Test Olympus 60mm macro (M43)

M.ZUIKO DIGITAL ED 60mm 1:2.8 macro & Olympus OM-D E-M5 (M-43)

In september 2012 kondigde Olympus vier nieuwe micro-43 objectieven aan, waaronder een Olympus 60 mm macrolens. Op dit moment is het assortiment macrolenzen voor micro-43 camera’s nog heel beperkt, want de Panasonic 45 mm macrolens was tot de intree van deze Olympus 60 mm macro de enige macrolens voor micro-43 camera’s. Het beroemde Olympus Four Thirds ZUIKO DIGITAL ED 50 mm 1:2.0 macro-objectief, dat je eventueel via een adapter aan zou kunnen aansluiten op een micro-43 camera, laat ik dan gemakshalve buiten beschouwing.Dat ‘oude’ 50 mm four-thirds macro objectief kwam zeer goed uit de testen. Zou de Olympus 60 mm macro nòg beter zijn dan de Olympus 50 mm macro? We hebben de Olympus OM-D E-M5 er bij gepakt om beide lenzen met elkaar te vergelijken.

FOV M.ZUIKO DIGITAL ED 60mm 1:2.8 macro

De Olympus 50 mm macro (43), via een adapter aangesloten op een Olympus OM-D E-M5, haalt een afbeeldingsmaatstaf van 1:2 (links), terwijl de Olympus 60 mm macro (m43) met een kortste instelafstand van 19 cm een afbeeldingsmaatstaf van 1:1 realiseert (rechts).
Omgerekend naar een macro lens op een volformaat camera equivalent heeft de Olympus 50 mm een afbeeldingsmaatstaf van 1:1 en de Olympus 60 mm macro zelfs een afbeeldingmaatsaf van 2:1.

Bouw en autofocus

Het nieuwe M.ZUIKO DIGITAL ED 60 mm 1:2.8 macro-objectief voelt ondanks het lichte gewicht degelijk aan. Het is stof- en spatwater dicht, en daardoor geschikt om buiten te gebruiken onder extreme omstandigheden. De interne AF van de 60 mm Olympus macro is snel en vrijwel geruisloos. Meestal nemen macrolenzen fors in lengte toe, als je dichtbij scherp stelt, maar de lengte van dit macro-objectief blijft, net als bij de Nikon 105 mm macro, onveranderd.
Macro objectieven hebben een relatief lang scherpstelbereik en worden daarom meestal voorzien van een scherpstelbegrenzer. Met een focusschakelaar op de lens beperk je het scherpstelbereik (0,19-0,4 m of 0,19 m-oneindig of 0,4-oneindig). Zo bekort de tijd die de Olympus 60 mm macro nodig heeft om scherp te stellen, nog verder.Het display op de lens (bovenstaande opname) toont de werkelijke scherpstelafstand en de afbeeldingsmaatstaf. Het M.ZUIKO DIGITAL ED 60 mm 1:2.8 macro-objectief kan worden gecombineerd met Olympus accessoires, zoals de macro-RF-11 ringflitser en TF-22 twinflitsers (in combinatie met de apart verkrijgbare FR-2 adapter ring).

Beeldstabilisatie

Olympus maakt gebruik van een In-body Beeldstabilisatie (IBIS), waardoor bij elke lens beeldstabilisatie toegepast kan worden. In deze test hebben we de beeldstabilisatie met de Olympus 60 mm macro niet getest, maar in andere testen met Olympus lenzen op de Olympus OM-D E-M5, bleek de ingebouwde beeldstabilisatie goed te werken. Beeldstabilisatie werkt overigens in het algemeen minder goed op zeer korte afstanden, zoals bij macro het geval is.

Lichtafval Olympus 60 mm macro

Voor jpg en RAW bestanden van de Olympus 60 mm macro hebben we met Imatest dezelfde meetwaarden voor lichtafval gevonden. Bij volle opening is de lichtafval iets meer dan een halve stop. Maar al na 1 stop is de lichtafval volledig verdwenen. Bij macro opnames is deze lichtafval niet relevant en fotografeer je zelden bij volle opening. Maar in een opname bij f/2.8 van een blauwe lucht  zal het misschien opvallen.

Vervorming Olympus 60 mm macro

Olympus en Panasonic passen bij sommige objectieven in-camera correctie van lensfouten, zoals chromatische aberratie en vervorming toe. Zowel jpg bestanden als RAW bestanden die in Photoshop of Lightroom worden geopend, zijn dan in de Olympus OM-D E-M5 (in deze test gebruikten we firmware 1.5) gecorrigeerd.
De vervorming van de Olympus 60 macro is zeer laag, zoals bij de meeste macro-objectieven. Er vindt geen in-camera correctie van Olympus 60 mm macro (firmware 1.0) jpg bestanden plaats in de OM-D E-M5. De Imatest resultaten voor jpg en niet-gecorrigeerde RAW bestanden zijn aan elkaar gelijk. 

Bokeh

Met open diafragma krijg je bij de Olympus 60 mm macro mooie scherptediepte-effecten door het contrast tussen haarscherpe details en fraaie bokeh-effecten. Bij diafragma 2.8 levert de Olympus 60 mm macro een rustige achtergrondonscherpte. Het diafragma bestaat uit 7 lamellen die niet zijn afgerond, waardoor de bokeh van lichtbronnen verandert van bijn rond naar hoekig.

Overstraling

In fel licht zorgt de meerlaagse ZERO-lenscoating (ZUIKO Extra-low Reflection Optical) volgens Olympus voor een halvering van de ghosting- en flaringeffecten, in vergelijking tot gewone coatings. Het kostte inderdaad moeite om overstraling of nevenbeelden te krijgen met de Olympus 60 mm macro. De opname hiernaast is een praktijkopname gemaakt zonder de (optionele) zonnekap, waar een straatlantaarn net buiten beeld voor een nevenbeeld zorgt. Overstraling met een lager contrast als gevolg zijn we in de praktijkopnames niet tegen gekomen.

Scherpte Olympus 60 mm macro

De resolutie van de Olympus 60 mm macro op een 16 megapixel Olympus OM-D is hoger dan heel veel lenzen die we getest hebben op een camera met een APS-C sensor! De scherpte van de Olympus 60 mm macro is perfect bij alle diafragma’s en van centrum tot in de uiterste hoeken. De hoogste scherpte meetten we bij diafragma 4, maar op het oog zal je geen verschil in scherpte zien tussen een opname gemaakt bij diafragma 4 of bij diafragma 2.8 of 11.

Deze hoge scherpte maakt de Olympus 60 mm macro ook goed inzetbaar bij andere vormen van fotografie, zoals portretfotografie (vanwege de mooie bokeh bij f/2.8) en landschapsfotografie.

Chromatische aberratie Olympus 60 mm macro

Laterale chromatische aberratie is laag bij alle diafragma’s. Zelfs bij de grootste vergrotingen zal je geen zichtbare chromatische aberratie tegenkomen. Axiale chromatische aberratie, groene en paarse vlekken voor en achter het focus-punt, zijn we bij de Olympus 60 mm macro niet tegengekomen.Olympus 50 mm macro vs Olympus 60 mm macro
Optisch gezien scoort de Olympus 60 mm macro bijna net zo goed als de beroemde Olympus 50mm f/2 Zuiko Digital Macro, die we ter vergelijking met dezelfde camera hebben getest. De verschillen zijn meetbaar, maar voor het blote oog niet zichtbaar.
De nieuwe 60 mm Olympus micro-43 macro lens neemt alle nadelen weg die we in deze test van de Olympus 50 mm macro zijn tegengekomen. De Olympus 60 mm macro heeft een grotere afbeeldingsmaatstaf, heeft een veel snellere en veel stillere AF, is lichter, vertoont geen kleurbokeh, heeft een scherpstelbegrenzer en heeft een constante lengte.

Conclusie Olympus M.ZUIKO DIGITAL ED 60mm 1:2.8 macro

Voordelen

• Zeer hoge beeldkwaliteit:
• Constant hoge scherpte bij alle diafragma’s van centrum tot in de uiterste hoeken
• Stof- en spatwaterdicht
• Vaste body lengte & scherpstelbegrenzer

Nadelen

• Eigenlijk geen, maar als je spijkers op laag water wilt: Duur en groot ten opzichte van de Olympus 45 mm 1.8, die dezelfde optische kwaliteit (maar geen macro) biedt

Eigenlijk zijn er van deze Olympus 60 mm macrolens geen echte nadelen te bedenken. Dit is één van de best presterende micro-43 objectieven die er nu op de markt zijn. De resolutie van de Olympus 60 mm macro op een 16 megapixel Olympus OM-D is hoger dan heel veel lenzen die we getest hebben op een camera met een APS-C sensor. Ten opzichte van de fameuze Olympus 50 mm macro voor four-thirds, scoort deze Olympus 60 mm macro lens vrijwel gelijkwaardig. Het grootste verschil tussen beide macrolenzen is qua chromatische aberratie, waar de 60 mm lens goed scoort, maar de 50 mm uitstekend. Die verschillen zal je in een afdruk niet herkennen. Aan de andere kant verslaat de Olympus 60 mm de 50 mm macrolens op vele punten: de lens is lichter, de AF is veel stiller en sneller, de Olympus 60 mm is voorzien van een scherpstelbegrenzer en de lengte van het objectief blijft onveranderd, terwijl het 50 mm objectief twee keer zo lang wordt als je scherp stelt in het macrobereik.
Wie in het bezit is van een Olympus 50 mm + adapter en zich niet stoort aan de trage, lawaaiige AF, hoeft de qua beeldkwaliteit nog geen nieuwe macrolens aan te schaffen. Als je geen macrolens nodig hebt of deze lens misschien wat lang vind, is de Olympus 45 mm 1.8 een optisch gelijkwaardig, iets lichtsterker en goedkoper objectief. Verder kunnen we op basis van deze Olympus 60 mm macro test geen redenen bedenken om deze lens niet hoog op je verlanglijst te plaatsen.