Tot onze grote verrassing lanceerde Canon in juni 2012 niet alleen de Canon 650D, maar tegelijkertijd ook twee nieuwe lichte en compacte objectieven: de Canon EF-S 18-135 mm f/3.5-5.6 IS STM en de Canon EF 40 mm f/2.8 STM pancake lens. De Canon EF 40 mm f/2.8 STM is Canon’s eerste pancake objectief in de EF lenzen serie. Dit objectief is volgens Canon ideaal voor fotografen die op zoek zijn naar een veelzijdig, compact en lichtgewicht objectief voor portret-, reportage-, reis- of landschapsfotografie. Maar hoe goed is zo’n kleine Canon pancake lens?

Canon EF 40 mm f/2.8 STM @ f/8

Qua formaat is de Canon 40 mm een goede partner voor Canon camera’s met een APS-C sensor. Maar qua brandpuntsafstand is de Canon 40 mm eerder een goede keuze voor een camera met een volformaat sensor. Een 40 mm lens op een camera met een APS-C sensor heeft namelijk dezelfde beeldhoek als een 64 mm op een camera met een volformaat sensor. Daarmee is de Canon 40 mm op de Canon 650D een beetje vlees nog vis: nèt geen standaardlens meer, want daarvoor is een brandpuntsafstand van 64 mm te lang. Maar ook nog geen korte telelens / portretlens, want daarvoor is de brandpuntsafstand nog te kort.

Het Canon 40 mm objectief tekent heel scherp. Klik op de rechter afbeelding voor een deelvergroting. Bij lichtreflecties op het water kwamen we ster bokeh tegen, maar in een veel mindere mate dan bij de Canon 17-55 mm of de Canon 17-85 mm onder dezelfde omstandigheden.

Bouw en autofocus

Op deze compacte lens heeft Canon nog ruimte gevonden voor een AF schakelaar. Fijn dat je dit niet via een menu hoeft te bedienen. De Canon 650D stelt snel scherp in combinatie met de Canon 40 mm STM, maar ook weer niet heel snel. De lens is stil tijdens het scherpstellen, maar ook weer niet heel stil. De stappen AF motor (STM) zorgt voor betere AF tijdens live-view video. Op dit moment is de Canon 650D de enige Canon camera met die optie.

Lensafwijkingscorrectie

De test van de Canon 40 mm STM is uitgevoerd op een Canon 650D, waarbij de camera corrigeerde voor lichtafval en voor chromatische aberratie. In de onderstaande grafieken worden de testresultaten van jpg bestanden gemaakt met de Canon 650D weergegeven. Gebruikers van RAW bestanden zouden in theorie hogere lichtafval en chromatische aberratie tegen kunnen komen. Onze test laat gelukkig zien dat er op deze onderdelen weinig verschil is tussen RAW en jpg bestanden.

Beeldstabilisatie

De Canon EF 40 mm 2.8 STM heeft geen ingebouwde beeldstabilisatie. Gezien de relatief lage brandpuntsafstand en de maximale opening van f/2.8 is dat acceptabel.

Lichtafval

Vaak is lichtafval bij een pancake lens een probleem. Maar bij de Canon 40 mm pancake valt de hoeveelheid lichtafval mee. Alleen bij volle opening is de lichtafval zichtbaar, bijvoorbeeld als je een egaal blauwe lucht fotografeert. Maar al na 1 stop is de lichtafval niet meer zichtbaar. Deze goede prestaties zijn geen gevolg van de lensafwijkingscorrectie. Bij de RAW bestanden meetten we met Imatest zelfs lagere waarden voor lichtafval dan bij de jpg bestanden.

Vervorming

Op het onderdeel vervorming gooit de Canon 40 mm STM hoge ogen. De vervorming is zo laag, dat je er zelfs bij kritische toepassingen zoals architectuur geen enkele last van hebt.

Bokeh

Het cirkelvormige, met zeven lamellen uitgevoerde diafragma levert een redelijk fraaie onscherpte van de achtergrond op. Bij volle opening is de bokeh in het centrum mooi cirkelvormig, maar verandert ten gevolg van lichtafval in kattenoog bokeh in de hoeken. Als je 1 stop diafragmeert, verdwijnt de lichtafval en veranderen de kattenogen in mooie cirkels. Canon 650D bokeh @ f/2.8::Canon EF 40mm f/2.8 STM review]” target=”_blank”>Klik hier voor een grotere afbeelding van de bokeh opname.

Overstraling

Met slechts 6 elementen in 4 groepen, met een kleine diameter (18 mm frontlens!) en voorzien van Super Spectra coating, is er bijna niets waarop er interne reflectie plaats kan vinden. In de praktijk zijn we, afgezien van een lichte ster-bokeh, die we bovenaan de pagina lieten zien, geen overstraling tegen gekomen. Onder extreme situaties in de studio  lukte het nog wel om overstraling en nevenbeelden te veroorzaken. Maar dergelijke extreme situaties kom je in de praktijk niet tegen.

Scherpte

Qua scherpte is de Canon 40 mm pancake in combinatie met de Canon 650D beter dan alle Canon lenzen die we tot nu toe hebben getest op een brandpuntsafstand tussen de 50 mm en de 80 mm (omgerekend naar volformaat) op een Canon camera met een APS-C sensor. En daaronder zitten illustere namen als de Canon 24-70 mm, Canon 17-55 mm en de Canon 24-105 mm. De scherpte in de uiterste hoeken is al vanaf volle opening vrijwel gelijk aan de scherpte in het centrum. Boven diafragma 11 neemt de scherpte af als gevolg van diffractie. Topklasse.

Chromatische aberratie

Met de Canon 40 mm STM zal je in de praktijk geen enkele last hebben van chromatische aberratie. Dat geldt zowel voor RAW als jpg bestanden. De Imatest meetresultaten van Canon 650D jpg bestanden worden hiernaast getoond.

Conclusie Canon EF 40mm f/2.8 STM test

Voordelen

• Compact
• Goede beeldkwaliteit; zeer hoge resolutie, zeer lage vervorming & chromatische aberratie. Lage lichtafval

Nadelen

• Minder courante brandpuntsafstand voor een camera met een APS-C sensor
• Geen ingebouwde beeldstabilisatie

Qua brandpuntsafstand is de Canon 40 mm pancake op de Canon 650D een beetje vlees nog vis: nèt geen standaardlens en ook nog geen korte telelens / portretlens. Maar qua beeldkwaliteit is het een voortreffelijke lens. Chromatische aberratie, lichtafval en vervorming zijn allemaal uitstekend in toom gehouden bij de Canon 40 mm STM. De scherpte van de Canon 40 mm pancake in combinatie met de Canon 650D is beter dan alle andere Canon lenzen die we eerder hebben getest op een brandpuntsafstand tussen de 50 mm en de 80 mm (omgerekend naar volformaat) op een Canon camera met een APS-C sensor. De scherpte in de uiterste hoeken is al vanaf volle opening vrijwel gelijk aan de scherpte in het centrum. Topklasse.