Sinds maart 2016 is de Nikon D5 te koop voor een indrukwekkende adviesprijs van €7109,-. Nikon’s nieuwe topmodel is bestemd voor fotografen en filmmakers die onder extreme omstandigheden werken: gebouwd als een tank, 12 beelden (incl. AF) per seconde in een onafgebroken serie van honderden RAW + JPG opnames. Een accu die maar niet leeg gaat. En 4K video.
“Hoe ver uw visie ook reikt,
Nikon D5 gaat altijd een stapje verder.”
Het nieuwe vlaggenschip van Nikon heeft een 20,7 megapixel FX sensor en kan opnames maken bij extreem hoge ISO waarden (100.000 ISO, uitbreidbaar tot 3 miljoen). De Nikon D5 onderscheidt zich met een gevoeliger AF module (tot -4 EV) en lichtmeter (tot -3EV) van de Canon 1Dx II (-3 EV voor AF en 0 EV voor de belichtingsmeter). Dankzij de gevoelige lichtmeter en AF module van de Nikon D5 kan je fotograferen wat je met het blote oog niet meer ziet. Dat is heel bijzonder. Verandert low-light met 3 miljoen ISO in no-light fotografie?
Actiefotografie? Nikon D5
Door de Nikon D5 te profileren als een hoge ISO camera, zou ik deze camera te kort doen. Professionele fotografen staan met een Nikon D4(s), voorzien van een grote telelens, langs de lijn bij sportevenementen. Niet voor niets wordt de D5 vlak voor de Olympische spelen uitgebracht. De eerste professionals zijn al overgestapt op een Nikon D5, zie bijvoorbeeld de opnames van de crash van Alonso tijdens de laatste Grand Prix. Met 12 beelden per seconde bij AE/AF tracking, of 14 beelden per seconde met de spiegel opgeklapt en zonder AF is de Nikon D5 de snelste Nikon FX camera. Om dit te realiseren heeft Nikon de rekenkracht van de processor vergroot, maakt de AF gebruik van een eigen dedicated processor, is de buffer van de camera vergroot en worden de bestanden weggeschreven op een XQD kaart.
153 AF-Punten en een gigantische buffer (200 NEF/RAW)
Ten opzichte van de Nikon D4s is enorme progressie gemaakt met de AF. De tijd die het kost om de spiegel op en neer te klappen is, dankzij een nieuw ontwerp van het spiegelmechanisme, verkort. Een kortere black-out tijd is niet alleen prettiger voor de natuur- of sportfotograaf die met 12 beelden per seconde opnames maakt. Ook de tracking nauwkeurigheid van de continu-AF is er door verbeterd.
Zowel het aantal AF punten als het aantal cross-type is enorm uitgebreid in vergelijking met de Nikon D4s. Je kan op de Nikon D5 153 AF punten (waarvan 99 cross-type) gebruiken in combinatie met objectieven met een lichtsterkte van f/5.6 of lager. Gebruik je een telelens met een teleconverter, dan blijven 15 van de AF punten hun werk doen tot en met f/8. Nikon geeft aan dat automatisch scherpstellen op onderwerpen aan de rand van het beeld en AF bij het maken van verticale opnamen enorm zijn verbeterd dankzij nieuwe kruissensoren aan de rand van het scherpstelveld.
AF is razendsnel zo bleek uit onze test.
Zie ook: AF finetuning D5 fluitje van een cent
Het autofocus systeem heeft nu een eigen AF-processor, zodat de AF snel en nauwkeurig blijft functioneren als de beeldprocessor het steeds drukker begint te krijgen. Daarvan heb je profijt aan het einde van een lange serie RAW opnames die je schiet van een snel bewegend onderwerp, waarbij AF snelheid en AF nauwkeurigheid onverminderd hoog blijven.
Bij daglicht stelt de Nikon D5 met de 24-70mm f/2.8E in onze testopstelling scherp van oneindig tot anderhalve meter in 0.125 seconde, inclusief ontspanvertraging. Ook in het donker (-4 EV) blijft de AF functioneren, al is de AF tijd bij -4EV toegenomen tot een seconde. Bij dag en nacht levert de Nikon D5 de snelste prestatie van alle spiegelreflex camera’s die we getest hebben. De hoge autofocus snelheid gaat niet ten koste van de AF nauwkeurigheid.
Nikon D5 + Nikon AF-S 24-70mm f/2.8E @ 8000 ISO, f/2.8, 1/1000 sec foto: Joris van Kesteren / Weesp in Beeld
XQD: nieuwe standaard voor snelle data overdracht
Na 166 RAW opnames in 14 secondes was de buffer vol. De D5 schrijft zo snel naar een XQD kaart, dat je daarna nog eens 34 opnames in 4 secondes kan maken voordat de camera een korte adempauze nodig heeft.
Nikon geeft aan dat dankzij de toepassing van XQD kaarten (en een USB 3 poort) de gegevensoverdracht 4 keer zo snel gaat. De Nikon D5 heeft een dubbele kaartsleuf. Beide sleuven zijn voor de op dit moment nog weinig gebruikte, supersnelle XQD kaarten. Reserveer dus niet allen budget voor een Nikon D5, maar ook een paar honderd euro voor bijbehorende XQD kaarten. Op verzoek is het mogelijk om tegen betaling 1 van de kaart sleuven om te laten bouwen naar een CF kaart. Daarmee span volgens mij je het paard achter de wagen, omdat een CF kaart trager is dan een XQD kaart. Met een Sony G-serie 32 GB XQD kaart schoot ik een onafgebroken serie van 200 RAW opnames in 20 secondes. De eerste 166 opnames werden gemaakt met een snelheid van 11,8 opnames per seconde. Onvoorstelbaar.
Nikon D5: Bouwkwaliteit & featuresNikon blijft op basis van feedback van professionele fotografen kleine aanpassingen aan de de lay-out van de knoppen maken. Zo is bijvoorbeeld de ISO knop verhuisd naar rechtsboven op de camera, waardoor je makkelijker de ISO aanpast tijden het fotograferen. De Mode knop heeft stuivertje gewisseld met de ISO knop en zit nu linksboven op de camera. De Nikon D5 is net als de eerdere Nikon spiegelreflex vlaggenschepen gebouwd als een tank: een camerabody gemaakt van metaal, extra afgedicht tegen stof en water en weegt 1415 gram. Tel daar minimaal 1070 gram voor een Nikon AF-S 24-70mm f/2.8E ED VR bij op en het zal duidelijk zijn dat niet iedereen voor een Nikon D5 kiest. Het is echter niet voor niets dat deze camera zo degelijk is uitgevoerd. |
 | |
Dat je camera het blijft doen onder de meest extreme omstandigheden is voor professionele fotografen extra belangrijk. Je moet er niet aan denken dat je ‘s nachts in de vrieskou in Syrië gedwongen wordt te stoppen met fotograferen vanwege een haperende camera. De kans is klein dat je een dag later terugkeert om het nog eens te proberen. Ook aan terugbrengen van het energiegebruik heeft Nikon veel aandacht besteed, wat zich vertaalt in een spectaculair lang batterijgebruik. Ondanks dat de Nikon D5 20% meer pixels moet verwerken dan de Nikon D4s – en dat sneller doet bovendien – is de levensduur van de batterij toegenomen van een toch al niet geringe 3000 naar bijna 3800 opnames. Knappe prestatie. Dit is bijna drie keer zo veel als het aantal opnames dat de recent aangekondigde Canon 1Dx II maakt op 1 batterijlading. Bij de batterijlevensduur specificaties volgens de CIPA norm, moet je er rekening mee houden dat als je veelvuldig video opnames maakt, de gebruiksduur op 1 acculading aanzienlijk korter is. Zelfs als je er van uitgaat dat hierdoor de batterij eerder uitgeput is, dan maak je met de Nikon D5 nog altijd meer dan 1.500 opnames op 1 acculading. Er zijn vele toepassingen waarbij een goed accu levensbelangrijk kan zijn. Lange timelapse opnames, bijvoorbeeld, waarbij je camera gedurende lange tijd zijn werk moet doen, zonder dat je kans hebt om de accu tussentijds te vervangen. En ingebouwde GPS is een functie die je, vanwege de aanslag op het energiegebruik, op weinig camera’s aantreft. De Nikon D5 en D5300 zijn uitzonderingen op de regel. | |
 | |
Beeldscherm en zoeker | |
Wat mij aanspreekt aan het ontwerp van de professionele spiegelreflex camera vlaggenschepen, is de dubbele uitvoering van diverse knoppen, waaronder de ontspanknop, waardoor je de camera net zo makkelijk gebruikt in de portret als de landschapsmode. Het is even wennen als je voor het eerst een dergelijke camera vasthoudt. En het is ook weer even wennen als je na afloop weer met je eigen camera fotografeert. Een ander aangenaam pluspunt is de grote, heldere zoeker. De Nikon D5 heeft geen kantelbaar of vrij draaibaar beeldscherm, maar wel een mooi helder touchscreen. De resolutie van het beeldscherm is anderhalf keer zo hoog als het beeldscherm van de Nikon D4s.Voor een professionele camera is een touch screen uitzonderlijk. Waar iedereen dankzij de opkomst van Ipad en smartphone gewend is aan swipen bij het bekijken van beelden, zijn het juist de professionals die hun camera kunnen bedienen met een klein pookje achterop de body. De Nikon D5 brengt daar met een touchscreen verandering in. Je kan het touchscreen echter nog niet gebruiken voor menu’s. Het is bedoeld voor het selecteren van een AF punt in Liveview en voor het bekijken van opnames (swipen, uitvergroten en verkleinen). |
Nikon D5 Beeldkwaliteit | ||
| De Nikon D5 is te gebruiken in de FX stand (5568 x 3712), in een 1:2 stand (4640 x 3088), een 5:4 stand (4640 x 3712) en een DX stand (3648 x 2432). Gebruik je de Nikon D5 in de DX-modus, dan beslaan de AF punten vrijwel het gehele beeld. Da’s een natte droom voor menig fotograaf van kleine vogeltjes. Dankzij een extra crop-factor van 1.5 haal je het onderwerp dichterbij en het volgen van een bewegelijk onderwerp met een telelens wordt er een stuk eenvoudiger door. |
 | |
| Nikon D5 + 24-70mm f/2.8E @ 70mm, ISO 12.800, 1/1250 sec (crop) | |
| De “beperking” tot een 20 megapixel sensor maakt het mogelijk om een onafgebroken serie van 200 RAW opnames te schieten. Deze resolutie is hoog genoeg voor een hoogwaardige A4 print. In vergelijking met de Nikon D810 (36 megapixels) zijn de pixels van de Nikon D5 groter. Op pixelniveau is de signaal/ruis verhouding van de Nikon D5 lager dan van bijvoorbeeld een Nikon D810. In print zijn de verschillen erg klein; beide full frame sensoren verzamelen even veel licht. Er wordt telkens technologische vooruitgang geboekt met bijvoorbeeld efficiëntere microlenzen voor de pixels, gapless sensoren en betere elektronica, maar we zijn op een punt beland dat dit niet het belangrijkste argument wordt om een modernere camera te kopen. De resolutie blijft bij hoge ISO waarden (tot ~12.800 ISO) opvallend constant. Bij ISO waarden boven de 3200 ISO verliezen veel camera’s hun hoge resolutie en omdat de resolutie van de Nikon D5 zo constant blijft, verslaat de Nikon D5 bij hoge ISO waarden heel veel camera’s met een hoger aantal megapixels. Boven ISO 12.800 neemt de ruis toe en zal je meer aandacht aan ruisonderdrukking moeten besteden (lees: zelf RAW beelden bewerken) om de resolutie zo veel mogelijk onaangetast te houden. Zoals bij vrijwel alle camera’s geldt, zijn de hoogste ISO instellingen alleen bedoeld voor extreme situaties waar het niet anders kan. In de praktijk zal je, zeker als je slim gebruik maakt van beeldstabilisatie, zelden boven de 12.800 ISO gaan. Bij de kleurweergave heb ik geen echte verschillen waargenomen tussen de Nikon D5 en de Nikon D4s. De automatische witbalans leverde te verzadigde kleuren bij de kunstlicht opnames, maar dat is bij vrijwel alle camera’s het geval. | |
Dynamisch bereik | |
 | |
| Zwaar bewerkte RAW opname: Nikon D5 + Nikon AF-S 24-70mm f/2.8E @ 8000 ISO, f/2.8, 1/1000 sec foto: Joris van Kesteren / Weesp in Beeld | |
| Dynamisch bereik is een onderdeel waarin Nikon en Sony camera’s (waarvan wordt gezegd dat de sensoren bij dezelfde fabrikant vandaan komen) zichtbaar beter zijn dan andere camera’s. Bij een gewone opname gemaakt bij daglicht is dat verschil niet te zien. Maar bij het maken van HDR opnames blijft je veel ellende bespaard als je een camera met een hoog dynamisch bereik hebt. Bij het oplichten van een donkere opname komen er veel meer details en veel minder ruis, banding of artefacten te voorschijn. In vergelijking met andere Nikon camera’s onderscheiden de Nikon D5 (en de D4s) zich met een opvallend hoog dynamisch bereik bij ISO waarden van 6400 ISO en hoger. Bij onze Imatest metingen bij lage ISO waarden viel het dynamisch bereik van de Nikon D5 iets lager uit dan dat van de Nikon D750 of de Nikon D810. Bij de hoge ISO waarden zijn het de Nikon D5 en de Sony A7s II die een duidelijk hoger dynamisch bereik hebben. | |
 | |
| Nikon D5 + Nikon AF-S 24-70mm f/2.8E @ 8000 ISO, f/2.8, 1/1000 sec foto: Joris van Kesteren / Weesp in Beeld | |
Ruis | |
| Door zowel het kleurfilter als de microlenzen op de Nikon D5 uit te voeren zonder ruimte tussen de pixels (“gapless”), heeft Nikon op pixelniveau iets aan signaal/ruisverhouding en dynamisch bereik gewonnen. Met een ISO bereik dat uitbreidbaar is tot 3 miljoen ISO kan je foto’s maken bij astronomische schemering. In de praktijk zullen er weinig fotografen zijn die hoger zullen gaan dan ISO 12.800, verwacht ik, omdat je daar in de jpg bestanden nog weinig last hebt van ruis of scherpteverlies door ruisonderdrukking. Bij ISO 100.000 zie je die wel en nemen ook de kleuren af. Tijdens het testen van high end spiegel reflex camera’s beleef ik altijd plezier aan de opmerkelijk schone bestanden bij de laagste ISO waarde. 50 ISO biedt niet hele mooie ruisvrije opnames, het is ook ideaal om te spelen met achtergrond onscherpte bij fel zonlicht. |  |
4K video en meer….. | ||
| Nikon maakt camera’s voor fotografen. Tegelijkertijd erkennen ze bij Nikon dat steeds meer professionele fotografen hun geld verdienen door tijdens een opdracht niet allen foto’s maar ook video materiaal te schieten. Mocht je in het bezit zijn van een Nikon D4(s), dan kan video een goed argument zijn om over te stappen. |
 | |
| Zo is de resolutie hoger: 4K UHD (3840 x 2160) met 30 beelden per seconde of het aantal beelden per seconde verhoogd: Full HD (1920×1080 met 60 fps). Jammer is dat de opnameduur voor een 4K opname is beperkt tot 3 minuten. Daar staat weer tegenover dat het mogelijk is om een foto (weliswaar met 4K resolutie) te maken, terwijl je een video draait. Voor natuurfotografen die sporadisch een video opname maken, is het aantrekkelijk om 4K opnames te maken in de modus zonder pixel-binning. De extra crop-factor die je krijgt omdat je alleen het centrum van de sensor gebruikt voor de 4K opnames, halen het onderwerp nog iets dichter naar je toe. Bij interne opslag worden 4K en full HD (8 bit 4:2:0) opnames opgeslagen met een bitrate van 144 Mbps. Bij de Nikon D5 wordt een trekbeveiliging voor de HDMI kabel waarmee je de D5 (8-bit 4:2:2 YcbCr clean HDMI) kan aansluiten op een externe recorder, zoals de Atomos Shogun, meegeleverd. | |
USB3, HDMI, koptelefoon en microfoon aansluiting | |
| Wil je de Nikon D5 serieus voor video doeleinden gebruiken, dan zijn een koptelefoon, microfoon en HDMI aansluiting vanzelfsprekend aanwezig. Koppel je liever jouw camera aan de PC, in plaats van de XQD kaart, dan is het prettig dat de Nikon D5 is voorzien van een USB-3 aansluiting. | |
 | |
Grote buffer + XQD: Zien is geloven | |
| {vimeo}162824617{/vimeo} | |
| Er zijn meerdere camera’s waarmee je onafgebroken jpg opnames kan maken, tot de geheugenkaart vol is. De Nikon D5 hoort tot dit selecte gezelschap. Maar er zijn veel minder camera’s waarmee je lange series RAW of RAW + jpg opnames kan schieten. In bovenstaande video schiet ik ter illustratie een serie RAW + jpg opnames op 1 XQD kaart, die al behoorlijk vol is. Je kan horen dat de eerste 10 secondes het opnametempo onveranderd hoog blijft, maar dat daarna het aantal opnames per seconde afneemt. Met een lege XQD kaart schoot ik een serie van 200 RAW opnames voordat de buffer vol was. |
Conclusie test Nikon D5 |
Zou ik een Nikon D5 kopen? Nou, nee. Ik ben geen professionele fotograaf en heb bovendien meer affiniteit met landschapsfotografie. Daarvoor geef ik de voorkeur aan een Nikon D810. Voor actiefotografie zou ik eerder een Nikon D750 kiezen, vanwege het gewichts- en prijsverschil. Het verschil tussen de D5 en de D750 zou ik besteden aan een snelle telelens. Maar als jij het je niet kan permitteren om een opname te missen en als je van de komende Olympische Spelen wil thuiskomen met onderscheidende actie- of no-light opnames? Dan vergroot een Nikon D5 de kans dat jouw droom van die ene onderscheidende opname uitkomt, aanzienlijk. |
Voordelen
| Nadelen
|
Wat beeldkwaliteit (ruis, dynamisch bereik, resolutie) betreft, vind ik de verschillen tussen de Nikon D4s en de Nikon D5 bij ISO waarden van 6400 of lager niet zo groot dat ik een D4S zou vervangen om er meer pixels voor terug te krijgen. Maar snelheid, de verbeterde AF en de hoge ISO performance zijn wel goede argumenten waarom je een Nikon D4s mogelijk zou willen vervangen door een Nikon D5. Ook de video mogelijkheden (4K!) van deze camera vergroten zijn inzetbaarheid aanzienlijk in vergelijking met zijn voorganger. De Nikon D5 is de snelste Nikon van dit moment. Dankzij de razendsnelle nieuwe XQD kaarten wordt de grote buffer zo snel geleegd, dat je tot 200 14 bits RAW opnames achter elkaar kan schieten, voordat de buffer vol is. Daarmee is het wachten op een volle buffer nu ook voor fotografen die in RAW fotograferen verleden tijd. | |