De Nikon 300 mm f/2,8 AF-S  ED VR II is een lichtsterke tele, geschikt voor natuur-, sport- en landschapsfotografie. Hij is voorzien van een supersnelle autofocus en een effectieve beeldstabilisatie, volgens Nikon goed voor 3 stops. Het is geen goedkoop objectief, maar dan ook bedoeld voor de veeleisende (semi)professional die de hoogste eisen stelt aan optische en mechanische kwaliteit. Wij testten hem op een D810 Full Frame body. Lees verder om te zien of deze lens zijn reputatie en prijs waarmaakt…

Nikon 300 mm AF-S f/2.8 ED VR II

Bouw en autofocus

De lens is bepaald geen kleintje, met een diameter van 124 mm en een lengte van 268 mm – de carbon fiber zonnekap niet meegerekend. Al even indrukwekkend is het gewicht: 2900 gram. Zet hem op een professionele body en je hebt 4 kilo aan equipment om je nek hangen. Toch is het geen onhandelbare lens; er valt goed uit de hand (zonder statief) mee te werken, en dat is dan ook zeker een voordeel ten opzichte van de 400 mm en langer van Nikon, die minimaal een eenbeenstatief vereisen. De lens is stevig gebouwd met veel metaal en weinig kunststof, en goede afdichtingen tegen vocht en stof. De zonnekap kun je omgekeerd monteren tijdens het transport. Je kunt hem goed aan de statiefgondel optillen.

Het objectief heeft 11 lenselementen in 8 groepen, waaronder drie elementen met ED-glas ter voorkoming van chromatische aberratie. Er wordt gebruik gemaakt van nano-coating. De kortste instelafstand is 2,3 meter.

De Autofocus is supersnel. Je hoort en je ziet hem niet en hij zit er zelden naast.

Insteekfilter

De frontlens is nogal aan de maat, en niet erg geschikt voor het monteren van filters; daarom is er aan de achterkant een inschuifbare filterhouder waar inschroeffilters van de maat 52 mm in passen. Er is zelfs een polarisatiefilter leverbaar met een draaiknopje waarmee je het kunt verdraaien zonder het uit de lens te hoeven halen. Gebruik je geen filter, dan zit in de houder toch een neutraal NC-filter. Als je dat verwijdert, verschuift het scherpstelpunt naar voren; je kunt de kortste instelafstand wat korter maken maar het is de vraag of je dan nog op oneindig kunt scherpstellen. Op het plaatje beneden zie je hoe het scherpstelpunt zich verplaatst zonder (boven) en met (beneden) het neutraal filter.

Wanneer een 300 mm?

Een 300 mm telelens is geschikt voor landschaps-, natuur en sportfotografie. Voor het fotograferen van vogels in de vrije natuur is een 300 mm eigenlijk aan de korte kant, hoewel je met een schuilhut nog een heel eind komt. Voor grotere zoogdieren is hij heel geschikt. Een groot voordeel van de 300 mm in vergelijking met langere tele’s is de hanteerbaarheid; je kunt er goed uit de hand mee werken zonder statief. Staar je niet blind op de voordelen van extreem lange telelenzen! De prijs stijgt ongeveer met het kwadraat van de brandpuntsafstand, lange tele’s (500 mm en hoger) zijn niet te tillen, je hebt al gauw last van atmosferische storingen (heiigheid, sidderende luchten) en je moet er echt mee leren werken.

Zoomlenzen met 300 mm in het bereik zijn altijd minder lichtsterk dan vastbrandpunten. Ze kunnen qua beeldkwaliteit niet in de schaduw staan van de vastbrandpunten, maar zijn dan ook vele malen goedkoper, lichter en korter.

Vibratiereductie

Deze 300 mm is uitgerust met de nieuwste technologie VR II vibratiereductie. Volgens Nikon is die goed voor 3 stops. Werkend uit de hand kun je met 1/100 seconde beslist nog goed uit de voeten. Zoiets werpt vooral vruchten af bij landschapsopnames. Bij actiefoto’s moet je immers ook rekening houden met de bewegingen van je onderwerp.

De VR kent een normale en een ‘actieve’ stand; de laatste gebruik je wanneer je de camera bewust beweegt, bijvoorbeeld bij ‘meetrekken’.

Vechtende steenbokken in Artis. 1/2000 bij f/5. De korte sluitertijd was niet nodig ter vermijding van bewegingsonscherpte, maar omdat de beesten zelf nogal beweeglijk zijn!

Vervorming

Over vervorming kunnen we heel kort zijn: die is er niet! Een nagenoeg perfecte score.

Lichtafval, overstraling, chromatische aberratie

 Lichtafval (vignettering) is er nauwelijks, en alleen merkbaar bij de grootste openingen.

Van overstraling hebben wij ook niets gemerkt. Wel hadden we steeds de zonnekap gemonteerd, niet alleen ter voorkoming van reflecties maar ook ter bescherming van de frontlens.

Chromatische aberratie (rode/groene randjes) is ook zo goed als afwezig.

Scherpte

Scherpte drukken wij uit in resolutie of scheidend vermogen via Imatest. Het plaatje hiernaast vertelt het hele verhaal: zelfs bij volle opening zeer goed, bij f/8 en f/11 uitstekend. De kwaliteit in de hoeken doet nauwelijks onder voor die in het centrum.

Een Amsterdamse reiger met 1/5000 seconde. De opname is gemaakt met volle opening

Dit is een zeldzame inheemse vogel, de Kwak. Door met volle opening te werken maak je de vogel los van de zeer onrustige achtergrond. Ook hier weer scherpgesteld op het oog van het dier. Hij bleef lekker stil voor ons poseren.

Conclusie Nikon 300 mm AF-S f/2.8 ED VR II test met Nikon D810

Testcamera: Nikon D800 & D810

Voordelen

• Fantastische beeldkwaliteit
• Fantastische bouwkwaliteit, extra afgedicht tegen stof en spatwater
• Ingebouwde beeldstabilisatie

Nadelen

• Kostbaar
• Betrekkelijk groot en zwaar

De Nikon 300 mm AF-S f/2,8 ED VRII is een absolute toplens. Nog nooit zagen we in onze laboratoriumtests een objectief met zulke uitstekende resultaten. Daarnaast was het een plezier om er in de praktijk mee te werken. Hij is veel groter en zwaarder dan de 300 mm varianten voor de consumentenmarkt; toch is er nog mee uit de hand te werken. We moeten wel bedenken dat we hier spreken over een professioneel objectief met overeenkomstig prijsniveau (bijna 6000 Euro). Voor wie dat geen probleem is kunnen we deze lens van harte aanbevelen.