicht meevalt. Volgens Sigma is dat dankzij Sigma’s SML (Super Multi Layer) lenscoating, die er voor zorgt dat inwendige reflecties en spookbeelden worden onderdrukt. Ook zorgt de SML lenscoating  voor een neutrale kleurweergave.

In de praktijkopnames gemaakt met de Nikon D3200 zijn we geen overstraling tegengekomen. In de studio zagen we een paar prominente lichtvlekken toen we opnames maakten met de Sigma 105 mm macro heel dicht bij een felle lichtbron. Zo’n extreme situatie komt in de praktijk niet voor. Maar het is toch een indicatie dat interne reflecties nog niet volledig zijn voorkomen bij het ontwerp of de bouw van deze lens.

Scherpte Sigma 105 macro

Al vanaf volle opening is de scherpte aan de uiterste randen gelijk aan de scherpte in het centrum. Dat is een heel goede prestatie, die vaker voorkomt bij macrolenzen. De maximale scherpte wordt gerealiseerd na twee stops diafragmeren. Daarna neemt de scherpte als gevolg van diffractie af, maar dit gebeurt zo langzaam dat je in praktijkopnames qua scherpte (d.w.z. de grotere scherptediepte bij f/11 buiten beschouwing latend) geen verschil ziet tussen een opname gemaakt bij f/5.6 en f/11.

Hiernaast staan de resultaten van onze Imatest metingen voor een Nikon D3200 jpg bestand, waarbij de scherpte in het centrum wordt weergegeven met een blauwe kolom. De scherpte aan de randen wordt weergegeven met de grijze kolommen en de rode kolommen tonen de resolutie in de uiterste hoeken.
De scherpte bij f/8 ligt in deze grafiek iets lager dan je zou verwachten. Je zou verwachten dat de scherpte bij diafragma 8 tussen de scherpte van diafragma 5.6 en diafragma 11 ligt. In de test van de Sigma 105 mm macro op de Sigma Sd1 bereikte deze lens zelfs de beste prestatie bij f/8. We vermoeden dat dit meetbare, maar niet voor het blote oog zichtbare, verschil wordt veroorzaakt door de autofocus die er bij de testopnames van f/8 in deze test net naast zat.

Bokeh

De Sigma 105 mm macro OS heeft, mede dankzij de langere brandpuntsafstand en een lichtsterkte van f/2.8, een mooie wollige onscherpte in de achtergrond. De 9 diafragma lamellen zijn niet cirkelvormig, waardoor de bokeh langzaam verandert van rond naar hoekig. Bij diafragma 8 is de bokeh ten opzichte van veel andere lenzen nog steeds mooi, maar zijn de rechte hoeken van het diafragma wel herkenbaar.

Chromatische aberratie

We hebben de chromatische aberratie van de Sigma 105 mm OS gemeten in jpg bestanden. De chromatische aberratie van de Sigma 105 mm macro blijft onzichtbaar bij alle diafragma’s. Dat is niet de verdienste van de ingebouwde correctie van chromatische aberratie door de Nikon D3200. Het is te danken aan het ontwerp van deze lens door Sigma. Rechtstreekse vergelijking van jpg bestanden met RAW bestanden, bij een vergroting van 100%, vertonen beiden geen spoor van zichtbare chromatische aberratie on de hoeken. Top prestatie.

Conclusie Sigma 105 mm f/2.8 EX DG OS HSM Macro

Voordelen

• Goede optische prestaties: hoog scheidend vermogen, zeer lage vervorming,  chromatische aberratie en lichtafval
• Constant scheidend vermogen over het hele beeldveld
• Mooie wollige weergave van onscherpe partijen
• Ingebouwde beeldstabilisatie

Nadelen

• Het etui is relatief groot ten opzichte van het objectief
• Hoge prijs

De Sigma 105 mm f/2.8 EX DG OS HSM Macro is ontworpen voor een camera met een volformaat sensor. Qua optische kwaliteiten is dit een heel goed objectief, dat op een camera met een APS-C sensor, zoals de Nikon D3200 in deze test, alleen maar beter presteert. In de conclusie van de Sigma 105 mm macro op de Sigma SD1 Merrill test spraken we het vermoeden uit dat deze lens mogelijk qua resolutie tot nog meer in staat zou zijn. Maar deze lens scoort op een Nikon D3200 ongeveer even goed als op een Sigma Sd1 Merrill.