Test Panasonic GM1 (m43)

De Panasonic Lumix GM1 is de meest recente Micro Four Thirds (MFT) systeemcamera van dat merk. Deze camera leverde veel enthousiaste reacties op in de pers en niet alleen vanwege het aantrekkelijke uiterlijk van de GM1.
Op Imaging Resource werd de Panasonic GM1 gekozen tot Best Pocket Interchangeable Lens Camera of 2013. en op Dpreview werd de GM1 verkozen tot Best camera voor sociale gelegenheden. Thom Hogan nomineerde de GM1 voor de best entry mirrorless camera.De Panasonic GM1 is een zeer compact gebouwde body met verwisselbare lens, waarbij de bediening voor een groot deel plaatsvindt via een fraai 3″ touch screen met meer dan 1 miljoen beeldpunten. De camera heeft een 16 megapixel sensor – niet ongebruikelijk voor MFT-bodies. We kennen deze sensor al uit de GX7.

Vormgeving

We schreven al dat de body erg compact is. Vooral erg plat. De totale dikte van de Panasonic GM1 is maar 31 mm. De bijzondere sluiter, met maar één gordijn, maakt dat mogelijk. Opvallend is dat er, ondanks de touch screen bediening, toch bovenop nog een PSAM-schijf en AF-schakelaar zitten. Midden in deze AF-schijf zit een Fn drukknopje dat in de default-stand doorverbindt naar de ingebouwde WiFi. Op de achterzijde vind je een mini-vierwegschakelaar, een knopje voor het display en een voor het quick-menu. De body zelf (met lederlook cover in bruin als op het plaatje rechts, maar ook in traditioneel zwart zoals hierboven) ziet er verder strak uit. Hoewel het huis gedeeltelijk van lichtmetaal is, blijft het totaalgewicht zeer beperkt. De body (met accu en kaartje) weegt 240 g. Daarbij speelt mee dat de accu voor een camera van dit kaliber naar onze mening wel aan de kleine kant is.Met uitsluitend fotografiegebruik, geen video, ging de accu van ons exemplaar nog geen tweehonderd opnames mee. Accu en SD-kaartje bevinden zich achter hetzelfde deurtje onder de camera. De statiefmoer zit netjes recht onder de lens. Er is een fraai uitklapbaar ingebouwd flitsertje, dat je met de wijsvinger omhoog kunt richten voor indirect flitsen via het plafond. Het licht het beeld ook bij 12 mm goed uit. Het heeft een richtgetal van ongeveer 4; je komt er dus niet ver mee De camera heeft geen flitsschoen of andere aansluitmogelijkheid. De GM1 heeft geen ingebouwde GPS. Installeer je de gratis Image App van Panasonic op je smart-phone, dan kan je de tijdsinstelling van de camera synchroniseren met de tijdsinstelling van je telefoon. Je kan de telefoon een GPS logboek laten bijhouden. Als je dan in een later stadium via WiFi verbinding maakt tussen de Panasonic GM1 en je smart-phone, dan kan de Panasonic GM1 de GPS lokaties toevoegen aan de gemaakte opnames. We hebben het geprobeerd en het werkte zonder problemen. Je moet er natuurlijk wel voor zorgen dat de smart-phone de GPS voldoende regelmatig opslaat.{insertgrid ID = 336}

De sluiter

De sluiter werkt half-mechanisch en half elektronisch en heeft één mechanisch gordijn. De belichting wordt elektronisch afgebroken. Die constructie is niet nieuw, en kwam al voor op de Nikon D40 spiegelreflex. In het geval van de Pansonic GM1 is voor deze constructie gekozen vanwege de geringe inbouwdiepte. De (half)mechanische sluiter heeft een kortste sluitertijd van 1/500 sec. Bij snellere sluitertijden schakelt de camera over op een geheel elektronische sluiter met een kortste belichtingstijd van 1/40.000 seconde. Met zo’n snelheid kun je echt elk object stil zetten. Wel zul je bijna altijd je toevlucht moeten nemen tot hoge ISO’s en het bijbehorende ruisniveau.

Het is verleidelijk om altijd met de elektronische sluiter te werken, maar die heeft wel een paar nadelen: je kunt er in het geheel niet mee flitsen (het duurde geruime tijd voor we dat in de gaten hadden, de handleiding vermeldt dat niet duidelijk) en met TL-licht krijg je lelijke gekleurde banden (foto rechts). Met de mechanische sluiter kun je wel flitsen, maar alleen bij sluitertijden van 1/50 seconde of langer.

Bij bewegende objecten heb je met een electronische sluiter bovendien te maken met het rolling-shutter effect (vervorming). In het plaatje rechts zie je rijdende vrachtauto’s gefotografeerd bij 1/500 seconde, links met de mechanische sluiter (achterkant van de vrachtwagen staat recht, geen vervorming) en rechts met de electronische (vrachtauto helt achterover). De truc bij het fotograferen van bewegende onderwerpen met de elektronische sluitertijd is dus om voor zeer korte sluitertijden te kiezen. Wat dat betreft is het slim van Panasonic dat de elektronische sluiter een korstste belichtingstijd van 1/40.000 mogelijk heeft gemaakt. 

Bediening

Omdat er zo weinig ruimte is voor de bedieningsorganen, zijn de knoppen allemaal piepklein. Dat komt het bedieningsgemak niet ten goede. Zo lukte het ons maar om niet de instelschijf achterop te bedienen zonder daarbij ook een van de vierwegknoppen te beroeren. Om die reden is de GM1 dan ook voorzien van een touch screen. Daarmee kun je een deel, maar niet alle, instellingen aanpassen. Soms ben je bezig op het touch screen, en moet dan toch naar een van de vaste knoppen of naar het menu. De knoppen op het touch screen zelf zijn van mini-formaat; er zitten bijvoorbeeld een aantal extra Fn-knoppen op, maar daar moet je vingertjes voor hebben ter grootte van een Hollandse garnaal. Zeker in het begin vonden wij de bediening complex en niet intuïtief. Gelukkig kun je het touch screen ook helemaal uitschakelen en overgaan op de meer klassieke menu-besturing. Je mist dan wel de ontegenzeggelijk handige mogelijkheid het AF-punt (er zijn er 23) op het scherm aan te wijzen, waarbij je dat punt met je vingers groter of kleiner kunt maken.

Het beeldscherm achterop de camera is niet draaibaar en kantelbaar.

Laat je niet misleiden door het kleine uiterlijk van de Panasonic GM1. Qua mogelijkheden is de Panasonic GM1 een volwassen camera. De camera is verder voorzien van veel extra’s, onder andere een groot aantal scenestanden, uitgebreide HDR- en bracketinstellingen, intervalfotografie, WiFi en ga zo maar door. De ruisonderdrukking kun je niet aan- of uitschakelen, en staat dus altijd aan.

Opmerkelijk is dat Panasonic er in geslaagd is om, ondanks de zeer compacte afmetingen, een ingebouwde flitser te handhaven. Het is weliswaar niet een heel krachtige flitser, maar als invulflits tijdens sociale gelegenheden is het voldoende.

 Resolutie en beeldkwaliteit

De Panasonic GM1 heeft een fors ISO-bereik, dat loopt tot 25.600. De hoogste twee standen echter karakteriseren wij als ‘uitsluitend voor noodgevallen’, vanwege de slechte signaal-ruisverhouding en het kleurverlies. Bij ISO settings tot en met ca 800 ISO is er van ruis echter nauwelijks sprake en zijn de beelden prima van kwaliteit. Kijk eens naar deze Jugendstil-woning: in de 100% deelvergroting kun je elk detail haarscherp waarnemen (gebruikte lens: Panasonic 12-32 mm). In JPEG zijn er wel duidelijk signalen van stevige beeldbewerking, ook in de hoogste kwaliteit. De camera kan in RAW werken, en voor de conversie wordt een Silkypix converter op CD meegeleverd.

Autofocus

De camera maakt gebruik van contrastdetectie autofocus op basis van het sensor signaal. Omdat er gebruik wordt van het sensorsignaal, in plaats van een aparte AF-unit ergens anders in de camera zoals bij spiegelreflexcamera’s, heeft de Panasonic GM1 bij lichtsterke objectieven nooit last van frontfocus of backfocus. De Panasonic GM1 heeft geen, zoals op sommige concurrerende modellen, fasedetctie AF-pixels. Daar is ook zeker geen reden toe want wij vonden de AF van de GM1 uitstekend werken: snel, volstrekt geluidloos en ook bij zwakke lichtomstandigheden redelijk betrouwbaar. In het donker werkt de AF van de Panasonic GM1 nog altijd, al heeft de AF wel meer tijd nodig om goed scherp te stellen. Bij het lezen van de specificaties zie je pas hoe spectaculair goed dat eigenlijk is. Het AF bereik van de Het AF bereik van een high-end spiegelreflexcamera (duizend euro en meer) gaat niet verder dan -1 of -2 eV.

Dynamisch bereik Panasonic GM1

De Panasonic GM1 heeft dezelfde sensor als de Panasonic GX7. En dat zien we terug bij de meting van het dynamisch bereik. Het totale dynamische bereik van de Panasonic GM1 is 11 stops voor een 200 ISO RAW bestand. Wil je de donkere partijen veel lichter maken zonder dat er ruis zichtbaar wordt, bijvoorbeeld bij HDR fotografie, dan blijft er een bruikbaar dynamisch bereik van 6.35 stops over. Dat is net zo goed als van een spiegelreflexcamera met een APS-C sensor; bij 200 ISO meten we voor de Panasonic GM1 een halve stop hoger dynamisch bereik dan we meten voor de Canon 650D. Bij 6400 ISO is het bruikbare dynamisch bereik van deze camera’s aan elkaar gelijk.

Ruis

Beweeg je muis over bovenstaande opname.

Deze nachtopname is gemaakt bij 1600 ISO door de Panasonic GM1 met de hand vast te houden op een ronde brugleuning. De beeldstabilisatie van de Panasonic 12-32mm heeft de bewegingsonscherpte redelijk goed weten te minimaliseren, want de sluitertijd van deze opname is 2 seconden. De deelvergroting op 100% laat zien dat 1600 ISO opnames weinig last hebben van ruis.

In vergelijking met compactcamera’s die een kleinere sensor hebben, zijn de hogere ISO instellingen van de Panasonic GM1 ook nog bruikbaar. Hiernaast zie je een nachtopname gemaakt bij 25.600. In de deelvergroting kan je duidelijk zien dat de detaillering verloren gaat door ruisonderdrukking. Wij zouden er naar streven om de Panasonic GM1 zo veel mogelijk in te stellen op ISO waarden onder de 1600.

Klik op de afbeelding hiernaast voor een deelvergroting op 100%.

Kleurweergave Camera Panasonic GM1De kleurweergave bij daglicht van de Panasonic GM1 (Delta E94 = gemiddeld 3.8 en een Delta C94 van gemiddeld 1.7) is heel erg nauwkeurig. Op dit onderdeel doet deze camera niet onder voor de beste spiegelreflexcamera’s. Veel fotografen hebben liever wat meer verzadigde kleuren met wat extra rood. Kies dan voor de beeldstijl “Levendig”. De uiteindelijke score voor kleurweergave wordt wat omlaag gehaald door de automatische witbalans bij kunstlicht. Daar vonden we een relatief grote kleurzweem. Op dit punt scoorde de Panasonic GM1 wat lager dan de Panasonic GX7, ondanks dat beide camera’s dezelfde sensor hebben. Als je bij lastige lichtomstandigheden handmatig de witbalans instelt, of de witbalans achteraf in RAW bestanden optimaliseert, dan is de kleurweergave van de Panasonic GM1 heel erg goed.Kleurweergave bij daglichtKleurweergave bij kunstlicht

De concurrenten: Panasonic GM1 versus Nikon 1 J3 en Sony RX100 II

Kleine systeemcamera’s met kwaliteitslenzen zijn er nogal wat. Wij kozen voor de vergelijking twee modellen uit die qua formaat bij de GM1 in de buurt komen: De Nikon 1 J2 en de Sony RX100.

De Nikon 1 heeft een kleinere sensor dan de GM1, toch is de body ongeveer even groot. De sensor heeft 14 megapixels. Hij heeft een electronische sluiter die net als bij de GM1 tot 1/16.000 seconde gaat, maar fasedetectie scherpstelling. Verder lijken de specs op elkaar en qua beedlkwaliteit zijn er ook geen grote verschillen. De Nikon heeft in tegenstelling tot de andere twee geen WiFi. Een andere beperking is dat de lensvatting merkgebonden is. Je hebt dus minder keuze qua optiek dan bij Micro Four Thirds.

Bij de Sony RX100 heb je helemaal geen keuze, want die heeft een vaste lens – maar dan wel een hele mooie: een Zeiss 10,4 – 37 mm f/1,8 – f/4,9, in KB-equivalent 28-100 mm. De Sony heeft een 13×9 mm sensor (groter dan die van de Nikon) met 20 megapixels. Hij heeft als enige in de vergelijking een kantelbaar LCD-scherm. Er is een ingebouwde flitser en ook een accessoireschoen. Wanneer je een camera zoekt met een ‘normaal’ zoombereik en toch niet van plan bent lenzen te gaan wisselen, is dit een goed alternatief, en nog goedkoper ook.

Conclusie Panasonic GM1 test

Voordelen

• Compact en mooi vormgegeven met de mogelijkheid om lenzen te verwisselen
• Onderdeel van een ‘open’ systeem, ook lenzen van andere merken zijn bruikbaar
• Goede beeldkwaliteit: dezelfde sensor als de GX7
• Snelste sluitertijd van 1/16.000 sec
• Zeer uitgebreid qua mogelijkheden
• Ingebouwde flitser
• Incl. WiFi, NFC waardoor je makkelijk foto’s deelt op social media en GPS gegevens kunt synchroniseren met je smart-phone

Nadelen

• Bediening niet altijd makkelijk
• Weinig en kleine knoppen
• Kleine accu
• Geen accessoireschoen
• Geen GPS (wel een slimme synchronisatiemogelijkheid met GPS op een smart-phone)

Wanneer je een compacte camera zoekt die toch een verwisselbare lens heeft, kun je het nauwelijks beter treffen dan met de Panasonic GM1. De beeldkwaliteit is zeer goed, bijna alles zit er op en aan, en de supersnelle sluitertijd met de elektronische sluiter is een aantrekkelijke bonus. Je moet wel tijd investeren om de bediening goed te leren kennen, want die vonden wij soms lastig en niet intuïtief. Ook is de accu te klein, al is het begrijpelijk bij zo’n kleine camera. We raden je aan om meteen een tweede accu bij de Panasonic GM1 te kopen. Het Micro Four Thirds systeem is inmiddels een volledig geaccepteerde industriestandaard. Je hebt de keuze uit een ruim arsenaal aan lenzen, ook van andere merken. En met deze uitbreiding van de Panasonic G camera serie heb je onder andere de keuze uit een micro-43 camera voor grote handen (Panasonic GH3), een micro-43 camera met de ergonomie van een meetzoekercamera (Panasonic GX7) tot een micro-43 camera voor kleine handen (Panasonic GM1).