Klik op het product voor specificaties, prijzen en testresultaten.
Alles in één: Olympus M.Zuiko 12-100mm F4
Voor een Micro Four Thirds objectief is de Olympus M.Zuiko 12-100mm F4 best wel een tikje fors, met zijn afmetingen van 77x116mm en een gewicht van 560 gram. We hebben het hier dan wel over een objectief dat, omgerekend naar kleinbeeld, alle beeldhoeken omvat van 24mm tot en met 200mm. Aan het ene eind is het een behoorlijke groothoek, aan het andere eind een flinke tele. Daar tussen in vinden we nog populaire brandpunten als 28, 35, 50, 85, 100, 135, 150 en 180 mm. Dat zijn een hoop lenzen in één. De 12-100mm kan ook nog dienst doen als een semi macro objectief. Voor veel fotografen is de Olympus M.Zuiko 12-100mm F4 dus vrijwel alles wat ze nodig hebben. Als je het zo bekijkt, valt het gewicht en de afmetingen ineens enorm mee en is het buitengewoon knap van Olympus dat ze dat allemaal in zo’n compact objectief hebben gekregen.
Bouw en autofocus
De 12-100mm valt in de M.Zuiko PRO-serie van Olympus. Dat betekent dat het objectief volledig afgedicht is tegen stof en vocht. Bovendien werkt het gegarandeerd in de vrieskou. De reputatie van Olympus op dit gebied is uitstekend en je kan er dus op vertrouwen dat de 12-100mm geen enkele moeite heeft om door te werken in stevige regenbuien of een sneeuwstorm. Die kwaliteit voel je ook als je het objectief vasthoudt. Het hele objectief is spelingsvrij en de zoom- en scherpstelring hebben precies de juiste weerstand. De scherpstelring beschikt over de ‘focus clutch’ functie, die we ook vinden op de 12-40mm f/2.8 van Olympus. Door de scherpstelring iets naar achter te trekken, schakel je van autofocus over naar handmatige scherpstelling. De handmatige scherpstelling beschikt over twee harde eindes voor oneindig en dichtbij. Je kan dus niet eindeloos en onnodig lang door blijven draaien en dat is fijn. De vaste lichtsterkte van f/4.0 is prettig voor fotografen die graag handmatig belichten of veel filmen. Wat dat filmen betreft, de 12-100mm heeft ook weinig last van focus breathing. Dat betekent dat het onderwerp nauwelijks groter of kleiner wordt bij het veranderen van de scherpstelling. Bij het fotograferen vallen dit soort zaken zelden op, maar zo’n zoomeffect is wel hinderlijk als het tijdens het filmen optreedt. Verder beschikt het objectief over beeldstabilisatie die ook op de lens kan worden uitgezet.
Beeldkwaliteit
Een groot zoombereik is leuk, maar je hebt er niet heel veel aan als de beeldkwaliteit van de opnames niet goed is. Olympus heeft alles uit de kast gehaald om dit objectief goed te laten presteren. Het beschikt over 17 lenselementen in 11 groepen en een hele reeks bijzondere glassoorten. En al die moeite zie je terug in de prestaties. Die zijn namelijk erg goed. In de raw-bestanden is de scherpte in de groothoekstand, op 12mm, in het centrum al bij volle opening optimaal. De hoeken zijn dan redelijk, maar die worden na een stop diafragmeren beter en zijn dan ook gewoon goed. Bij f/5.6 en f/8 is de centrumscherpte iets lager dan bij f/4, maar zijn de opnames van hoek tot hoek gestoken scherp. Op 18mm en 25mm is de centrumscherpte bij f/4 en f/5.6 ook al maximaal. De hoeken zijn bij volle opening al goed, maar worden op f/5.6 nog iets beter. Zoom je verder in, dan wordt de kwaliteit van het objectief langzaam iets minder bij volle opening. Het scheelt niet veel, maar wie de maximale kwaliteit wil hebben op 100mm kan het beste een stop diafragmeren.
In jpeg, met alle lenscorrecties actief, zien we ongeveer het zelfde beeld, maar de prestaties zijn dan nog gelijkmatiger. Eigenlijk maakt het in jpeg voor de scherpte nauwelijks iets uit welk diafragma of brandpunt je kiest. Op f/4 is het objectief op 12mm iets beter dan op 100mm, maar het scheelt allemaal erg weinig.
Dit objectief heeft opvallend weinig last van lichtafval, wat in vegelijking met full-frame objectieven de signaal/ruisverhouding in de hoeken ten goede komt. Op volle opening is nog wel wat lichtafval te zien, maar ook dat verdwijnt na een stop diafragmeren. De vertekening hebben we gemeten met en zonder correcties. Ongecorrigeerd is er een tonvormige vertekening van 1,5% op de 12mm stand die verloopt naar iets meer dan 0,6% kussenvormig op 100mm. Op de 25mm stand is het objectief vrijwel vertekeningsvrij. Gecorrigeerd blijft daar een kleine 0,5% tonvormige vertekening op 12mm van over en een lichte kussenvormige vertekening van gemiddeld zo’n 0,2% over de rest van het bereik. In de praktijk is dat te verwaarlozen. Met een maximale lichtsterkte van f/4 is de 12-100mm geen bokeh-monster. Maar je kan toch best mooie onscherpe achtergronden krijgen als je op de 100mm stand ruim afstand houdt tussen je onderwerp en de achtergrond. Eventuele onscherpe lichtbronnen in de achtergrond worden dan best fraai weergegeven. Bij minder goede objectieven hebben de bokeh-ballen harde randen en een structuur van uienringen in het midden. Bij de 12-100mm ziet het er allemaal prima uit.
Beeldstabilisatie? Super!
De Olympus M.Zuiko 12-100mm F4 beschikt over beeldstabilisatie in het objectief. De camera’s van Olympus beschikken ook over beeldstabilisatie en in de laatste generaties stabiliseren die zelfs over vijf assen. Combineer je de 12-100mm met de nieuwe Olympus OM-D E-M1 Mark II dan levert die gezamenlijke beeldstabilisatie een winst op van 6,5 stops volgens Olympus. Dat zou goed kunnen kloppen. In de test die wij hebben gedaan bleek dat de Olympus M.Zuiko 12-100mm F4 op de OM-D E-M1 Mark II bij 2/3e seconde met beeldstabilisatie nog dezelfde scherpte haalde als het objectief en de camera zonder stabilisatie bij 1/50e seconde. Dat is al ruim vijf stops. Onder gunstige omstandigheden zal een stabilisatie van 6,5 stops dus ook best kunnen. In de praktijk hebben we inderdaad scherpe opnames kunnen maken met belichtingstijden van meer dan 1 seconde uit de hand. Die uitstekende beeldstabilisatie betekent dat je met de 12-100mm ook bij weinig licht goed kan fotograferen, ondanks de lichtsterkte van f/4. Met de 12-100mm en de E-M1 Mark II kan je zelfs heel mooi stromend water met lange sluitertijden fotograferen zonder statief. De beeldstabilisatie maakt ook mooie video-opnames uit de hand mogelijk zonder trilling of schokken. Voor filmers die graag een beetje onopvallend werken, geen gimbal of GlideCam hebben of die geen tijd hebben om met dat soort hulpmiddelen te werken, is de combinatie van een E-M1 Mark II en deze 12-100mm een uitkomst. Dankzij de goede stabilisatie kan je met deze set al lopend filmen, pannen of zelfs slidershots simuleren.
Dichtbij
Olympus M.Zuiko 12-100mm F4 kan ook behoorlijk dichtbij scherpstellen. De 12-100mm haalt een vergrotingsmaatstaf van 0,3x. Omgerekend naar kleinbeeld is dat een vergroting van 0,6x. Het minimale beeldveld dat je met de Olympus M.Zuiko 12-100mm F4 in beeld kan krijgen is dus zo’n 57x43mm. Met de 12-100mm kan je dus ook nog eens redelijke macrofoto’s maken. Prettig is dat de afstand tussen de voorzijde van het objectief en het onderwerp dankzij het langere brandpunt nog heel behoorlijk is. Insecten of andere kleinere dieren zullen minder snel de neiging hebben om er vandoor te gaan.
Conclusie Test Olympus 12-100mm f/4 PRO @ Olympus OMD EM1 mk2
VOORDELEN
- Groot zoombereik
- Hoge beeldkwaliteit
- Redelijk goed macrobereik
- Beste beeldstabilisatie in zijn klasse
- Weersbestendig
- Degelijk gebouwd
Nadelen
- Niet erg lichtsterk
- Tikje aan de zware kant
Olympus 12-100mm f/4 PRO is -ook vergeleken met APS-C en full-frame zooms – misschien wel de beste powerzoom die we hebben getest.
De Olympus M.Zuiko 12-100mm F4 is een heel bijzonder objectief. Het is drie groothoekobjectieven, een standaardlens en verschillende teleobjectieven in één. En ook nog een beetje macro. De ingebouwde beeldstabilisatie Tel daar de erg goede beeldkwaliteit bij op en je krijgt een vrijwel perfecte allroundzoom. Daar zijn er niet zoveel van. En zeker geen die zoveel combineren in zzorgt er niet alleen voor dat je bij weinig licht nog steeds lage ISO instellingen kan gebruiken, het zorgt er ook voor dat je video opnames kan maken zonder hulpmiddelen, zoals een statief of een Gimbal (zie de video opnames gemaakt met Olympus OM-D EM-1 mk2) zo’n kleine behuizing voor zo weinig gewicht. De Olympus M.Zuiko 12-100mm F4 is een aanrader.
