Nieuws

Test: Optische vs elektronische zoeker

Door

19 oktober 2014

De meeste ervaren fotografen kiezen een camera met zoeker. De voorkeur voor optische of elektronische zoeker is persoonlijk. Er zijn fotografen die zweren bij een optische zoeker. Anderen geloven dat een optische zoeker niet meer van deze tijd is en dat het nog een paar jaar duurt voordat alle systeemcamera’s zijn uitgerust met een elektronische zoeker. Over smaak valt niet te twisten. De Duitse testsite Traumflieger heeft desondanks de handschoen opgepakt en de zoekers van 9 verschillende systeem camera’s – Canon 5D Mk3, Canon 6D, Canon 70D, Canon 700D, Fujifilm X-T1, Sony A7, Sony A6000, Panasonic GH4 en Olympus OM-D E-M1 – systematisch met elkaar vergeleken.

Zit de zoeker zo dicht op de camera, dat mijn neus het beeldscherm raakt? Er is ook een moderne megazoom bridgecamera (zonder verwisselbare lenzen), de Panasonic Lumix FZ 1000, in de test meegenomen. Alle mogelijke voor- en nadelen van optische en elektronische zoekers komen volgens mij aan bod. Zelfs de verschillen waarbij het type zoeker niet uitmaakt, worden besproken. De Duitstalige zoekertest op Traumflieger bestaat uit drie video’s van elk meer dan tien minuten. Klik je op een van de plaatjes in dit artikel, dan kom je bij deze drie zoekertest video’s uit.
Voordelen van een optische zoeker
De optische zoeker heeft een voorsprong op het onderdeel beeldkwaliteit. Want hoe je het went of keert, bij een elektronische zoeker kijk je in feite naar een klein beeldscherm, dat qua kleurweergave en dynamische bereik op zijn best de werkelijkheid dicht benadert. Bij sommige elektronische zoekers zijn de pixels nog niet klein genoeg om volledig onzichtbaar te zijn, maar bij de beste elektronische zoekers zie je geen pixels. De frequentie waarmee het beeld van een elektronische zoeker wordt ververst, is ook niet altijd snel genoeg: als je de camera snel beweegt, of het onderwerp is heel snel, dan zijn sommige elektronische zoekers nog te langzaam om dat goed weer te geven.
De grootste zoeker is een elektronische zoeker (Fujifilm X-T1) De zoeker van een professionele spiegelreflexcamera, zoals de Canon 5D MK3, is merkbaar groter en helderder dan de zoeker van een amateurcamera zoals de Canon 700D. Tot voor kort golden de optische zoekers van professionele spiegelreflexcamera’s als de grootste, meest overzichtelijke zoekers. Dat is niet meer het geval: er zijn meerdere systeemcamera’s met eenzelfde zoekervergroting als de beste professionele spiegelreflexcamera’s. Het grootste beeld heb je als je door de elektronische zoeker van een Fujifilm X-T1 kijkt. Een grote zoeker helpt ook bij nauwkeurig handmatig scherpstellen. De meeste elektronische zoekers bieden een loupe-functie, waarmee je veel nauwkeuriger handmatig kan scherpstellen dan met een optische zoeker. Op het onderdeel stroomverbruik kent de elektronische zoeker louter verliezers; tegen een optische zoeker, die vrijwel geen stroom gebruiken, kunnen ze niet op. Vrijwel geen stroom? Een optische zoeker gebruikt toch helemaal geen stroom? Er is een klein beetje stroom nodig voor de informatie (sluitertijd, diafragma, ingestelde AF-punt, elektronische waterpas) die er in een optische zoeker getoond wordt.
Voordelen van een elektronische zoeker
Niet mogelijk op een optische zoeker: Zoekerloupe, Fokus-peaking, Zebra, live-weergave van de belichting (en meer). Bij diverse spiegelreflexcamera’s onder de duizend euro krijg je niet het hele beeld in de zoeker te zien. Op de uiteindelijke foto staat een paar % meer beeld. Fotografen die zeer kritisch zijn op de kadrering vinden dat zeer storend en geven daarom vaak de voorkeur aan een duurdere spiegelreflexcamera met een zoekerdekking van 100%. Bij camera’s met een elektronische zoeker krijg je, ook bij de goedkopere camera’s, altijd precies te zien wat er uiteindelijk op de foto komt. Elektronische zoekers zijn veelzijdiger dan optische zoekers. Sommige optische zoekers hebben nog wel een elektronische waterpas, of laten het gekozen AF punt zien. Maar als je een menu wil veranderen, dan moet je de camera van je gezicht halen om het beeldscherm achter op de camera te kijken. Hetzelfde geldt als je snel een gemaakte foto wilt beoordelen, of een histogram wil beoordelen.
Hulpmiddelen als focus-peaking bij handmatig scherpstellen, het in de zoeker tonen van overbelichte (zebra) of onderbelichte delen in het beeld dat je wil fotograferen, het effect van bewuste onder- of overbelichting, of van de gekozen filters; het is allemaal niet mogelijk met een optische zoeker. Bij het maken van snelle serie-opnames wordt het optische zoekerbeeld enige tijd zwart als de spiegel op en neer klapt. Dat wordt “Black-out” genoemd en is storend als je een snel bewegend onderwerp wil volgen. Sommige elektronische zoekers worden ook heel even zwart als een opname gemaakt is, maar er zijn ook camera’s met een elektronische zoeker zonder black-out.
Wie wint? De elektronische, of de optische zoeker?
De electronische zoeker van Panasonic wint Het vergelijken van een elektronische zoeker met een een optische zoeker blijft het vergelijken van appels met peren: een kwestie van smaak, waarover je niet kan twisten. Beide zoekertypes hebben hun eigen specifieke voordelen en nadelen, fans en tegenstanders. Toch hebben de Traumfliegertesters de optische en elektronische zoekers van 10 camera’s op alle onderdelen punten gegeven, om zo uiteindelijk tot de beste zoeker te komen. Ben je benieuwd naar de einduitslag van de zoekertest door Traumflieger? Klik op de drie plaatjes van dit artikel om de drie bijbehorende video’s te bekijken. Als je het Duits een beetje beheerst, zijn ze absoluut de moeite waard. De zoekertest van Traumflieger wordt gewonnen door drie camera’s met een elektronische zoekers, waarbij de Panasonic Lumix FZ1000 een neuslengte voorligt op de Panasonic GH4 en de Olympus OM-D E-M1. Wie had dat verwacht?