Sigma USB dock test (2)

Kort geleden beschreven we onze eerste ervaringen met het Sigma USB-dock; in mijn ogen één van de origineelste innovaties op het gebied van objectieven. Misschien heb je al het enthousiaste Sigma Optimization Pro and USB Dock artikel van Roger Cicala gelezen. Nu publiceren wij onze testresultaten en praktijkervaringen met het USB-dock.
Wat kon je ook al weer met dit USB-dock? Met het Sigma USB-dock kan je een Sigma Art, Contemporary of Sports lens aansluiten op je computer. Met de gratis Sigma Optimization Pro software kan je bij alle Sigma A, S of C objectieven een firmware update installeren en een fijnafstemming van de AF uitvoeren. Bij S objectieven kan je aanvullend de beeldstabilisatie, scherpstelbegrenzing en AF snelheid aanpassen. Objectief maatwerk, dus. Voor slechts 55 euro. We hebben alle opties geprobeerd.

AF fijnafstemming Sigma 120-300mm f/2.8 Sports

Niet elke foto is op het juiste punt scherpgesteld. Vaak heeft een fotograaf verkeerd gemikt. Ik spreek uit ervaring. Bij meervelds AF kan de camera een andere keuze maken dan jij wilt. Daarom gebruik ik liever 1 AF veld. Bij spiegelreflexcamera’s kan het, ondanks gebruik van 1 AF veld, voorkomen dat de camera vlak voor het onderwerp (front focus) of vlak achter het onderwerp (back focus) scherp stelt.
In moderne high-end spiegelreflexcamera’s kan je de autofocus finetunen, door voor afzonderlijke objectieven een correctiefactor in te voeren op de camera. Daarmee kan je frontfocus en backfocus verminderen. Toch is het instellen van één correctiefactor voor een objectief niet ideaal. Backfocus en frontfocus zijn afhankelijk van de brandpuntsafstand èn van de afstand waarop scherpgesteld is. Welke waarde kies je voor een zoomlens als je maar 1 correctiefactor kan invoeren?

Met het Sigma USB-dock corrigeer je voor backfocus door een negatieve correctiefactor in te voeren. Met een positieve correctiefactor corrigeer je voor frontfocus. Onderaan onze Engelstalige Sigma 17-70mm Contemporary test staan de eerste positieve ervaringen van één van onze lezers met het USB dock en de Sigma 17-70mm Contemporary. Wij hebben de AF fijnafstemming getest met het Sigma 18-35mm Art en het recent verschenen Sigma 120-300 mm 2.8 Sports objectief.

Het gebruik van het USB-dock wijst zich vanzelf. Zoals je in bovenstaande plaatje ziet, kan je met de Sigma USB-dock een autofocus fijnafstemming invoeren voor 4 verschillende afstanden. Bij zoomlenzen is dat mogelijk voor 4 verschillende brandpuntsafstanden. Als je het objectief hebt aangesloten op het USB dock, geeft de software aan welke brandpuntsafstanden en afstanden je gebruikt voor de testbeelden. De vermelde afstand is de afstand van de sensor (met onderstaand symbool aangegeven op de bovenkant van je camerabody) tot het onderwerp van je testopname. Het is handig dat de Sigma Art en Sports objectieven een afstandsschaal (rechtsonder afgebeeld) hebben, waar je de ingestelde afstand kan aflezen. Toch hebben wij voor de zekerheid de kortere afstanden met een liniaal gemeten.

Voor het fijnafstemmen van de autofocus moet je heel nauwkeurig te werk gaan. Het gaat in veel gevallen ook om kleine verschillen. Je kan voor de testopnames gebruik maken van hulpmiddelen zoals Lensalign. Maar je kunt ook een liniaal of een zelf geprinte schaal gebruiken, zoals Jeffrey’s Autofocus test chart of zoals beschreven in het Focus testing artikel van Bob Atkins. Je zet de camera op een statief en stelt het objectief in op de grootst mogelijke lensopening. Hoe kleiner de scherptediepte, des te eerder je een verschil kan zien.

Als je de resolutie kunt meten, dan kan je de AF performance ook meten aan de hand van opnames van een testkaart. Als eerste experiment hebben we een testkaart op 5 meter afstand (als substituut voor ∞) gefotografeerd met het Sigma 18-35 mm f/1.8 Art objectief bij een brandpuntsafstand van 35mm. We hebben verschillende correctiefactoren ingevoerd in Sigma Optimization Pro en telkens opnieuw een opname gemaakt. Aan de grafiek is duidelijk te zien dat het invoeren van een correctiefactor effect heeft.

Omdat het een eerste verkenning is, hebben we de metingen in enkelvoud uitgevoerd. Om het maximum te bepalen in de grafiek, had ik meer opnames moeten maken. Uit de grafiek blijkt dat een correctiefactor van circa  -2 een hogere resolutie oplevert dan zonder correctie. Het gaat hier om subtiele verschillen. In de grafiek zie je de kleinste verschillen, maar op het oog zien veel fotografen geen verschil tussen de opnames gemaakt met een correctiefactor van -1 tot en met -5. In de praktijk fotografeer je gelukkig geen testkaarten. En van de scherpte van praktijkopnames maak je geen grafieken.

Frontfocus of backfocus is geen eigenschap van het objectief alleen. Het is het resultaat van een niet-ideale samenwerking van camera en objectief tijdens het scherpstellen. Het is mogelijk dat een objectief op verschillende camerabodies gebruikt wordt. Dan wil je waarschijnlijk voor dat ene objectief correctiefactoren invoeren die afhankelijk zijn van de gebruikte camerabody. Het zal niet vaak voorkomen, maar het is wel iets om rekening mee te houden. Waarschijnlijk is het de beste keuze om de AF-correctie te resetten voordat je een aangepast objectief op een andere camera gaat gebruiken.

AF fijnafstemming Sigma 120-300mm f/2.8 Sports

Sigma 120-300mm f/2.8 Sports: Beweeg je muis over deze afbeelding voor het effect van AF-fijnafstemming.

Hierboven zie je een Hollands tafereeltje, waar scherpgesteld is op een punt dat overeenkomt met de markering 45 op de liniaal, die we ernaast gelegd hebben. De opnames zijn gemaakt met het Sigma 120-300 mm objectief op een afstand van 2 meter met een 200 mm brandpuntsafstand. Links is de opname waar we zo nauwkeurig mogelijk scherpgesteld hebben op basis van het sensor signaal, met behulp van Liveview. In de rechterhelft van bovenstaand plaatje is scherpgesteld door de AF van een spiegelreflexcamera. Bij verschillende combinaties van brandpuntafstand en afstand waarop scherpgesteld is, is er geen verschil te zien tussen de handmatige scherpstelling en AF. Als ik een enkele AF correctiefactor voor dit objectief zou moeten invoeren, dan zou ik 0 invoeren. Toch hebben we bij een brandpuntsafstand van 200 mm op een afstand van 2 meter dat de AF iets te veel naar voren scherpgesteld (“frontfocus”) heeft: de markering 40 is rechts scherper dan links.  

AF maatwerk Sigma 18-35 mm f/1.8 Art

Ook met het Sigma 18-35mm 1.8 Art objectief hebben we een aantal testopnames gemaakt. Sigma Optimization Pro past de autofocus van de Sigma 18-35 mm f/1.8 Art lens aan op basis van correctiefactoren die je kan invoeren bij vier verschillende brandpuntsafstanden (18 mm, 24 mm, 28 mm en 35 mm) en vier verschillende afstanden (oneindig, 50 cm, 35 cm en 28 cm). Het invoeren van de correctiefactoren leidt ook hier tot nog nauwkeuriger scherpstellen van de AF, zoals in onderstaande opnames kunt zien. Dergelijke kleine verschillen zoals in onderstaande voorbeeld komen bij veel objectieven voor, onafhankelijk van type of merk. Veel fotografen merken die kleine verschillen niet  op od storen zich er niet aan. Als je geen statief gebruikt, is de invloed van je eigen ademhaling op het punt waarop is scherpgesteld, al groter.

Beweeg je muis over het plaatje.

Beeldstabilisatie maatwerk

Voor de beeldstabilisatie biedt Sigma Optimizer Pro 3 opties:

• Standard (default)
• Moderate View Mode
• Dynamic View Mode.

Ik heb met het USB-dock de Moderate view instelling gedownload in Custom 1 en de Dynamic View in Custom 2, maar dat niet aan de andere testers verteld. Ik vond het lastig om uit de gebruiksaanwijzing op te maken, wat de verschillen zijn tussen deze drie standen. Ook in de praktijk is het moeilijk om verschil te ontdekken tussen deze 3 mogelijkheden. Niemand van ons was er zeker van dat er een verschil was tussen standaard, Custom 1 en Custom 2. Houdt hierbij rekening dat deze testers geen fotografen zijn die beroepshalve dagelijks met telelenzen werken. Misschien dat een paparazzi wel een verschil merkt. Of dat als je de scherpte van een groot aantal testopnames met elkaar vergelijkt, dat je dan toch ontdekt dat er verschillen zijn. Maar als wij uit de hand probeerden een opname te maken met de verschillende beeldstabilisatie instellingen, dan merkten we geen verschil.

Begrenzen van het scherpstelbereik

Bij groothoeklenzen stellen camera’s razendsnel scherp van oneindig tot de kortste instelafstand. Bij telelenzen met een lange brandpuntsafstand gaat scherpstellen langzamer. Een groot deel van de scherpstelgang wordt gebruikt voor het scherpstellen van de kortste afstand tot een paar meter afstand. Bij een 300m telelens wordt 30% van de scherpstelgang gebruikt om scherp te stellen tussen 10 meter en oneindig. Daarom zit er op telelenzen vaak een scherpstelbegrenzing, waarmee de kortste instelafstand wordt beperkt tot een vaste afstand van een paar meter. Hierdoor hoeft de AF-motor een minder lange weg af te leggen, waardoor de camera eerder scherp gesteld heeft.

Voor Sigma A, C of S objectieven met een scherpstelbegrenzingsschakelaar, op dit moment is dat alleen de nieuwste Sigma 120-300mm f/2.8, biedt Sigma Optimizer Pro de mogelijkheid om het scherpstelbereik naar eigen voorkeur in te stellen. Je kan zowel de kortste als de langste afstand aanpassen, wat handig kan zijn als je bijvoorbeeld een tenniswedstrijd fotografeert waar je onderwerp zich in een klein speelveld bevind en je niet dichterbij of verderaf wilt fotograferen. Je kunt twee verschillende begrenzingen kiezen en die vastleggen in Custom 1 of Custom 2. Het begrenzen van de afstand werkt. Je moet je wel realiseren dat je twee Custom functies hebt waar meerdere parameters tegelijkertijd ingesteld worden: beeldstabilisatie, AF snelheid en de begrenzing van het scherpstelbereik.

AF voorkeur

Voor de AF-snelheid heb je 3 keuzemogelijkheden:

• Motor’s drive priority is de beste keuze als snelheid de hoogste prioriteit heeft, omdat je geen moment wilt missen.
• Bij Focus accuracy priority ligt de nadruk op nauwkeurig scherpstellen
• De Standaard instelling zit tussen beide andere keuzes in.

Ook hier heb ik de Custom knoppen geprogrammeerd zonder aan de 2 andere testers te vertellen wat er onder de knoppen zat. Eén tester merkte geen verschil, de andere tester merkte dat de Motor’s drive sneller was. Niemand van ons ontdekte een verschil tussen Standaard en Focus accuracy.

Conclusie Sigma USB dock in de praktijk

Voordelen

• Uniek innovatief concept voor maatwerk bij objectieven
• Zelf downloaden en installeren van firmware voor objectieven
• Eenvoudig in gebruik
• Zeer fijnmazige instelling van de AF-nauwkeurigheid
• Aantrekkelijk geprijsde USB-dock met gratis software

Nadelen

• Alleen geschikt voor Sigma Art, Contemporary of Sports lenzen
• Geen mogelijkheid om te corrigeren voor verschillende camerabodies