D500 vergeleken met andere Nikon DSLR’s

De Nikon D500 is  in feite een geheel nieuwe camera waarin alle laatste ontwikkelingen zijn verwerkt. Het is de top-of-the-line APS-body van Nikon, bedoeld voor (semi)professionele fotografen. Daarom gaat de vergelijking met het ‘lagere’ APS-C model, de Nikon D7200 – meer megapixels maar minder geavanceerde AF, veel minder grote buffer en minder beelden per seconde – mank. De Nikon D7200 is een echte consumentencamera: lichter gespecificeerd en minder degelijk gebouwd dan een Nikon D5. Wat bouwkwaliteit btreft, doet de Nikon D500 aan de D5 denken.
Wij vergelijken de D500 liever met de Full-Frame Nikon D750:

• De D500 is een APS-C camera met crop factor 1,5. Meer tele maar minder groothoek
• De D500 heeft minder megapixels (20,9 tegenover 24,9)
• De D500 heeft een snellere sluiter (1/8000 versus 1/4000)
• De D500 heeft een veel hogere frame rate (10 beeldjes per seconde tegenover 6) en houdt dat ook veel langer vol
• De maximale ISO-waarde is twee stops hoger (51200 versus 12800) en ook nog eens met 5 (2) stops uitbreidbaar
• Het AF-systeem is sneller, heeft drie maal zoveel AF-punten en is lichtgevoeliger
• De D500 kan in 4K filmen (zij het met een crop factor van 2,25)
• Hij heeft Bluetooth en NFC connectiviteit
• Maar: hij heeft geen ingebouwde flitser…
• … en D500 is groter, zwaarder en ongeveer 400 Euro duurder dan de D750

De beeldkwaliteit van APS-C en Full-Frame (kleurweergave, signaal ruis verhouding, dynamisch bereik) zijn beiden zo goed, dat wij hopen dat de stammenstrijd FX vs DX wordt gestaakt. Je kan rustig stellen dat de Nikon D500 een volwaardige spiegelreflex is voor de (semi)professionele natuur-, sport- en actiefotograaf. Voor die doelgroep maakt de crop factor weinig uit, men werkt toch al het meest met telelenzen. En de fenomenale beeldsnelheid van de Nikon D500, waarop we straks terugkomen, is een ijzersterk pluspunt. De D5 komt voor de sportfotograaf natuurlijk ook in aanmerking maar die is wel vele malen duurder. Voor de landschapsfotograaf lijkt ons de wat goedkopere D750 een beter alternatief. Meer pixels, en door de full-frame sensor meer mogelijkheden voor groothoekfotografie.

Wie al full-frame objectieven bezit, doet zich met de aanschaf van een D500 niet tekort: je kunt ze probleemloos gebruiken. Dat kan niet elk cameramerk Nikon nazeggen.

Stevig gebouwd

De D500 is wel niet zo zwaar gebouwd als bijvoorbeeld een D5 of een D810, maar hij mag er toch zijn. Het is met 860 g, met accu en geheugenkaart maar zonder lens, ook bepaald geen lichte camera. Alles ziet er piekfijn uit en is goed afgedicht. Het 3,2 inch LCD-scherm kan op- en neerklappen maar niet draaien. Het is wel een aanraakscherm maar je kunt er lang niet alle functies mee bedienen. In de bekende Nikon-stijl zitten de knoppen over alle zijden van de body verspreid en de logica is wel eens zoek. Alleen wie al een Nikon heeft zal er snel mee vertrouwd zijn. Beeldkwaliteit, ISO, Witbalans, Lichtmeting, Autofocus, Drive, ze hebben allemaal hun eigen knopje. Nieuw voor Nikon is de joystick waarmee je het AF-punt kunt verplaatsen, Canon had al een tijdje zo’n ding. Er is een werkelijk onuitputtelijk aantal mogelijkheden om aan knoppen specifieke functies toe te wijzen. Wij hebben het daar zelf nooit zo op, voor ons zijn de fabrieksinstellingen altijd voldoende, maar kunnen ons voorstellen dat de professionele veelschieter daar wel wat aan heeft.

Razendsnel

Niet alleen de autofocus is razendsnel, de D500 kan ratelen als een machinegeweer. Hij scoort maximaal 10 beeldjes per seconde en doet dat niet alleen in JPEG (dat kunnen er wel meer) maar ook in 14-bits niet-gecomprimeerd RAW. Daarvoor moet je dan wel een Sony XQD-kaart gebruiken. De camera vertraagt nauwelijks als je door blijft schieten en stopt pas bij een tevoren via het menu instelbaar maximum aantal beeldjes. De hoogst instelbare waarde is 200. In onze test haalden we de 10 bps niet helemaal, maar 200 shots met 8,6 bps vinden wij ook indrukwekkend.  Zo’n serie duurt zeventien seconden! Om al die data weg te schrijven heeft de camera wel meerdere minuten nodig, en in die tijd heb je geen beeld op je LCD-scherm. Wie niet wil investeren in een XQD-kaart kan ook een SD-kaart gebruiken. Met een niet al te snelle class-4 8GB geheugenkaart haalden wij, ook met 8,6 bps,  23 RAW+JPEG large/fine beelden in 12,8 seconden. Dit soort gebruik doet wel een flinke aanslag op de accu. De D500 heeft een EN-EL15 accu met 1900 mAh die we ook al kennen uit de D750. We vragen ons af of een nog zwaardere accu niet op zijn plaats zou zijn. Natuurlijk kun je er ook de externe MB-17 handgreep bij kopen die plaats biedt voor extra batterijen. Behalve de continu-hoog stand heeft de camera ook een continu-laag stand, een stille stand, en een continu-stille stand.

Praktijkervaring Nikon D500 Beeldscherm en zoeker

 De D500 heeft, we zeiden het al, een op- en neerklapbaar LCD-scherm van 3,2 inch. Het aantal pixels is 2,36 miljoen. Het is aanraakgevoelig maar niet draaibaar. Bij gebruik van Live View kun je het AF-punt ermee verplaatsen (gebruik je de optische zoeker dan is het natuurlijk veel handiger om dat met de joystick te doen). De optische zoeker heeft een vergroting van 0,7. Je hebt ruime keuze van wat je in je zoekerbeeld aan informatie wilt zien.

‘Niet bang in het donker’

De D500 is niet bang in het donker, schreef Nikon in zijn persbericht. Dat is raak getypeerd. De camera heeft namelijk een indrukwekkend ISO-bereik tot 51200, dat nog eens uitbreidbaar is met 5 stops, dus tot 1.640.000. Op de ruisprestaties bij die hoge ISO’s komen we straks nog even terug. Belangrijk is dat ook bij zeer weinig licht zowel de lichtmeting als de AF gewoon blijven werken, daar waar een paar vergelijkbare camera’s die we in onze test lieten meelopen faalden. Kijk nog maar eens naar het grafiekje in de paragraaf over autofocus hierboven. Voor de lichtmeting geeft Nikon in de stand matrixmeting een ondergrens aan van -3 LW en voor de AF-scherpstelling  -4 LW. In de praktijk zie je dan geen hand voor ogen meer. In de Live View stand stelt de camera met nog minder licht scherp dan in de zoekermodus; dat is verklaarbaar, omdat de AF-sensor natuurlijk veel minder beeldpunten heeft dan de ‘grote’ sensor. Uiteraard wordt de scherpstelling bij zeer weinig licht wel trager. En voor wie graag in het donker werkt: de D500 heeft verlichte knoppen. Ook al iets dat uit de D4 en D5 is overgenomen.plaatje

 4K Video!

De D500 kan video’s maken in 1080 60p kwaliteit (Full HD) maar ook in 4K 30p (UHD). In dat laatste geval gebruikt de camera alleen het binnenste deel van de sensor (3840×2160 pixels). Crop factor op crop factor dus, in totaal 2,25. Je bent daarmee gedoemd tot telewerk. Maar dat zou voor de doelgroep van sport- en actiefotografie wel eens geen probleem kunnen zijn. Er zijn geen dual pixels zoals bij sommige concurrenten: scherpstelling gebeurt tijdens het filmen met contrastdetectie. Dat gaat soms een beetje schokkerig. Ook hoor je bijgeluiden, al zijn ertegenwoordig wel weer speciale Nikon-lenzen voor die daar geen last van hebben (AF-P type Nikkors). Automatische ISO is tot Hi 5 mogelijk en je kunt de maximale ISO-waarden instellen waarmee je wilt werken. De camera biedt ongecomprimeerde, ‘schone’  HDMI-uitvoer.plaatje

Connectiviteit

Voor de beroepsfotograaf is connectiviteit van levensbelang, de opnames moeten zo snel mogelijk naar de klant. Daarvoor heeft de D500 een aantal mogelijkheden. Er is geen netwerkkabel zoals de D5 die heeft, wel een USB-poort en een HDMI-C aansluiting. Er is ingebouwde WiFi, NFC en Bluetooth.  Met SnapBridge, een Nikon-app die de Bluetooth Low Energy-technologie gebruikt  om een continue verbinding met een laag stroomverbruik te handhaven tussen de camera en  smartphone of tablet, kun je beelden bekijken op je smartphone. De techniek is niet bedoeld voor het overzenden van grote aantallen files, daarvoor is de verbinding te traag. Voor snel draadloos werken zul je er een draadloze  transmitter bij moeten kopen. Op enkele fora is gerapporteerd dat de SnapBridge optie nogal wat stroom gebruikt, wat je kunt verhinderen door de camera de ‘vliegtuigmodus’ te zetten (dwz zenders uit). Die zit diep weggestopt in het set-up menu.

Beeldkwaliteit Nikon D500 

De camera scoort zeer goed op het punt van resolutie (scherpte, scheidend vermogen), en doet weinig onder voor full-frame collega’s met vergelijkbaar pixelaantal. Een verschil in scherpte met opnames gemaakt met een Nikon D7200, D5500 od D3300 (allen met 24 megapixels) zie je  – afhankelijk van het onderwerp – niet of vrijwel niet. Het dynamisch bereik meten we met behulp van Imatest en een testkaart met een zeer hoog dynamisch bereik, waarbij de voor onze ogen zwarte vlakjes de belamgrijkste informatie bevatten. In theorie kan een RAW bestand 14 stops (Nikon camera’s hebben een14 bit sensor) omvatten. DxO meet dan ook voor Nikon camera’s een dynamisch bereik dat daar in de buurt licht.

In de praktijk verlies je aan dynamisch bereik vanwege ruis in de extreem donkere partijen. Bij een lage signaal/ruis verhouding (1) meetten we bij 100 ISO een dynamisch bereik van 12,4 stops. Voor een fotograaf is het dynamisch bereik met een signaal / ruis verhouding van 10 de belangrijkste indicator voor het bruikbare dynamisch bereik. Bij 100 ISO bedroeg dat 8,24 stops. Ook bij hoge ISO waarden is het dynamisch bereik van de Nikon D500 inbdrukwekkend. Maar hoe hoger de ISO waarde, des te lager het dynamisch bereik van een sensor. Dat geldt voor alle camera’s en we hopen daar binnenkort een uitgebreider artikel aan te wijden. Spectaculair is het bruikbare dynamisch bereik van de Nikon D500, de lichtste en donkerste partijen die naast elkaar kunnen worden weergegeven. Hier brak de D500 alle records voor een APS-C camera.

Ruis

Hierboven zie je een serie 100% beelduitsnedes van een serie jpg opnames gemaakt bij verschillende ISO waarden. De pixeldichtheid per mm2 is bij een APS-C csensor natuurlijk hoger dan bij een full-frame sensor; je zou verwachten dat dat leidt tot meer ruis bij dezelfde ISO maar daar merkten we weinig van. We keken ook even stiekum naar de D810: die heeft in de DX-uitsnede minder pixels dan een D500 ‘zeker bij weinig licht komt hij dan niet aan de beeldkwaliteit van een D500. Met name de laagste ISO waarden leveren een heel mooi, natuurlijk beeld.

Toch scoorde de Nikon D500 bij onze Imatest meting iets lager dan de Nikon D7200 voor wat betreft de signaal ruis verhouding. In vergelijking met andere cameramerken past Nikon bij de standaard jpg instellingen minder kleurruisreductie toe op jpg bestanden die rechtsreeks in de camera worden opgeslagen, wat je terugziet in de opname gemaakt bij 6400 ISO. Bij de allerhoogste ISO waarden vertonen de RAW bestanden een duidelijke groen zweem, die bij het jpg bestand wordt weggefilterd.

Ruisonderdrukking in moderne camera’s is zo geavanceerd, dat je tot steeds hogere ISO waarden vrijwel geen ruis ziet in jpg bestanden of RAW bestanden die je met de standaard instellingen (verscherping en ruisonderdrkking) opent in Lightroom of Photoshop. Meer informatie krijg je door in Lightroom verscherping en ruisonderdrukking (ook de kleurruis) op 0 te zetten. De foto hieronder is een 100% uitsnede gemaakt met 16.000 ISO in verband met de beweeglijkheid van de bij en het slechte weer. De ruisreductie stond uit. Er is duidelijk kleurruis, maar overall zijn de kleuren fris gebleven. Met wat nabewerking wordt dit een goede plaat.

Natuur- en sportfotografen zullen voor een snelle sluitertijd een hogere ISO waarde kiezen. Hieronder een praktijkopname gemaakt bij 800 ISO.

Conclusie test Nikon D500

Wij waren erg onder de indruk van deze camera. Het feit dat hij ‘maar ‘een APS-C sensor heeft blijkt in de praktijk geen bezwaar.  De beeldkwaliteit doet niet onder voor menig full-frame, en de body is er werkelijk razendsnel door geworden. De specificaties doen nauwelijks onder voor die van het topmodel D5. Ook voor een professionele actie- of sportfotograaf kunnen we hem dan ook van harte aanbevelen. We kunnen ons voorstellen dat veel pro’s deze body gaan gebruiken naast hun D5 als tweede camera. Voor wie voornamelijk landschappen fotografeert is dit waarschijnlijk niet de beste keuze; zij zijn beter af met een D810 of een D750. In dat laaste geval houd je wat geld over voor goed glaswerk.

Voordelen

• APS-C = gratis tele-effect
• Hoge beeldkwaliteit; met name het dynamisch bereik
• Razendsnelle AF en veel beeldjes per seconde
• Alles zit erop en eraan
• Zeer lichtsterk
• Filmen in 4K

Nadelen

• APS-C = minder groothoek-effect
• Voor een APS-C camera groot en zwaar
• Geen ingebouwde flitser
• Niet goedkoop