Bij de introductie van de Canon 5Ds en 5Ds R werd gesproken over de nieuwe norm voor resolutie van een spiegelreflexcamera. Toch is het aantal megapixels op een sensor niet de enige factor die de resolutie bepaalt. De kwaliteit van de gebruikte lenzen en de toegepaste beeldbewerking (contrast, ruisonderdrukking, verscherping) hebben grote invloed op de scherpte indruk. Ook is het niet meer van deze tijd om bij een nieuwe norm voor resolutie alleen naar spiegelreflex camera’s te kijken. Spiegelloze systeem camera’s, zoals de Sony A7R2 dingen mee als er een resolutienorm gesteld moet worden. Dat neemt natuurlijk niet weg dat de Canon 5Ds R een unieke combinatie van resolutie, snelheid, nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en duurzaamheid biedt. Alle objectieven met een EF vatting die je nu bezit, worden zichtbaar beter als je ze – in plaats van een Canon EOS 5D Mark 4 of Canon EOS 6D combineert met de Canon 5Ds R. De Canon 5Ds R is dan ook ideaal voor landschaps-, architectuur-, mode- of commerciële portretfotografie. De prijs van de Canon 5Ds R beperkt de doelgroep tot professionele fotografen en kapitaalkrachtige ambitieuze amateurfotografen (pro’s en prosumers). Wat mogen ze verwachten van de Canon EOS 5Ds R? Hebben extra megapixels nog zin?

Omdat beide modellen, de Canon EOS 5DS R en de 5Ds op het lowpasscancellation filter na identiek zijn, zijn veel onderdelen van dit testverslag gelijk aan die van de Canon EOS 5Ds. Wie dat al gelezen heeft, kan direct door naar het vergelijk tussen de twee modellen en de invloed die het uitschakelen van het antialiasfilter heeft.

De sensor van de Canon 5Ds R biedt een ISO-gevoeligheid van 100 – 6.400 en die is uit te breiden tot 50 – 12.800. De 150k pixel RGB+IR-meetsensor met Flicker Detection in de EOS 5DS en EOS 5DS R zorgt dat ook bij TL-licht of beeldscherm, opnamen kunnen worden gemaakt met een consistente en nauwkeurige belichting. Wat opvalt, is de bescheiden hoogste ISO instelling. Voor een full-frame spiegelreflex camera begint een maximale ISO waarde van een kwart miljoen de norm te worden, De Canon 5Ds R gaat niet hoger dan 12.800. Gezien het hoge aantal pixels op de sensor denk ik dat het een goede keuze is van Canon: bij hogere ISO waarden wordt de resolutie van een camera lager. En de Canon 5Ds R zal juist vanwege zijn resolutiemogelijkheden gekozen worden door studio- en landschapsfotografen, die vanaf statief bij de laagst mogelijke ISO waarde werken. De uitbreiding naar een lagere ISO waarde is een belangrijk pluspunt, dat relatief onbekend is bij vele professionele fotografen. De combinatie van een hoge resolutie met de goede signaal/ruis verhouding bij 50 ISO zorgt voor nog hoogwaardiger, extra natuurlijke beelden.

Hoge resolutie brengt grote bestanden met zich mee, wat extreem hoge eisen aan PC en opslagruimte vraagt. Afhankelijk van onderwerp en ISO waarde zijn de 14 bits RAW (gelukkig) bestanden tussen de 40 en 80 megabyte groot. Toch is dat niet eens zo heel groot. Ter vergelijking: de 14 bits 36 megapixel bestanden van de Nikon D810 zijn 35 tot 60 mb groot.
Twee DIGIC 6-processoren in de EOS 5Ds R zorgen er voor dat de enorme hoeveelheid gegevens van de 50,6 Megapixel-sensor snel worden verwerkt. Hierdoor kan je met deze camera ondanks de grote bestandsgrootte toch nog fotograferen met vijf frames per seconde (RAW + jpg). Top.
De hoge resolutie van de Canon 5Ds R maakt dat je zelfs na croppen voldoende resolutie overhoudt voor een mooie vergroting. Nieuwe in-camera crop-programma’s, waarbij de crop-instellingen zichtbaar zijn in de zoeker, leveren genoeg resolutie voor een perfecte afdruk op A4. Bij een crop-factor van 1.6x heb je nog altijd 19 Megapixel tot je beschikking.

CUSTOM QUICK CONTROL

De menustructuur van alle Canon camera’s is overzichtelijk en goed doordacht. Met het Custom Quick Control-scherm waarmee je type, afmetingen en positie van de pictogrammen zelf aan kan passen, doet Canon er nog een schepje bovenop. Het configureren van het Custom Quick Control scherm is een eenmalig klusje, waaraan sommige fotografen veel plezier zullen beleven. Omdat je zo een eigen gepersonaliseerd menuscherm maakt, met een lay-out die perfect bij je past. Hoe vertrouwder een camera is, des te groter de kans dat je er mooie opnames mee maakt. Misschien is er maar een kleine groep fotografen die het Custom Quick Control-scherm gebruikt, want het standaard Quick menu is erg goed. Toch zal die kleine groep extra verknocht aan deze camera worden, omdat het perfect aansluit bij hun werkwijze.

CANON 5Ds R VS 5Ds

Canon EOS 5DS R is voor fotografen die de hoogst mogelijke beeldkwaliteit willen bereiken.

Beide camera’s hebben een 50 megapixel sensor en lijken in uiterlijk en functionaliteit als tweeling broers op elkaar. Maar de Canon 5Ds R heeft een low pass cancellation-filter (analoog aan de Nikon D800E), terwijl de Canon 5Ds een traditioneel low pass filter heeft (analoog aan de Nikon D800). Dat maakt de Canon 5Ds R nog specialistischer dan de 5Ds. Een ‘low pass cancellation filter’ is een filter dat het effect van het ‘low pass’ filter van de 5DS teniet doet. Dat klinkt ingewikkeld. Dat is het ook wel. Zo’n low pass of antialias filter verzacht het beeld een klein beetje. Dat kost scherpte, maar vermindert ook de kans op moire. Canon had dit filter er helemaal af kunnen laten. Dan zou de dikte van de glaslaag voor de sensor op de 5DS R anders zijn geworden dan op de 5DS. Hierdoor zouden vermoedelijk problemen met het calibreren van de autofocus, of andere productieproblemen kunnen ontstaan. Om dit te voorkomen heeft Canon gekozen voor een iets ingewikkelder oplossing: het toevoegen van een extra filter dat het effect van het low pass filter tegengaat. De dikte van de zogenaamde sensor stack blijft hierdoor gelijk. Kwaliteitsverschillen tussen beide camera’s zie je het best bij onverscherpte, of zeer zorgvuldig bewerkte RAW opnames. Je moet RAW beelden zeer zorgvuldig bewerken om eventuele verschillen in beeldkwaliteit tussen de Canon 5Ds Ren de Canon 5Ds uit te buiten.

Een beetje scherper

We hebben beide camera’s in Imatest doorgemeten en inderdaad een verschil in detailweergave gevonden. De grafiek laat duidelijk zien dat het scheidend vermogen van de 5Ds R net iets hoger is dan van de 5Ds. Of je dat in je foto’s terug ziet, is een andere vraag. Met een beetje extra verscherping bij de 5Ds bestanden lijken beide bijna identiek. Bijna, omdat die extra verscherping het beeld net iets harder en minder organisch maakt. De bestanden die uit de 5Ds R komen zijn een fractie mooier. Dan blijft toch de vraag welke je zou moeten nemen, als je op zoek bent naar een camera met de hoogste scherpte en detailweergave. Dat hangt af van het risico op moiré. Sommige onderwerpen hebben er meer last van dan andere. Fotografeer je vaak stoffen of andere onderwerpen met regelmatige patronen, dan ben je wellicht beter af met de ‘gewone’ EOS 5Ds. Fotografen die vooral landschap en portret doen, lopen weinig kans om moiré te krijgen en kunnen redelijk veilig voor de 5Ds R kiezen. Als je hoe dan ook met een 5Ds R wilt werken, omdat die gewoon het scherpst is, en je loopt toch een grote kans op more in de foto, denk dan eens aan het volgende:
– Werk tethered als het kan. Op een groter scherm zie je beter of je moiré hebt.
– Als je moiré ziet in de opname, verander dan eens de hoek van de camera of varieer de afstand tot je onderwerp. Vaak verdwijnt dan de moiré.
– Als je moiré hebt, maak dan een tweede opname met f/16 of f/22. Door de diffractie die bij deze kleine openingen optreedt, verlies je wat scherpte en verdwijnt ook vaak de moire. Leg deze opname met een laagmasker over de normale opname in Photoshop en poets de moire weg.
– Sommige programma’s hebben extra software om moire weg te rekenen. Kijk hier eens naar in je eigen favoriete beeldbewerkingsprogramma.

Extreem uitvergroot detail: De 5DS heeft een iets lagere scherpte heeft en de 5DS R vertoont wat valse kleuren. Dat kan worden veroorzaakt door het low pass cancellation filter en het feit dat deze lijnen zo dicht bij elkaar liggen, dat berekenen wat wit en zwart moet worden heel lastig wordt voor de sensor.

Ook met een antialiasfilter heb je overigens kans op moire, alleen is de kans kleiner dan bij een camera zonder. Hier een detail uit een opname met een Canon EOS 5D Mark II met antialias filter. De lijnen van de hekken vallen net mooi samen met het Bayerpatroon van de camera en dan krijg je dit.

CANON 5DS VERSUS SONY A7R / A7R MK2

Met de opkomst van de spiegelloze systeem camera’s ligt het voor de hand om de Canon 5Ds R te vergelijken met de Sony A7R (mk2); een full-frame spiegelloze systeemcamera met de meeste pixels op de sensor en de mogelijkheid om met behoud van AF Canon objectieven te gebruiken met behulp van, bijvoorbeeld, een Metabones Speedbooster.

• De Canon 5Ds R heeft een optische zoeker en de Sony een elektronische zoeker. Niet iedereen houdt van een elektronische zoeker. Aan de andere kant kan je in een elektronische zoeker het effect van over- of onderbelichting of het toepassen van een creatief filter meteen beoordelen (WYSIWYG), terwijl je met een optische zoeker eerst een opname moet maken en die dan op het beeldscherm moet terugkijken. In een optische zoeker heb je geen focus-peaking en bij fotograferen in het donker zie je meer met een elektronische zoeker dan met een optische zoeker.
• De Canon 5Ds R spiegelreflex body is aanzienlijk groter en met 930 gram bijna twee keer zo zwaar als de spiegelloze systeemcamera van Sony. Het gewichtsverschil is in de praktijk minder groot, omdat de lenzen voor beide camera’s behoorlijk meetellen in het totaalgewicht en ongeveer even zwaar zullen zijn.
• De Canon 5Ds R heeft meer megapixels dan de Sony A7R, wat in theorie een verschil van 9% in resolutie oplevert bij gebruik van dezelfde lens. Dat zie je niet met het blote oog.
• Er zijn veel meer objectieven in de Canon EF vatting te koop dan in de Sony FE vatting
• De Sony A7R biedt in-camera 4K video. De Canon 5Ds heeft geen 4K.
• Bij video kan je bij de 5DsR geen gebruik meer maken van de zoeker, omdat de spiegel is opgeklapt, terwijl de Sony A7R nog steeds een zoeker heeft bij video opnames

VORMGEVING, BOUWKWALITEIT EN AF

De Canon 5Ds R heeft een zware, uiterst duurzame body van een hoogwaardige magnesiumlegering. Het beeldscherm is groot, helder, maar helaas niet kantelbaar of draaibaar. De camera is volgens de specificaties niet extra afgedicht tegen stof en spatwater. De grote zoeker met 100% dekking maakt het kiezen van composities makkelijk. Het grote, 8,11 cm (3,2”) Clear View II Lcd-scherm heeft een anti-reflectielaag om weerspiegeling en overstraling tijdens het bekijken van opnamen te minimaliseren. De Canon 5Ds heeft een 61-punts AF met 41 ‘cross-type’ punten voor betrouwbare en snelle AF-prestaties. Bewegende onderwerpen blijven in focus dankzij EOS Intelligent Tracking and Recognition AF (iTR), dat zowel gezichten als kleur volgt.

MIRROR VIBRATION CONTROL SYSTEM VOOR SCHERPERE OPNAMES

De hoge resolutie van de sensor maakt dat iedere scherpstelfout of miniscule vibratiew zichtbaar gemaakt wordt. Canon’s Mirror Vibration Control System reduceert beeldonscherpte door met een nokkenaandrijving een nauwkeurige op- en neergaande beweging van de cameraspiegel te realiseren om plotseling stoppen te vermijden en ook het geluid te dempen. Met Live-view scherpstellen leverde in onze test vanaf statief scherpere opnames op dan met fase-detectie AF. Bewegingsonscherpte, veroorzaakt door de fotograaf, maakt deze camera zichtbaar als geen ander. Bij het maken van opnames zonder gebruik te maken van een statief, verlies je zeker aan scherpte als je een sluitertijd gebruikt van 1/ brandpuntsafstand of langer. Om er zeker van te zijn dat je met dit soort pixelmonsters geen bewegingsonscherpte introduceert, kan je beter uitgaan van 1/3*brandpuntsafstand: Bij een 50mm lens kies je een sluitertijd van 1/150 sec of sneller.

CANON 5Ds en 5Ds R VS NIKON D810

De door ons gemeten centrumscherpte van een Canon 5DsR met een Canon EF 100 mm f/2.8 USM L Macro  is 3800 lijnen per beeldhoogte (onverscherpte RAW bestanden). De hoogste centrumscherpte die we voor de Nikon D810 (met een Nikon 105mm f/1.4G @ f/4) hebben gemeten, is ondanks het kleinere aantal megapixels ongeveer gelijk: 3850 LW/PH. De Sony A7R mk2 met een Zeiss Batis 85 mm f/1.8 komt zelfs tot 4070 LW/BH.
In theorie zou een resolutieverschil van circa 10% ten gunste van de Canon 5DsR mogelijk zijn als je opnames vergelijkt die zijn gemaakt met een Nikon D810 of een Canon 5DsR. Mogelijke kwaliteitsverschillen tussen de gebruikte objectieven doen waarschijnlijk de theoretische resolutieverschillen tussen deze camera’s teniet als je onbewerkte bestanden met elkaar vergelijkt.

Dat is natuurlijk niet het hele verhaal. Een opname gemaakt met een sensor + low-pass filter wordt in de praktijk meer verscherpt dan een opname gemaakt met een sensor zonder low-pass filter. Een nieuwe Fine Detail Picture Style maximaliseert volgens Canon het detailniveau in jpg opnames gemaakt met de Canon 5DsR sensor, waardoor geavanceerde aanpassing van de scherpstelling mogelijk is zonder daarvoor editingsoftware te gebruiken. Als we verscherpte opnames (RAW of jpg) met elkaar vergelijken (jpg rechtstreeks uit de camera, of RAW bestanden die op dezelfde manier zijn verwerkt door Adobe Lightroom), dan doet de Canon 5Ds het soms iets beter dan de Nikon D810. Het hangt sterk van het onderwerp af, want bij vele opnames is het verschil niet te zien.

DYNAMISCH BEREIK, KLEURWEERGAVE EN RUIS

De kleurweergave bij daglicht is goed, zoals we van Canon gewend zijn. Zowel de in Lightroom ontwikkelde RAW als de standaard beeldstijl jpg bestanden geven iets te verzadigde rode kleuren, wat veel fotografen in huidtinten en vakantiefoto’s mooier vinden. De Faithfull beeldstijl geeft jpg bestanden met een meer neutrale kleurweergave. De automatische witbalans voldoet meestal, maar bij kunstlicht is er winst te behalen door zelf te witbalans in te stellen in plaats van de automatische witbalans, die een oranje kleurzweem oplevert bij kunstlicht, zijn werk te laten doen. Dat geldt niet alleen voor de Canon 5Ds R, maar ook voor vrijwel alle andere camera’s die we tot nu toe hebben getest.
Wat dynamisch bereik betreft, is het glas halfvol en half leeg. Ondanks een groter aantal pixels op de sensor is het dynamisch bereik van de Canon 5Ds niet slechter dan van eerdere Canon camera’s die we hebben getest. Als we donkere opnames lichter maakten, dan kwamen we geen banding tegen zoals bij eerdere Canon camera’s. Het bruikbare dynamisch bereik met een slechte signaal/ruisverhouding (1: Low) is 10.6 stops en met een goede signaal/ruisverhouding (10: High) bij 50 ISO was 10.6 stops. Bij hogere ISO’s meetten we geen hoger dynamisch bereik, wel een iets lagere signaal/ruis verhouding.
Vergelijk je het dynamisch bereik van de Canon 5Ds R echter met het dynamisch bereik van de topmodellen van andere merken, dan verliest de Canon 5Ds het van full frame camera’s zoals de Nikon D810, Sony A7R of camera’s met een APS-C sensor zoals de Nikon D7200 of Samsung NX1. Bij 100 ISO weten zelfs camera’s zoals de Olympus OM-D E-M1, Panasonic GH4 of Nikon J5 die in vergelijking met de Canon 5Ds R een relatief kleine sensor hebben, het dynamisch bereik van de Canon 5Ds R vrijwel te evenaren. De 5DsR heeft een 4x grotere sensoroppervlak en 3x zo veel pixels als een 16 megapixel micro-43 sensor. 

VIDEO

Dankzij de Canon 5D mk2 zijn er vele professionals die nu zowel foto- als video-opnames maken met hun camera. Voor hen is het heerlijk om slechts 1 camera te hebben waarmee je zowel geavanceerde foto- als video opnames kan maken, afhankelijk van het onderwerp en de situatie waar je je in bevindt. Het scheelt ook veel gesjouw als je niet een extra video-camera mee hoeft te nemen. Mijn verwachting was destijds dat zelfs alle professionele camera’s hybride camera’s zouden worden, zoals de Panasonic GH4 en de Sony A7r mk2. Professionele videocamera’s hebben ook een elektronische zoeker.
Canon kiest een andere weg: de Canon 5Ds R is een camera die is ontworpen voor fotografen. Natuurlijk kan je er 60p Full-HD opnames mee maken en zit er een extra aansluiting op deze camera voor een microfoon, maar voor 4K of uitgebreide videomogelijkheden ben je hier aan het verkeerde adres.

Conclusie CaNON 5DsR test

Voordelen

• Hoge beeldkwaliteit
• Goede buffer: zelfs bij RAW + jpg maak je nog 5 opnames van 50 megapixels per seconde
• Mooi zoekerbeeld
• Gebruiksvriendelijk (zowel camera als menu) en goede handligging
• Oerdegelijke bouwkwaliteit
• Custom Quick Control-scherm dat op de wensen van elke fotograaf is aan te passen

Nadelen

• Grote bestanden door hoge resolutie
• Geen kantelbaar of draaibaar beeldscherm
• Dynamisch bereik blijft achter bij de concurrentie

Wil je de maximale resolutie halen uit een 50 megapixel sensor, dan zal je uitzonderlijk goede objectieven, zoals de Canon 24-70 f/2.8L mk2 (hier afgebeeld) of de Canon 70-200mm f/2.8 IS mk2, moeten gebruiken. We hebben de Canon 5DsR getest met deze twee lenzen. Samen met de Canon 5Ds R bieden deze twee objectieven een hoogwaardige, maar ook grote, zware en dure camera-uitrusting waaraan je een hoop plezier kan beleven.