Eind september 2011 introduceerde Nikon een nieuwe productgroep: camera’s zonder spiegel waarvan de lenzen verwisselbaar zijn. Nikon noemt dit type camera’s: “Advanced Camera with Interchangeable Lens” (A-CIL).
Het Nikon 1 systeem bestaat bij introductie uit 2 camera’s (Nikon J1 en Nikon V1), 3 zoomlenzen (een Nikon 10-30 mm, Nikon 30-110 mm en een 10-100 mm Nikon powerzoom) en een lens met een vaste brandpuntsafstand (Nikkor 10 mm 2.8).
Nikon mikt met de Nikon 1 productgroep op gebruikers die meer willen dan een compactcamera, maar die een spiegelreflexcamera te groot, te zwaar of te ingewikkeld vinden. Daarmee verschilt de strategie van Nikon met die van bijvoorbeeld Sony of Panasonic, die hun MILC camera’s (“Mirrorless Interchangeable Lens Camera”) wel degelijk zien als een alternatief voor een spiegelreflexcamera.
Nikon 10-30mm f/3.5 – 5.6 VR, 10 mm, f/3.5, 1/800
NIKON 10-30mm f/3.5 – 5.6 VR, 30 mm, f/5.6, 1/60
De Nikon 10-30 mm heeft een 3x zoombereik, wat overeenkomt met een 28-80 zoomlens op een camera met een volformaat sensor.
Bouw en autofocus
De Nikon 10-30 mm is zeer degelijk gebouwd, zoals je van Nikon mag verwachten. De lens wordt bij transport ingevouwen door de knop op de lens in te drukken, waarna je verder kan doordraaien dan 10 mm. Als je voor gebruik de knop indrukt en de lens uitvouwt, wordt de camera vanzelf aangezet. Als je dat niet doet, waarschuwt de camera dat je eerst de lens weer moet uitvouwen. Waarna de camera een stuk minder compact is, want de lens verdubbelt hierdoor bijna van lengte (zoals je hiernaast kan zien).
De Nikon 10-30 mm heeft een hybride autofocus. Zoeken bij weinig licht of bij weinig contrast komt desondanks toch soms voor. De fase autofocus wordt gebruikt om snel scherp te stellen en de contrast autofocus wordt bijvoorbeeld gebruikt tijdens het maken van een video. De Nikon 10-30 mm besluit zelf welke AF wordt gebruikt. Hierop heb je als gebruiker geen invloed. De aandrijving van de autofocus verloopt snel en – voor een fotograaf – lekker stil. Voor de videofilmer biedt Nikon een 10-100 mm Nikon powerzoom, die echt stil is.
Beeldstabilisatie Nikon 10-30 mm
We hebben de beeldstabilisatie getest bij een brandpuntsafstand van 30 mm (80 mm @ volformaat). Voor de gemiddelde fotograaf geldt dat bij uit de hand fotograferen je een sluitertijd van minimaal 1/100 seconde nodig hebt om scherpe foto’s te maken. Een ervaren fotograaf scoort ongeveer 2 stops beter.
In onze test haalde de Nikon 10-30 mm minder indrukwekkende resultaten met de beeldstabilisatie dan de Nikon 30-110 mm . Gelukkig is het niet andersom, want op een telezoom heb je de beeldstabilisatie harder nodig.
Lichtafval Nikon 10-30 mm
De Nikon 10-30 mm vertoont al vanaf volle opening weinig lichtafval over het hele zoombereik. Nikon corrigeert de jpg bestanden voor vignettering: het lichtafval van een jpg bestand bedraagt bij 10 mm en volle opening 0,75 stops voor een jpg bestand en 1,15 stops voor een jpg bestand. In het onderstaande plaatje zie je het effect van de in-camera vignetteringscorrectie. Hier staat de licht transmissie door de lens uitgezet langs de diagonaal van de sensor van linksboven naar rechtsonder. Het gecorrigeerde bestand (onder) heeft niet alleen in de uiterste hoeken minder lichtafval, zoals je duidelijk kunt zien aan de veel vlakkere top dan het ongecorrigeerde bestand (boven). Alleen bij 10 mm is er in de praktijk met name in de uiterste hoeken lichte – minder dan 1 stop -lichtafval zichtbaar bij diafragma’s groter dan 5.6. Zie de uiterste hoeken van de foto hiernaast.
Vervorming Nikon 10-30 mm
Bij 10 mm is er een sterke tonvormige vervorming aanwezig. Bij de hogere brandpuntsafstanden is er sprake van weinig vervorming. Jammer dat het niet gelukt is om de vervorming volledig te corrigeren. Juist de doelgroep van de Nikon 1 serie zal niet staan te popelen om softwarematig vervorming te corrigeren.
Bokeh
Ten opzichte van een compactcamera heeft een Nikon V1 een minimaal 4 keer grotere sensor, waardoor je wat minder scherptediepte krijgt dan met een compactcamera. Ten opzichte van een spiegelreflexcamera met een volformaat sensor is de Nikon CX sensor echter weer veel kleiner, wat relatief gezien dus een grotere scherptediepte tot gevolg heeft. Verwacht ten opzichte van een spiegelreflexcamera van de Nikon 10-30 mm dus geen wonderen qua Bokeh. Je ziet bijvoorbeeld ringen in de Bokeh cirkels, zoals je in dit voorbeeld kan zien.
Weinig Overstraling
Van overstraling van het objectief is bij de Nikon 10-30 mm weinig tot geen sprake. Bij het testen van het objectief op overstraling in de praktijk, ging de kleine sensor van de Nikon V1 eerder over zijn nek dan dat het objectief overstraling of ghosting vertoonde.
Bij zeer hoge contrasten (lees: bij heel sterk tegenlicht, zoals de zon die rechtstreeks in de lens schijnt) vertoont de sensor een klein beetje blooming / purple fringing. Dit is geen chromatische aberratie. Chromatische aberratie wordt steeds beter zichtbaar naar de hoeken van de sensor en komt niet voor in het centrum. Het paarse vlekken effect kan overal op de sensor voorkomen, waar een felle lichtbron op de sensor is gericht.
Scherpte
Als je de scherpte van de Nikon 10-30 mm vergelijkt met objectieven op spiegelreflexcamera’s met een aps-C sensor, dan presteert dit objectief in de middenmoot. En dat is helemaal geen gekke prestatie voor zo’n kleine en goedkope lens op een 10 megapixel camera. De hoogste scherpte wordt al bereikt bij volle opening, om boven diafragma 5.6 af te nemen ten gevolge van diffractie. In alle gevallen blijft de scherpte in het centrum hoger dan in de hoeken. Hieronder zie je een verkleinde beelduitsnede van 25% van een RAW opname, gemaakt met de Nikon 10-30 mm.
NIKKOR 10-30mm f/3.5 – 5.6 VR @ 10 mm, NIKON V1, 400 ISO, f/3.5, 1/640 s
Chromatische aberratie
De chromatische aberratie van de Nikon 10-30 mm is laag in jpg bestanden. Dat geldt voor alle brandpuntsafstanden. Op basis van de meetresultaten mag je bij een brandpuntsafstand van 10 mm nog net zichtbare chromatische aberratie verwachten in extreme situaties. In de praktijktest zijn we die niet tegengekomen.
Hiernaast zie je een 100% beelduitsnede van kale takken regen een felle lucht. De 100% beelduitsnede is genomen uit de uiterste hoek van een opname gemaakt bij 10 mm en volle opening. Er is geen chromatische aberratie waarneembaar.
In camera correctie
Steeds meer camera fabrikanten gaan over op het corrigeren van vervorming en aberraties in de camera in plaats van bij het ontwerp van de lens. Dat heeft als voordeel dat een goedkopere lens tot betere prestaties komt.
Nikon heeft bij de V1 gekozen voor het corrigeren van chromatische aberratie en lichtafval. De correctie van lichtafval is hierboven al besproken. Hiernaast zie je de Imatest meetresultaten voor chromatische aberratie van een ongecorrigeerd RAW bestand. Dit is overigens de “worst case”, want bij langere brandpuntsafstanden is de chromatische aberratie ook in de ongecorrigeerde RAW bestanden lager dan 0,1%.
Voor de in-camera correctie van vervorming hebben we geen aanwijzingen gevonden. De ongecorrigeerde RAW bestanden en de jpg bestanden vertoonden even veel vervorming.
Conclusie test NIKKOR 10-30mm f/3.5 – 5.6 VR
Voordelen
- goede optische prestaties (resolutie, chromatische aberratie)
- snelle autofocus
- degelijke bouw
- ingebouwde beeldstabilisatie
Nadelen
- vervorming bij 10 mm
- mindere Bokeh
De Nikon 10-30 is ten opzichte van een zoomlens voor een spiegelreflxcamera compacter, maar biedt ongeveer gelijkwaardige prestaties. Afgezien van de duidelijk zichtbare tonvormige vervorming bij 10 mm, zijn alle scores ruim voldoende. De Nikon 10-30 lens vormt een mooie combinatie met de Nikon 30-110.
