Uber-standaard: Panasonic Lumix  50mm f1.4 S PRO

De Panasonic Lumix S PRO 50mm f1.4 is een standaardlens. Technisch gezien wil dat zeggen dat het brandpunt van het objectief ongeveer overeenkomt met de diagonaal van de sensor. In de praktijk betekent dat dat de beeldhoek in de buurt ligt van wat we met onze ogen min of meer scherp waarnemen. Een standaardobjectief heeft geen groothoek- of tele-effect maar geeft alles ongeveer zo weer als we het zelf ervaren. Sommige mensen vinden dat saai, voor anderen is het juist een voordeel omdat je hierdoor volledig je eigen visie in het beeld kwijt kan. Standaardobjectieven waren vroeger lichtsterk, compact en betaalbaar en voor veel fotografen was het het eerste objectief dat ze bij hun camera kochten. De tijden zijn veranderd, zou Bob Dylan zeggen. Tegenwoordig zijn standaardobjectieven nog steeds lichtsterk, maar vaak ook heel groot, zwaar en duur. Zie bijvoorbeeld de nieuwe Canon RF 50mm f/1.2L. De Lumix S PRO 50mm f1.4 past ook geheel in deze laatste categorie. Met een adviesprijs van net geen € 2500,00 is dit geen aankoop die je zomaar even zal doen. De afmetingen en de prijs scheppen ook hele hoge verwachtingen wat betreft de beeldkwaliteit.

Bouw en autofocus

De Panasonic Lumix S PRO 50mm f1.4 is een heel stevig objectief, in meerdere opzichten. Het is groot en zwaar voor een standaardlens. Dat is tegenwoordig helaas eerder regel dan uitzondering. Zeiss heeft met de Otus serie op dit gebied de trend gezet en dat voorbeeld heeft inmiddels veel navolging gekregen. Kennelijk heb je deze afmetingen en deze hoeveelheid glas nodig als je voor sensoren met 40 megapixel en meer goede lenzen wilt maken. De lens is 13 cm. lang, 9 centimeter dik en weegt met 955 gram net iets onder de kilo. In combinatie met een van de Lumix S camera’s, heb je dan twee kilo in je handen. De Panasonic Lumix S PRO 50mm f1.4 is ook letterlijk stevig. Alles voelt aan alsof het gemaakt is om heel lang mee te gaan. Het optisch ontwerp moet samen met  het diafragma met 11 bladen zorgen voor prachtig vloeiende focusovergangen en een mooi bokeh. Het lensontwerp bestaat uit 13 elementen in 11 groepen met twee asferische  en drie extra-low dispersion-lenselementen. Het objectief is royaal voorzien van pakkingen om stof en vocht buiten te houden.

Het objectief heeft een eigen diafragmaring die heel duidelijk inklikt. De ring kan ook op de A-stand zodat je het diaframa ook gewoon via een instelwiel op de camera kan bedienen, als je dat liever wilt. Wat een gemiste kans is, is dat je de diafragmaring op het objectief in dat geval geen andere functie kan geven. Ook kan je de ring niet in de A-stand vastzetten, en ook dat is jammer. Verdraai je de ring per ongeluk, dan sta je ineens op bijvoorbeeld f/2.8 terwijl je het diafragme via de camera misschien op f/8 had gezet. Zet je de ring dan terug op A, dan gaat het diafragma niet terug naar f/8, maar naar f/1.4. Je moet dan weer het instelwiel gebruiken om terug te gaan naar het diafragma dat je wilt hebben. Het is een klein puntje, maar wel iets dat handiger had gekund. De andere ring op de lens, de scherpstelring, draait heel mooi soepel en gedempt. De ring heeft twee extra’s die redelijk bijzonder zijn. Ten eerste kan je de ring, of liever gezegd: de handmatige scherptelling, programmeren voor lineaire en niet-lineaire scherpstelling. In dat laastse geval kan je met een langere slag scherpstellen als je langzamer aan de ring draait. Dat zorgt voor extra nauwkeurigheid. Voor filmers of fotografen die wel handmatig maar ook snel willen werken, is dat niet prettig. In de camera kan daarom instellen dat de ring de AF-motor lineair moet aansturen. Dat wil zeggen dat je de slag van dichtbij naar oneindig altijd hetzelfde is. Dit is iets wat eigenlijk standaard zou moeten zijn op iedere camera met een ‘focus-by-wire’ systeem. De Panasonic Lumix S PRO 50mm f1.4 biedt nog een alternatief en dat is de ‘focus clutch’. Door de scherpstelring naar achter te trekken schakel je simpel over van AF naar MF. Ook krijg je dan een afstandsschaal te zien waardoor je bijvoorbeeld snel een hyperfocaal afstand voor straatfotografie kan instellen. En je krijgt stops op oneindig en dichtbij, zodat je voelt wanneer je het einde van de scherpstelslag hebt bereikt. De scherpstelring draait dan nog wel door, maar verandert niets meer aan de scherpstelling. 

Lichtafval, overstraling en vervorming

Op het gebied van lichtafval scoort de Panasonic Lumix S PRO 50mm f1.4 heel netjes. Maximaal een stop in raw is prima. Wat wel opvalt is dat die waarde niet snel minder wordt en dat je eigenlijk naar f/4 maar diafragmeren voordat de lichtafafval in ongecorrigeerde raw bestanden lager wordt. Dan nog hebben we het over 2/3e stop. Niet echt iets om je druk over te maken, maar het betekent dat dit objectief altijd wat vignettering zal hebben, tenzij je het corrigeert. Dat gebeurt automatisch in de jpeg-bestanden en meestal ook in de raws als je een gangbare rawconverter gebruikt die de camera en lens herkent en meteen de juiste profielen toepast. Die correctie gaat dan ten koste van het dynamisch bereik in de hoeken. Het goede nieuws is dat er dus niet veel gecorrigeerd hoeft te worden en dat je dus ook maar heel weinig verlies hebt. Eigenlijk zou je met dit objectief de correctie voor de lichtafval net zo goed uit kunnen zetten. Een klein vignetje kan namelijk ook heel mooi zijn in een foto. 

Waar de lichtafval heel beperkt is, is de vervorming dat niet. Bijna 4,5 % tonvormige vertekening in raw is excessief. De camera corrigeert dat al wel meteen in het live view beeld en in de opnames die je met dit objectief maakt, maar zo’n correctie gaat wel ten koste van de beeldkwaliteit. Theoretisch tenminste. Dat komt doordat er pixels moeten worden verplaatst en bijgerekend en daar wordt een bestand niet beter van. Je zou denken dat je dat dus terug zou moeten zien in een minder goede resolutie in de hoeken. Maar dat is bij dit objectief vrijwel niet het geval. Dat is een spoiler voor de beeldkwaliteit (zie hieronder). Dat kan te maken hebben met een bewuste ontwerpkeus. Als je bij het ontwerpen geen rekening hoeft te houden met de vervorming kan je wellicht de scherpte zoveel hoger maken, dat het eindresultaat na correctie beter is, dan wanneer je beide optisch al probeert te optimaliseren. Hoe dan ook, in de foto’s zie je niets terug van de vertekening en is de scherpte uitstekend. Wat wil je meer?

Eigenlijk het enige waarop je een beetje moet letten met deze 50mm, is overstraling. Met de zon vol in beeld is het mogelijk om wat vage, zachte nevenbeelden te krijgen. De opname hierboven is zo’n beetje het ergste dat we hebben kunnen maken. Verdraai je de camera iets, dan wordt het snel minder. Maar de Panasonic Lumix S PRO 50mm f1.4 is dus een enigszins gevoelig voor tegenlicht.

beeldkwaliteit

De Panasonic Lumix S PRO 50mm f1.4 scoort heel goed op het gebied van scherpte en is duidelijk niet onder de indruk van de 47 megapixel sensor van de Panasonic Lumix S1R. De hoeken scoren nauwelijks lager dan het centrum en dat is een teken dat het met het optisch ontwerp van deze lens wel goed zit. Hij scoort zelfs nog beter dan de Canon RF 50mm f/1.2L USM, die we in december hebben getest. De Canon is nog iets lichtsterker en de Canon RF 50mm f/1.2L USM is getest op een body met aanzienlijk minder pixels dan de Panasonic. Het is dus logisch dat die iets lager scoort. Maar dat de Panasonic Lumix S PRO 50mm f1.4 zo mooi gelijkmatig is op een camera met zoveel pixels, geeft wel aan hoe goed hij is. Op een 24 of 30 megapixel body hoge waardes halen is makkelijker dan op een bijna 50 megapixel camera. Dit resultaat is nog indrukwekkender als je bedenkt hoeveel er aan de bestanden moet worden gerekend om de vertekening weg te krijgen. Je zou daardoor slechtere hoeken verwachten, maar daar is niet veel van te zien. Dat is een indrukwekkende prestatie. Dat mag natuurlijk ook wel, voor een 50mm f/1.4 van deze afmetingen.

Voor video

De LUMIX S-lenzen zijn ontworpen om focus breathing te onderdrukken en presteren daardoorook uitstekend als ze worden gebruikt voor het maken van video-opnames. In combinatie met de linaire handmatige scherpstelling of de handmatige scherpstelling via de focus clutch functie van de lens, betekent dat, dat je dit objectief heel goed kan gebruiken voor het maken van opnames waarbij de scherpte tijdens het filmen verlegd wordt. Doordat de Panasonic Lumix S PRO 50mm f1.4 geen last heeft van focus breathing verandert de grootte van je onderwerp waarop je hebt scherpgesteld niet. Ook niet als je de scherpte verlegt naar iets dat verder weg of dichterbij is.

PraktijkOpnames

Benieuwd naar de prestaties van de Panasonic Lumix S PRO 50mm f1.4 in de praktijk? Klik op de button hieronder en bezoek onze vernieuwde webgallery met praktijkopnames. De beelden kunnen in volle resolutie worden gedownload om op 100% te worden bekeken.

Conclusie Panasonic Lumix S PRO 50mm f/1.4 review @ Panasonic S1R