Tokina AT-X 14-20 F2 PRO DX werd eind 2015 aangekondigd en is nu eindelijk te koop. Een paar maanden wachten tussen aankondiging en introductie is heel gebruikelijk. Toch schrijf ik eindelijk. Dat is omdat dit een heel bijzondere lens is.
Zowel fotografen als video filmers die een spiegelreflex camera met een APS-C sensor gebruiken, smachten naar een lichtsterke groothoek zoomlens. En de keuze is voor hen heel beperkt. De Sigma 18-35 mm f/1.8 Art zoomlens had het monopolie (als ik de Samsung 16-50 mm f/2.0-2.8 even niet meetel) als groothoekzoom met een grotere lichtsterkte dan f/2.8. Deze Sigma zoom is ‘s werelds meest lichtsterke groothoek zoomlens en biedt ook een fabelachtige beeldkwaliteit. Maar, zeggen sommige critici er dan meteen achter aan, het zou zo mooi geweest zijn als de beeldhoek nog wat groter geweest zou zijn.
De Tokina 11-16mm f/2.8 AT-X 116 PRO DX II SD, aan de andere kant, is ook een populaire lichtsterke groothoek lens met de gewenste extra beeldhoek. En deze Tokina biedt eveneens een fantastische beeldkwaliteit. De scherptediepte en bokeh van dit objectief komt overeen met een 17- 24mm f/4 zoom op een camera met een volformaat sensor. Maar, zeggen sommige critici er dan meteen achter aan, het zou zo mooi geweest zijn als deze groothoekzoom een nog hogere lichtsterkte zou hebben.
Is het dan nooit goed?
Tokina 14-20mm f/2 adviesprijs: 1099 euro |
|
|
|
|
| Tokina heeft de handschoen opgepakt en haar serie hoogwaardige groothoekzooms uitgebreid met een professionele 14-20mm zoomlens die een 1,5x zoombereik bij een kolossale beeldhoek koppelt aan een ongekend hoge vaste f/2 lichtsterkte. Met een 14mm lens op een camera met een APS-C sensor krijg je dezelfde beeldhoek als met een 21 mm lens op een camera met een volformaat sensor. Deze nieuwe en verrassend lichtsterke Tokina zoomlens maakt het mogelijk voor eigenaren met een APS-C sensor camera om net zo veel te spelen met achtergrondonscherpte als een bezitter van een 21mm f/2.8 lens op een camera met een volformaat sensor. Maar dan wel met een compactere en lichtere camera/lens combinatie. Wat fotograferen in het donker betreft, ben je met een 14 mm f/2 lens op APS-C zelfs beter uit dan met een 21 mm f/2.8 op volformaat, omdat je bij dezelfde ISO waarde met een 14mm f/2 minder licht nodig hebt voor een scherpe opname.
Daarom is dit een heel bijzonder objectief en lijkt een paar maanden wachten heel lang, voordat je de kans hebt om deze nieuwe sensatie in fotoland uit te proberen. Zou de Tokina 14-30mm f/2 net zo scherp zijn als de andere groothoek zooms. Laat het feest kan beginnen! |
|
Bouw en AF |
|
 |
|
| De bouwkwaliteit van dit objectief is van professioneel niveau, al ziet het uiterlijk er misschien iets minder modern uit dan sommige objectieven van andere merken. Ook is het objectief niet extra afgedicht tegen stof en spatwater. Met een diameter van bijna 9 cm, een lengte van bijna 11 cm, een 82mm filtermaat en een gewicht van 725 gram is de Tokina 14-20mm f/2 een stevige lens voor APS-C en tegelijkertijd een lichte dwerg in vergelijking met f/2.8 groothoekzooms voor een volformaat sensor camera. Het lensontwerp bestaat uit 13 elementen in 11 groepen. Er is een gegoten plastic asferische lens en een gegoten glazen asferische lens toegepast. Door gegoten asferische lens elementen toe te passen, voorkomt Tokina waarschijnlijk de uienring bokeh die voor komt bij objectieven met een geslepen asferisch lens element. Het objectief maakt gebruik van interne scherpstelling, waardoor het frontelement niet verdraait als je scherpstelt. Dat is prettig bij het gebruik van polarisatie of grijsverloop filters. En nu we het over filters hebben: ondanks de grote beeldhoek heeft dit objectief een verrassend vlak front lens element, waardoor je daadwerkelijk ook filters kan schroeven op deze lens. Dit objectief heeft het bekende Focus-clutch mechanisme waarmee je kan wisselen tussen AF en handmatig scherpstellen. Automatisch scherpstellen met de Tokina 14-20mm f/2 op een Canon 760D is redelijk snel (binnen 1 sec van oneindig naar 1,5 meter) en redelijk stil. | |
Deze zoomlens is ontworpen voor Canon en Nikon spiegelreflex camera’s met een APS-C sensor. Maar dit is ook een heel interessante optie om met een adapter te gebruiken op een Sony A6300 of zelfs een A7S II / A7 II / A7 R II (in de APS-C modus). Tijdens deze test heb ik met de Tokina 14-20 mm f/2 op een Sony camera video opnames in 4K gemaakt, waar de combinatie van een hoge lichtsterkte en een grote beeldhoek goed van pas kwamen. Om die reden is ook de Tokina 11-16mm f/2.8 zo populair bij filmers. De Tokina 14-20mm f/2 heeft geen ingebouwde beeldstabilisatie. Maar combineer je dit objectief via een adapter met een Sony A7 II, A7R II of Sony A7S II, dan profiteer je van de in-body beeldstabilisatie van Sony camera’s, waardoor je video’s uit de hand kan schieten zoals in het filmpje even verder op deze pagina. |
|
Weinig lichtafval, chromatische aberratie en vervorming |
|
 |
|
| De kortste scherpstel afstand van de Tokina 14-20mm f/2 is 28 cm. Een groot diafragma maakt het ondanks de korte brandpuntsafstand en de relatief klein APS-C sensor toch mogelijk om het onderwerp van de achtergrond te isoleren. | |
Een halve stop in RAW bestanden geschoten bij volle opening lichtafval over het hele zoombereik is heel goed voor een groothoek zoomlens. Dat is te danken aan een goed ontwerp van Tokina en niet aan lenscorrectie in Lightroom of Photoshop. Want omdat deze lens net uit is, is er in Lightroom of Photoshop nog geen lenscorrectie beschikbaar. En als je voorlopig het lenscorrectie profiel van de Tokina 11-20mm f/2.8 gebruikt, is lichtafval bij alle diafragma’s volledig afwezig over het hele zoombereik, zonder dat de signaal/ruisverhouding in de hoeken noemenswaardig slechter wordt. Tonvormige vervorming is duidelijk zichtbaar bij brandpuntsafstanden onder de 17mm. Ik had ook niet anders verwacht voor zo’n korte brandpuntsafstand. Bij 20mm is de vervorming laag (minder dan 0,4%) in vergelijking met andere groothoek objectieven voor APS-C en ongeveer dezelfde brandpuntsafstand. Zonder het toepassen van lenscorrecties staat de Tokina 14-20mm f/2 bij alle geteste brandpuntsafstanden bij de beste helft van de 80 APS-C objectieven die we getest hebben met een brandpuntsafstand onder de 35 mm (omgerekend naar full frame). Zodra er in Lightroom of Photoshop een lenscorrectieprofiel beschikbaar komt, is vervorming bij alle brandpuntsafstanden afwezig. |
|
Bokeh & Overstraling |
|
| {youtube}Um7V9Ddiu9M{/youtube} | |
|
Vanzelfsprekend wordt een bloemvormige zonnekap om ongewenste reflecties van fel tegenlicht tegen te gaan. Er is ook een multilayer film coating toegepast om interne reflecties te voorkomen. Bovenstaand filmpje is met opzet gemaakt waarbij de felle zon recht in beeld schijnt, om de Tokina 14-20mm f/2 te testen op overstraling en nevenbeelden. Om nevenbeelden beter zichtbaar te maken, zijn opnames overbelicht en de schaduwpartijen extra opgelicht in de nabewerking. De Tokina houdt zich kranig, maar hier is nog wat ruimte voor verbetering. Je ziet soms wat nevenbeelden, wat videografen die deze lens willen gebruiken misschien zelfs als goed nieuws beoordelen. Het valt me op TV op hoe verzot videografen zijn op tegenlichtopnames met nevenbeelden, terwijl fotografen dat juist proberen te voorkomen. Er zijn weinig (misschien wel geen) groothoek lenzen die onder dergelijke extreme omstandigheden helemaal vrij zijn van nevenbeelden en overstraling.
Vrijwel alle groothoek zooms voor APS-C zijn minder lichtsterk dan f/2.8, waardoor ze bij volle opening al veel scherptediepte leveren en het lastig is om het onderwerp van de achtergrond te isoleren. Meestal is de bokeh dan ook niet zo fraai. Dat is anders bij de Tokina 14-20mm f/2. Hiermee is het ondanks de korte brandpuntsafstand toch mogelijk om een mooie achtergrondonscherpte te creëren, al moet je daar nog wel altijd dicht voor op het onderwerp kruipen. Klik hier om een voorbeeld te zien van een opname gemaakt bij f/2 of f/4: het water op de achtergrond zorgt bij f/4 voor een veel onrustiger beeld.
|
|
 |
|
Scherpte |
|
 |
|
| Wie de testen van DxO mark een beetje volgt, zal niet verrast zijn dat deze Tokina lens bij ons goed scoort op het onderdeel scherpte. Bij de kortste brandpuntsafstand is de scherpte het hoogst. Bij alle brandpuntsafstanden is de scherpte in het centrum maximaal na 2 stops diafragmeren en neemt de scherpte in de hoeken ook boven f/4 nog verder toe. De scherpte is, zelfs bij volle opening, hoog. En dat is bijzonder voor een f/2 lens. laat staan een zoomlens. Eigenlijk levert deze lens over de hele range scherpe opnames op, al zie je wel verschillen als je bijvoorbeeld twee opnames maakt bij f/2 en f/4 en die opnames rechtstreeks naast elkaar legt. Klik op bovenstaande opname voor een uitvergrote vergelijking van de scherpte bij f/2 en bij f/4, uitvergroot tot 300%. |
Conclusie test Tokina 14-20 mm f/2.0 op een Canon 760D
 |
Gebruik de Lensvergelijker of kijk in ons overzicht van geteste objectieven om dit objectief te vergelijken met andere objectieven. |
| WYSIWYG score: Deze tabel geeft de prestatie weer van dit objectief als je de bestanden in de camera opslaat als jpg, waarbij je alle beschikbare in-camera lenscorrecties hebt aanstaan. Deze score geeft je voor deze objectief / testcamera combinatie: “What you see is what you get”.
De test is uitgevoerd met een Canon 760D. Canon maakt het niet mogelijk om in-camera lenscorrecties uit te voeren. Omdat een Nikon camera wel corrigeert voor chromatische aberratie en ook correctie van lichtafval op een Nikon camera mogelijk is, zijn die scores hoger als je een Nikon camera hebt. |
{loadmodule mod_custom, LensConclusie} |
| Puur RAW score: Deze tabel geeft de prestatie weer van dit objectief als het bestand in de camera wordt opgeslagen als een RAW bestand. We openen het bestand zonder het te converteren met Photoshop of Lightroom. Deze score benadert de intrinsieke kwaliteit van de combinatie van objectief en testcamera. Maak je gebruik van lenscorrectieprofielen in DxO Optics, Photoshop of Lightroom voor het converteren van RAW bestanden, dan worden de scores voor lichtafval, chromatische aberratie en lichtafval (nog) hoger. | {loadmodule mod_custom, LensConclusie} |
Voordelen
|
Nadelen
|
| {insertgrid=344}{insertgrid=345}{insertgrid=346} | |
Tokina heeft een breed assortiment van aantrekkelijke lichtsterke groothoek zooms voor camera’s met een volformaat of APS-C sensor, die eigenlijk allemaal goed presteren. |
|
| Tokina f/2.8 groothoek zooms voor volformaat sensor: | Tokina f/2.8 groothoek zooms voor APS-C: |
| Toch neemt de Tokina 14-20mm f/2 met zijn uitzonderlijk hoge lichtsterkte een bijzondere plaats in. Wat scherpte is hij gewaagd aan zijn familieleden, maar hij weet dat voor elkaar te boksen bij f/2. En dat is bijzonder. Samen met de Sigma 18-35 mm f/1.8 Art, die min of meer begint bij de brandpuntsafstand waar de Tokina ophoudt, is de Tokina 14-20mm f/2 wereldrecordhouder als het op lichtsterke groothoek zooms voor camera’s met APS-C sensoren aankomt. Door die hogere lichtsterkte leveren ze net zulke mooie bokeh als de minder lichtsterke groothoek zooms op camera’s met volformaat sensoren. De Tokina 14-20mm f/2 is absoluut een aanrader voor foto en video. |
|