De Sigma DP2 Quattro is een luxe compact camera met een niet-verwisselbare 30 mm lens en met de unieke APS-C formaat Foveon X3 sensor waar de kleurgevoelige pixels niet naast maar bovenop elkaar liggen. De beeldkwaliteit is, met name bij lage ISO waarden, uitzonderlijk goed en overtreft die van menige high-end full-frame spiegelreflex. De Sigma DP2 Quattro is een camera waarbij alles ‘anders’ is, zelfs de vormgeving. Dit is een model voor de echte fotografieliefhebber, die lage ISO waarden niet uit de weg gaat om razendscherpe opnames met een hoge resolutie te maken.

In de Foveon sensor is sprake van 3 op elkaar gestapelde lagen, waarbij de bovenste laag gevoelig is voor blauw, de tweede voor groen en de onderste voor rood licht. De interpolatie gebeurt hier verticaal, waardoor op hetzelfde oppervlak een grotere detaillering mogelijk is. Want waar de pixels op sensoren van andere merken de kleurinformatie van 2 van de 3 RGB kleurkanalen moeten spieken bij de buren, registreert iedere pixel op een Foveon sensor rood, groen en blauw. Een anti-aliasfilter is overbodig en ontbreekt dan ook. Bij de nieuwe Quattro sensor heeft men in de bovenste laag (de blauwgevoelige dus) nu viermaal zoveel pixels aangebracht als in de onderste lagen. Door middel van een unieke, eigen rekentechniek (die Sigma niet verklapt), kunnen daardoor meer beeldpixels worden berekend. Schone RAW bestanden leveren bij extrapolatie mooiere beelden op dan reguliere RGB bestanden, omdat er geen of minder jpg artefacten in het origineel zitten. In de RAW-modus levert de Quattro beelden met 19,6 megapixels (5424×3616) maar in JPEG kun je opteren voor een ‘super-hi’ stand waarbij alle pixels meedoen en krijg je bestanden met niet minder dan 39 megapixels (7680×5120).

Kijk je uitsluitend naar het uitrustingsniveau, dan is de DP2Q een erg dure compactcamera. Hij is tamelijk Spartaans  uitgerust; wat je voor fotograferen echt nodig hebt zit er op, maar ook niet meer dan dat. Hij heeft geen beeldstabilisatie, geen ingebouwde flitser, geen creatieve menu’s en hij kan niet filmen. Sommigen zullen dat jammer vinden, maar er is ook een groep fotografen die dit juist een groot pluspunt vinden. Wat de beeldkwaliteit betreft (waarop wij straks uitgebreid terugkomen) kun je de DP2Q onder sommige omstandigheden vergelijken met de betere full-frame spiegelreflexen, mede dankzij de uitstekende lens. Echt vergelijkbare camera’s zijn er eigenlijk niet. Misschien komt Fujifilm met sommige modellen uit de X-serie nog het dichtst in de buurt van deze Sigma. 

Vormgeving en bediening Sigma DP2 Quattro

Niet eerder zagen we zo’n uniek vormgegeven body. Omdat de Foveon sensor nogal een stroomvreter is (wij scoorden maximaal 150 foto’s op een acculading!), heeft de DP2 een stevige batterij nodig. Sigam levert bij aanschaf van een DP Quattro camera een extra batterij. Bij spiegelreflexen wordt de batterij meestal verstopt in een  uitsteeksel voorop de body, naast de lens. Bij Sigma heeft men een erg platte body ontworpen, waar de accuknobbel helemaal rechts schuin tegen aan is geplakt.

Het resultaat is een ongebruikelijk scheve en brede camera (16,5 cm; drie centimeter breder dan bijvoorbeeld een Nikon D7100). De breedte zou in theorie moeten leiden tot een stabiele handligging, maar helaas komt je duim dan wel precies op de scherpstelknop terecht, en diverse malen bleek dat wij ongewild de focusstand veranderd hadden. Zoiets moet in een volgend modeljaar zonder veel moeite aangepast kunnen worden; vorm ging kennelijk boven functie. De DP2Q is  te groot voor de broekzak, hij past ook niet in de jaszak en misschien zelfs niet in elke fototas. Opvallen doet hij in elk geval wel, en fraai is het ook.

Zelden waren we met een camera zo snel op ons gemak als met de Sigma DP2 Quattro.

Het huis is strak en stevig uitgevoerd, je voelt de kwaliteit. Er zijn twee draaischijven en een modusknopje aan de bovenkant, en zes drukknoppen aan de achterzijde. Een menuknop geeft toegang tot de instellingen die je minder vaak gebruikt. Omdat de camera betrekkelijk simpel is in zijn instelmogelijkheden zijn de menu’s kort en overzichtelijk. Met een Q-knopje kom je in een snelmenu met de acht belangrijkste instellingen. Het al genoemde focusknopje laat je heen en weer schakelen tussen AF en MF, en je kunt er het AF-punt mee kiezen (9 mogelijkheden).

Features Sigma Quattro

De DP2 heeft een LCD-scherm met 921K pixels. Er is geen electronische zoeker. Er is wel opsteekzoeker leverbaar, maar dan wordt de camera nog groter en duurder. Het scherm is niet erg lichtsterk, en bij buitenopnames (nu juist bij uitstek het werkgebied voor dit toestel) is het zelfs met de maximale instelling voor helderheid lastig af te lezen. Met een knopje kun je tussen een aantal mogelijke zoekerinformaties schakelen. Daaronder is een ingebouwde horizon. Dat is wél weer handig bij de landschapsopnames.

De camera heeft een flitsschoen, maar geen ingebouwde flitser, kent een uitgebreid menu voor witbalans en kleurinstellingen, heeft belichtingsbracketing en een stand om overbelichting van de lichten tegen te gaan. Je kunt kiezen uit RAW, JPEG of beide, en uit diverse lengte/breedteverhoudingen variërend van 1:1 tot het extra lange 21:9 formaat. Het ISO bereik loopt van 100 tot en met 6400.

Vanwege de afwijkende sensoropbouw wijken de RAW-bestanden sterk af van die van andere merken. Adobe Camera Raw kan er niet mee overweg; je bent aangewezen op het gratis downloadbare Sigma Photo Pro 6. Dit programma kan de meeste bewerkingen goed uitvoeren, maar neemt daar wel uitgebreid de tijd voor. Mede door de enorme bestandsgrootte (tot wel 60 MB) duurt elke bewerkingsstap vele seconden, en een bestand omzetten in TIFF of JPEG kost een halve minuut of meer. Een dagje fotograferen in RAW komt je op vele uren fotobewerking te staan. Gelukkig zijn de JPEG’s die direct uit de camera komen van hoge kwaliteit, en kun je ook daarmee verder. De truc is om batchgewijs alle RAW bestanden om te zetten in 16 bits TIFF bestanden, en die TIFF bestanden in je reguliere workflow te bewerken, zodat je niet telkens hoeft te wachten als je een RAW bestand wilt openen. 

 ISO-gevoeligheid

De unieke opbouw van de sensor, waarbij de lichtgevoelige lagen op elkaar gestapeld zijn zodat het licht door de ene laag heen de andere moet zien te bereiken maakt de sensor minder lichtgevoelig. We zagen dat al eerder bij andere modellen met de Foveon-sensor. De beeldkwaliteit bij de lagere ISO-standen is uitzonderlijk goed en de opnames zijn ruisvrij. Verhogen we de ISO, dan neemt de ruis toe – zoals verwacht. Bij de overgang van 800 naar 1600 ISO treedt een plotselinge verslechtering op, en neemt de bestandsgrootte af, zowel in RAW als in JPEG – en niet weinig ook. Het lijkt alsof de camera sensorpixels gaat combineren om aan lichtgevoeligheid te winnen. Bij 3200 ISO wordt de ruis hinderlijk en daalt de kleurverzadiging, en bij 6400 is er van kleur eigenlijk geen sprake meer; vooral het rode kanaal is zo goed als afwezig (zie plaatje rechts, 6400 ISO links en 200 ISO rechts). De roodgevoelige laag ligt ‘onderop’ in de sensor en krijgt het minste licht van de 3 Foveon lagen. Al met al beoordelen wij de prestaties bij 1600 ISO als matig, en 3200 en 6400 zijn alleen geschikt voor noodgevallen. De DP2Q is daardoor minder geschikt voor actieopnames waarbij je immers snel bent aangewezen op korte sluitersnelheden en hoge ISO-instellingen. Bovendien troffen wij bij snel bewegende objecten een fenomeen aan dat we nog nooit eerder waren tegengekomen: purple fringing aan de randen van het bewegend object, alsof de roodgevoelige sensorlaag door de electronische sluiter alvast een voorsprong gekregen had (zie opname rechts, achter het witte dak van de truck is een soort paarse zweem zichtbaar). Dit fenomeen kwamen we alleen tegen bij opnames bij fel licht, van een snel bewegend onderwerp met hoog contrast, gefotografeerd met een snelle sluitertijd. Dat zijn niet de omstandigheden waar de meeste fotografen een DP Quattro zouden inzetten. Sigma liet ons weten dat aan een oplossing gewerkt wordt.

Lenskwaliteit en resolutie

De lens van de DP2Q is van hoge kwaliteit. Razend scherp en zo goed als vrij van vignettering, vertekening of chromatische aberratie. Bij de ‘super hi’  JPEG’s was het scheidend vermogen in onze labtests superieur aan dat van de beste APS-C camera, en kwam dicht in de buurt van de Full Frame Nikon D800.

Omdat je voor deze sensor de ‘standaard’ ACR RAW-converter niet kunt gebruiken, en aangewezen bent op de Sigma PhotoPro 6 converter, vonden we vergelijkingen met andere camera’s in RAW op dit moment niet zinvol.

 De Sigma DP2 Quattro praktijkopname hierboven is een detail uit een shot van de redactionele boekenkast. Bovenste helft: Nikon D800, onderste helft: Sigma DP2Q, bij 100 ISO, met de hoogste kwaliteit in-camera JPEG. Ze doen weinig voor elkaar onder! 

Beeldkwaliteit in de praktijk

De toch wat teleurstellende resultaten bij hoge ISO-instellingen worden goedgemaakt door werkelijk uitzonderlijke prestaties bij lage ISO’s. De beelden zijn prachtig gedetailleerd en ruisvrij, de adjectieven ‘mild en romig’ kwamen spontaan in ons op. Wij lieten in de test een Nikon D810 als vergelijkingscamera meelopen en merkten dat de DP2Q bij buitenopnames dicht in de buurt kwam van deze professioenel spiegelreflex topper. Opvallend is dat de DP2Q vrij krap belicht. De DP2 belichtte in bijna alle gevallen een stop krapper dan de Nikon. De verklaring moet gezocht worden in het feit dat de Foveon sensor gevoelig is voor overbelichting. Bij minder gunstige lichtomstandigheden heeft deze onderbelichting wel een verlies aan kleurverzadiging tot gevolg. 

Sigma DP2Q: Hoge kwaliteit Zwart wit opnames rechtstreeks uit de camera

De mooiste zwart-wit opnames verkrijg je door een kleurenopname achteraf om te zetten in een zwart-wit beeld. Maar er zijn ook fotografen, die liever rechtstreeks zwart-wit opnames schieten. We maakten een paar opnames in de zwart-wit stand, waarvan er één hieronder is afgebeeld. Op dit onderdeel is de Sigma DP2Q een topcamera. 1/250 bij f/10, ISO 400. De prachtige detailweergave en de volledige afwezigheid van ruis deden ons denken aan analoge vlakfilmopnames uit de vorige eeuw. Hieronder zie je een detail op 300%, tot op pixelniveau scherp en ruisvrij.Sigma DP2 Quattro in de praktijk: Onder de brug bij Alblasserdam. 400 ISO, 1/160 seconde bij f/10.

Conclusie Sigma DP2 Quattro

Voordelen

• Bij lage ISO’s prachtige beeldkwaliteit
• Mooie zwart-wit rechtstreeks uit de camera
• Unieke, opvallende styling
• Degelijk gebouwd en subliem afgewerkt
• Simpele, intuitieve bediening zonder overbodige features
• Uitstekende lens
• Inclusief reserve batterij

Nadelen

• Beeldkwaliteit boven ISO 800 laat te wensen over
• Onnodig forse afmetingen, past niet in de zak
• RAW software is traag
• Flink batterijgebruik
• Spartaans van uitvoering

Voor de landschapsfotograaf die geen full-frame bakbeest wil meezeulen, is deze Sigma DP2Q een prachtig alternatief.

De Sigma DP2Q is, we schreven het al in de inleiding, een camera anders dan alle andere. Het bijzondere zit ‘m niet alleen in de speciale vormgeving, maar vooral in de sensor met de kleurgevoelige lagen bovenop elkaar gestapeld. Zwart-wit opnames rechtstreeks uit de camera zijn verrassend fraai. De Quattro sensor heeft meer pixels dan eerdere versies van de Foveon sensor, en het resultaat is een camera met een verbluffende beeldweergave, mits bij lage ISO’s. Bij hogere ISO-waarden gaat de beeldkwaliteit in rap tempo achteruit. Het lijkt ons om die reden geen aanrader voor de actiefotograaf, ook gezien het hoge batterijverbruik.  De vast ingebouwde lens is van zeer hoge kwaliteit en levert een belangrijke bijdrage aan de hoge resolutie van de Sigma DP2Q.