Sony introduceerde in 2021 de FX3, het eerste model van een nieuwe lijn compacte cinemacamera’s.
Wat betreft formaat is er niet veel verschil met de bestaande, vooral voor fotografie bedoelde systeemcamera’s, maar er zijn wel extra eigenschappen die voor videografen handig of zelfs onmisbaar zijn. De Sony FX30 is de tweede camera in deze serie cinemacamera’s.
TESTRESULTATEN Sony FX30: | |
VOORDELEN | NADELEN |
|
|
De FX3 en FX30 zijn geschikt voor zowel video als fotografie.
De Sony FX30 in actie. Erg handig zijn de verschillende tally-lampen en het rode kader rond het beeld op het scherm als de opname loopt. FOTO: DAVID STAM
Introductie Sony FX30
De systeem(foto)camera wordt meer en meer ingezet voor videografie, maar deze camera heeft ook de nodige beperkingen op dit gebied. Deze zijn weliswaar goed op te lossen met randapparatuur en accessoires, maar dat maakt van de compacte systeemcamera een zwaarder en minder goed te hanteren geheel. Afhankelijk van je manier van werken heb je daar wel of geen last van, wat betreft aanschaf ben je in ieder geval nog steeds voordeliger uit ten opzichte van een echt voor videografie bedoelde cinemacamera.
Sony zag een markt voor een nieuw type camera, dat een aantal eigenschappen van beide camerasystemen combineert. De FX3 en FX30 zijn geschikt voor zowel video als fotografie.
Helaas blijkt het niet mogelijk om alle goede eigenschappen in één camera te combineren, dus er blijven beperkingen op zowel het gebied van video als fotografie. Gezien het zeer compacte formaat van deze camera’s zal dat niemand verrassen. De FX3 en FX30 verschillen eigenlijk alleen in de gebruikte sensor en verkoopprijs. Met de FX3 heb ik nog niet gewerkt, maar wel met de A7s III die dezelfde sensor deelt. Dat betekent dat ik geen vergelijkende test kan doen, maar wel een aantal specifieke eigenschappen van beide sensoren naast elkaar kan zetten.
S35
Waar we het als fotografen over APS-C hebben, wordt dat in de videografie het S35-formaat genoemd. Het sensoroppervlak is nagenoeg gelijk, maar de opnameverhouding verschilt; 2:3 voor fotografie tegenover 16:9 voor videografie. Voor beide kun je dus dezelfde objectieven gebruiken, al zullen sommige cinemacamera’s het beeld iets croppen als je voor APS-C bedoelde fotografieobjectieven gebruikt. Dit omdat een S35-sensor net iets breder kan zijn. Sony kiest echter bij de FX30 voor een APS-C sensor van 26 megapixel, waarvan voor een 16:9 uitsnede niet alle pixels gebruikt worden. In de normale framerates is er ook nog een kleine 1.04x extra crop. In totaal worden er voor een UHD-beeld van 3840 x 2160 pixels zo’n 19 miljoen pixels gebruikt. Dat betekent dat deze 19 miljoen pixels teruggerekend moeten worden naar de 8,3 miljoen pixels waaruit een UHD-beeld bestaat. Daar gebruikt Sony gelukkig een techniek voor die alle informatie van dat grote aantal pixels zoveel mogelijk behoudt, waardoor het beeld iets scherper en gedetailleerder zal zijn dan van een traditionele S35-sensor, die meestal tussen de 9 à 10 miljoen pixels heeft. Hierin zit hem dan ook het verschil met de FX3, die gebruikmaakt van een full-framesensor van 12 megapixel, waarvan er bij een 16:9 uitsnede zo’n 10 miljoen worden gebruikt. Bekend is dat een grotere sensor met een relatief laag aantal pixels een wat hogere gevoeligheid heeft en daardoor wat minder ruis laat zien bij hogere gevoeligheden.
Sony maakt bij beide sensoren gebruik van een dual-base gevoeligheid. Er zijn dus twee ISO-waarden met een hoog dynamisch bereik en relatief weinig ruis. Deze zijn van belang wanneer je een Log-profiel kiest. Voor de FX30 zijn dat ISO 800 en 2500 en voor de FX3 ISO 800 en 12.800. De FX3 heeft ten opzichte van de FX30 dus duidelijk een voordeel bij weinig licht.
Low light-test
Op papier is het altijd gemakkelijk conclusies trekken over welke camera voor welk doel beter geschikt is. In de praktijk ligt het vaak iets genuanceerder. Misschien is de FX30 geen low light-monster, maar dat hoeft helemaal niet te betekenen dat de camera niet in situaties met weinig licht ingezet kan worden. Immers, een tweede basisgevoeligheid van ISO 2500 is nog steeds helemaal niet slecht. Combineer dit met de relatief lange sluitertijd van 1/50s die je voor video kunt kiezen en een wat lichtsterker objectief zoals de Sony G 24-70mm F2.8 en je kunt zelfs met weinig licht nog goed uit de voeten.
Ik besloot de proef op de som te nemen en de FX30 mee te nemen bij een avondje stappen. Er speelde een leuke band in een lokaal café en dat leek me een mooi onderwerp. Om stabieler uit de hand te kunnen filmen, besloot ik mijn elektronische zoeker mee te nemen en op de camera te monteren. Dit had ik natuurlijk thuis eerst even moeten testen, want helaas lukte het me niet om beeld te krijgen. Noodgedwongen moest ik de camera dus met alleen het uitklapbare scherm gebruiken, want de FX3 en FX30 beschikken niet over een zoeker. De Sony FE 24-70mm F2.8 zoom heeft geen optische beeldstabilisatie, dus ik was volledig aangewezen op de Active Steady-Shot-stabilisatie van de bewegende sensor om cameratrillingen te elimineren. Deze doet zijn taak, weliswaar met een kleine crop, bewonderenswaardig; het beeld is zeer stabiel en zonder de artefacten die wel eens voorkomen bij andere camera’s met IBIS. Op volle opening kreeg ik voldoende licht op de sensor, terwijl de uitstekende face/eye-detection van de autofocus de afzonderlijke bandleden ondanks de kleine scherptediepte perfect scherp hield.
Waren er meer bandleden in beeld, dan wilde de AF nog wel eens verspringen tussen de verschillende gezichten. Door de autofocusinstellingen aan te passen, kun je dit grotendeels voorkomen.
Fotografie
Je kunt de FX30 ook als een dure, maar uiterst robuuste, capabele en compacte systeemcamera met verwisselbaar objectief gebruiken. De nieuwe APS-C sensor met 26 megapixel levert foto’s met een hoge resolutie en een hoog dynamisch bereik, en enorm veel kleurinformatie als je in raw opneemt. De rawbestanden werden ten tijde van de test nog niet herkend door de Adobe Raw-converter, dus heb ik ze bewerkt in Sony’s eigen Imaging Edge-software dat ook uitstekend werkt.
De FX30 heeft geen mechanische sluiter, dus bij opnamen van snel bewegende onderwerpen en wanneer je de camera met een bewegend voorwerp meetrekt, is de kans op vertekening aanwezig. De modusknop om tussen fotografie en video te schakelen, zit goed bereikbaar op de achterkant van de body. De FX30 heeft een fijne greep en voelt als een echte fotocamera, alleen zonder zoeker. Het uitklapbare scherm is buiten voor fotografie goed te gebruiken. Voor video zou ik zeker een zonnekap op het scherm monteren, maar het liefst ook nog een elektronische zoeker gebruiken. Handig is dat je ook bij het fotograferen videohulpmiddelen zoals zebra’s en focus-peaking tot je beschikking hebt. Helaas ontbreken een waveform en false-color, dus ook videografen moeten het met alleen een histogram voor de belichtingsregeling doen. Verwijder je de XLR-handgreep, de tophendel, dan mis je de XLR-ingangen, maar je kunt nog steeds een Sony-microfoon of andere accessoires die gebruikmaken van de extra contacten in de flitsschoen gebruiken. Ook zijn er aansluitingen voor een 3,5 mm microfoon en een koptelefoon.
De full-size HDMI-aansluiting zit op een handige plaats, zodat ook wanneer deze in gebruik is het scherm nog volledig gedraaid kan worden.
Klik hier voor alle Sony cameratesten op Focus Review
Conclusie test Sony FX30
citaat.
Er valt enorm veel te zeggen over deze geavanceerde camera. Het overgrote deel van alle handige functies heb ik nog niet eens genoemd. Evenmin het vernieuwde menu dat veel overzichtelijker is geworden.
Zie dit verhaal dus ook meer als een eerste indruk dan als een grondige test. Wat de FX30 een echte cinemacamera maakt, is de handige XLR-handgreep met daarin twee XLR-aansluitingen en een 3,5 mm stereo-ingang. Daarmee kun je ook volledig gebruikmaken van de vier audiosporen die de camera kan opnemen. Helaas wordt de XLR-handgreep niet standaard meegeleverd bij het basismodel (€ 2.300,-), zoals bij de FX3 wel het geval is, en kost de FX30B, met XLR-handgreep, vijfhonderd euro extra.
Is dit de ideale instap-cinemacamera voor studenten en beginnende makers? Ik denk het wel, al zal de prijs voor veel studenten nog aan de hoge kant zijn. Het aanbod aan goede objectieven voor APS-C van zowel Sony als andere merken groeit gestaag.
Daarnaast zijn er enorm veel cinema-objectieven voor het S35-formaat die al dan niet met adapter op deze camera te gebruiken zijn. Er zijn zelfs cinema-objectieven met autofocus verkrijgbaar van Samyang. Met deze camera doet een beginnende videograaf zeker geen miskoop, en ik zie hem ook wel ingezet worden als tweede camera naast de FX3, 6 of 9 of een van de andere Sony-cinemacamera’s.