| De Tokina 10-17 mm Fisheye (AT-X 107 DX) is in 2008 op de markt gekomen. Niet alleen met de eigen merknaam, maar ook in licht gewijzigde vorm onder de merknaam Pentax. Ogenschijnlijk lijkt het zoombereik van de Tokina fisheye sterk op het zoombereik van bijvoorbeeld de Tokina 12-24 mm, maar de karakteristieke Fisheye vervorming levert echt een heel ander beeld op. De Tokina 10-17 mm is een beeldvullende fisheye. Dat betekent dat de beeldhoek nagenoeg 180 graden bedraagt en dat het hele oppervlak van de beeldsensor gebruikt wordt. Dit in tegenstelling tot een cirkelvormige fisheye, die een cirkelvormig beeld maakt en waarvan de hoeken zwart zijn. In eerste instantie is er een versie uitgebracht met een vaste, bloemvormige zonnekap. Deze werd door sommige gebruikers van het objectief gesloopt om het objectief te gebruiken op een camera met een volformaat sensor. Wij hebben de nieuwe versie (AT-X 107 NH) getest, zonder zonnekap. |
 |
 Beeldhoek Tokina 10-17 mm 3.5-4.5 Fisheye @10 mm |
 Tokina 10-17 mm 3.5-4.5 Fisheye @17 mm |
| Zelfs als je heel dicht bij je onderwerp staat, krijg je enorm veel in beeld. Dat je vervolgens ook nog kan zoomen met deze Fiseye lens, is vrijwel uniek. De veel duurdere Canon 8-15 mm Fisheye is de enige andere Fisheye zoom die we getest hebben. De Tokina 10-17 mm is, mede omdat het als beeldvullend objectief alleen geschikt is voor camera’s met een DX / APS-C sensor, lekker licht en compact. Daarom is dit objectief ook heel populair voor onderwater fotografie en opnames gemaakt vanuit de lucht. Je kan het eigenlijk zo gek niet bedenken, of de Tokina 10-17 mm is een dankbare metgezel voor ieder onderwerp. Tenzij je een opname zonder vervorming wil maken. Op Flickr staan veel HDR opnames van gebouwen, gemaakt met dit objectief. | |
 |
|
Bouw en AF |
|
| Zoals we van Tokina gewend zijn voelt het objectief degelijk aan. De zoomring draait geheel spelingsvrij en over het gehele traject met dezelfde plezierige weerstand. De afstandsring is smal en draait wel erg soepel. Het is niet mogelijk een filter op dit compact gebouwde objectief te plaatsen. Omdat Tokina de zonnekap heeft weggehaald, is deze versie ook geschikt voor camera’s met een kleinbeeld formaat. Vanaf een brandpuntsafstand van ongeveer 12 mm is op een volformaat sensor geen afscherming meer te zien. De lens is niet voorzien van een AF motor, waardoor je bij de Nikon D5200 of de Nikon D3200 handmatig zal moeten scherpstellen. Scherpstellen gaat snel, mede dankzij de interne scherpstelling, waardoor er maar een klein lenselement verplaatst hoeft te worden door de AF motor. Scherpstellen is niet volledig geruisloos. Van zoeken bij weinig licht is zelden sprake. | {insertgrid ID = 288} |
Lichtafval |
|
| Van een compact objectief met een hele grote beeldhoek verwacht je een heel sterke lichtafval. En het is heel erg moeilijk om lichtafval van een objectief met een hele grote beeldhoek nauwkeurig te meten. Daarom rapporteert Photozone in hun Tokina 10-17 mm test geen resultaten voor lichtafval. We beschouwen ons meetresultaat verkregen bij een brandpuntsafstand van 10 mm dan ook als een worst case: in de praktijk valt het minder op dan deze meetresultaten suggereren.
Qua lichtafval presteert de Tokina opvallend goed op een camera met een DX sensor. Alleen bij de kortste brandpuntsafstand kan, met name bij volle opening lichtafval zichtbaar zijn. Is logisch, de beeldhoek is zo groot, dat het licht in de hoeken een veel langere weg moet afleggen. Voor de overige brandpuntsafstanden geldt: gebruik je diafragma f/5.6 of f/8.0 dan is lichtafval niet meer van betekenis. Een hele prestatie voor een ojectief met zo’n grote beeldhoek. |
 |
Vervorming Tokina Fisheye |
|
| Eigenlijk koop je een Fisheye objectief om juist deze vervorming creatief te gebruiken. Het is dus zinloos om de vervorming van een Fisheye meten (mocht je het willen weten: 32% bij 10mm en 14% bij 17mm). Bij berekening van de totaalscores is vervorming buiten beschouwing gehouden.
Horizontale lijnen die dwars door het centrum lopen worden keurig recht weergegeven, zowel bij een brandpuntsafstand van 10 mm als van 17 mm. Maar als een horizontale lijn, zoals de horizon in de opname hiernaast, boven of onder het centrum van het beeld ligt, dan valt er niet aan duidelijk zichtbare vervorming te ontkomen. |
 |
Overstraling |
|
| Je verwacht van een objectief met zo’n grote beeldhoek een sterke gevoeligheid voor tegenlicht. Deze Tokina is op dit punt een grote verrassing, lichtvlekken zijn niet te zien. Zelfs niet bij nachtopnames waarbij lantaarns in beeld waren. Wel wordt het beeld wat zachter. Al met al een hele prestatie! |  |
| [widgetkit id=”245″] | |
Scherpte Tokina 1-17 mm |
|
| Met Imatest is het vanwege de vervorming niet goed mogelijk de scherpte bij een brandpuntsafstand van 10 mm te meten in de hoeken. Daarom wordt alleen de resolutie in het centrum en aan de randen van het beeld gemeten, wat vergelijking met testresultaten van andere objectieven (waar wel de scherpte in de hoeken wordt gemeten) lastiger maakt. Klik met je muis op het staafdiagram voor alle resolutiemetingen. We hebben natuurlijk veel praktijkfoto’s gemaakt. Bij 10 mm neemt de scherpte nog wat toe na 1 stop diafragmeren. Bij de langere brandpuntsafstanden wordt de scherpte iets lager en bereik je de hoogste resolutie na 2 stops diafragmeren. |
 |
Chromatische aberratie Tokina 10-17 mm |
|
| Vanwege de extreme beeldhoek zijn we er niet zeker van of het mogelijk is om met Imatest op een betrouwbare manier kleur aberraties te meten. We hebben chromatische aberraties gemeten aan de randen en niet in de hoeken. Bij berekening van de totaalscores is chromatische aberratie buiten beschouwing gehouden. Nikon camera’s corrigeren de jpg bestanden automatisch voor chromatische abrraties. Werk je in RAW, dan kan je wel zichtbare chromatische aberratie tegenkomen en kan je dat softwarematig eenvoudig corrigeren. |
 |
| {insertgrid=117} | {insertgrid=118} |
Conclusie Tokina 10-17 mm Fisheye f/3.5-4.5 test
 |
Gebruik de Lensvergelijker of kijk in ons overzicht van geteste objectieven om dit objectief te vergelijken met andere objectieven.
|
| WYSIWYG score: Deze tabel geeft de prestatie weer van dit objectief als je de bestanden in de camera opslaat als jpg, waarbij je alle beschikbare in-camera lenscorrecties (met name: chromatische aberratie) hebt aanstaan. Deze score geeft je voor deze objectief / testcamera combinatie: “What you see is what you get”. | {loadmodule mod_custom, LensConclusie}{insertgrid ID = 301} |
| Puur RAW score: Deze tabel geeft de prestatie weer van dit objectief als het bestand in de camera wordt opgeslagen als een RAW bestand. Deze score benadert de intrinsieke kwaliteit van de combinatie van objectief en testcamera. | {loadmodule mod_custom, LensConclusie}{insertgrid ID = 302} |
Voordelen
|
Nadelen
|
| {insertgrid=344}{insertgrid=345}{insertgrid=346} | |
| De Tokina 10-17 mm is een unieke fisheye zoomlens, die gemaakt is voor APS-C camera’s, maar ook heel goed gebruikt kan worden op volformaat. Het objectief is compact gebouwd en biedt een snelle autofocus. Lichtafval is opvallend laag, net zoals de gevoelighed voor tegenlicht. De vervorming van de Tokina Fisheye is groot, maar dat is ook de bedoeling van dit type objectief. Kijk je op Flickr naar opnames gemaakt met dit objectief, dan zie je dat veel gebruikers juist dankbaar van de typerende Fisheye vervorming gebruik maken. De hoekscherpte van de Tokina Fisheye hebben we door de Fisheye vervorming niet kunnen meten. We hebben dus alleen de scherpte in het centrum en aan de randen gebruikt voor onze beoordeling. Houdt daar rekening mee als je de scherpte van dit objectief vergelijkt met andere, niet-Fisheye lenzen. Het grootste nadeel van dit objectief is de zeer sterke CA die optreedt bij wat hogere contrasten. Indien je deze lensfout goed weet te bestrijden met de juiste software, dan heb je een heel specialistisch objectief dat uitnodigt om te fotograferen. De prijs/kwaliteit verhouding van de Tokina 10-17 mm is gunstig. |
|