Test: Zeiss Batis 18mm f/2.8 op APS-C

De Zeiss Batis 18mm f/2.8 is het meest groothoekige objectief in de Batis serie van Zeiss. De Batis objectieven zijn lenzen met een vast brandpunt en autofocus speciaal voor de Sony camera’s met E- of FE-vatting. Op een full frame A7 of A9 camera werkt dit objectief als een extreme groothoek, maar je kan hem natuurlijk ook prima op een high end APS-C model als de Sony A6500 gebruiken. Dan is dit objectief een gematigde groothoek met een fantastische beeldkwaliteit.

 De Zeiss Batis 18mm f/2.8 is een lichte en compacte supergroothoek voor de spiegelloze camera’s van Sony. Op het gebied van beeldkwaliteit is het objectief daarentegen een zwaargewicht dat zich met de beste kan meten en die al helemaal klaar lijkt voor camera’s met meer dan 50 megapixel. Op de APS-C camera’s van Sony, zoals de A6000, A6300 en A6500, heeft dit objectief een beeldhoek die overeenkomt met die van een 27m op full frame. Dat is een mooi brandpunt dat heel populair is voor reportage fotografie. Je krijgt er wat meer mee in beeld dan met een gematigde groothoek als een 35mm op full frame, maar je hebt ook niet het extreme perspectief als bij een 24mm op full frame, waardoor mensen in beeld wat minder in de breedte uitgerekt worden. Kortom, op APS-C krijg je dus wel lekker veel in beeld, zonder al te veel perspectivische vertekening die je met extremere groothoeken wel snel krijgt. De Zeiss Batis 18mm is dus ook mooi bruikbaar op APS-C. Qua afmetingen is het wel eerder een objectief voor de A7 of A9 camera’s en ook als we naar de prijs kijken vinden we het misschien wat zonde om dit objectief enkel op APS-C te gebruiken. Maar wil je het beste voor je APS-C camera of heb je naast APS-C ook een full frame Sony body, dan is de Zeiss Batis 18mm f/2.8 een aanrader.

De Zeiss Batis 18mm F/2.8 is perfect op de APS-C modellen van Sony

Naast de Batis 18mm f/2.8 heeft Zeiss nog vier objectieven in de Batis reeks. Dat zijn de 25mm /f2, de 40mm f/2, de 85mm f/1.8 en de 135mm f/2.8. De Batis 18mm f/2.8 heeft grootste beeldhoek van de vijf Batis objectieven. De Batis is niet de enige 18mm van Zeiss. In de Zeiss Milvus-serie is ook een 18mm f/2.8 verkrijgbaar. De 18mm Milvus is enkel verkrijgbaar in Canon of Nikon vatting en weegt – afhankelijk van de uitvoering – minstens twee keer zoveel als de Batis. Zonder de adapter die je nodig hebt om een Milvus op een Sony te gebruiken is het objectief ook al meer dan een centimeter langer. En de Milvus kan, net als de Zeiss Loxia’s voor Sony E-vatting, alleen maar handmatig worden scherpgesteld. De Batis is dus kleiner en veel lichter en beschikt ook nog eens over autofocus. Het is hierdoor een heel aantrekkelijk objectief als je op zoek bent naar een goede groothoek voor je Sony. De beeldkwaliteit op full frame vonden we al erg goed. En als je enkel het centrum van het beeld gebruikt, wordt het alleen maar beter.

Bouw en autofocus

De Zeiss Batis 18mm f/2.8 is compact en licht. Toch heeft Zeiss geen enkele concessie gedaan aan de bouwkwaliteit. Het objectief is extra afgedicht tegen stof en vocht en kan onder alle weersomstandigheden worden ingezet. De Batis objectieven zien er uit als een verkleinde versie van de beroemde Zeiss Otus objectieven. De gestroomlijnde vormgeving is heel modern en minimalistisch. De welving van het objectief wordt doorgezet in de vorm van de zonnekap. Je ziet duidelijk dat het zowel functioneel als esthetisch een geheel is. Het objectief heeft geen aparte diafragmaring maar alleen een brede scherpstelring. Het enige dat die scherpstelring doet, is een signaal sturen naar de camera als je er aan draait. Het is dus niet direct gekoppeld aan de scherpstelmotor. Toch loopt de ring wel mooi gedempt. In lijn met de minimalistische vormgeving is de scherpstelring niet voorzien van groeven of ander profiel. Het nadeel hiervan is dat je met de camera aan je oog niet goed kan voelen waar de scherpstelring zit. En met natte of gladde handen moet je met het wisselen van objectieven uitkijken dat je de Batis niet laat vallen.

Het objectief heeft geen beeldstabilisatie. Dat is bij dit soort brandpunten niet gebruikelijk en het is ook niet nodig op de Sony A6500 omdat deze over stabilisatie in de body beschikt. Op de Sony A6300, A6000 en de modellen zonder zoeker als de A5100 moet je het geheel zonder beeldstabilisatie doen. Zorg dan voor voldoende snelle sluitertijden of gebruik een statief om de maximale kwaliteit uit het objectief te halen. De autofocus van de Zeiss Batis 18mm f/2.8 werkt heel snel en – zoals je mag verwachten op een spiegelloze systeemcamera – ook heel nauwkeurig. Stel je handmatig scherp, dan kan je automatisch gebruik maken van het uitvergroten van je scherpstelgebied voor de maximale nauwkeurigheid.

OLED

De Batis is ook niet voorzien van opgedrukte of ingegraveerde markeringen voor de afstandsinstelling of de scherptediepte. Hier heeft Zeiss iets bijzonders voor verzonnen: een oled schermpje op de lens. Dit laat in zwartwit de ingestelde afstand in meters of voeten zien en de scherptediepte bij het ingestelde diafragma. Het voordeel van een elektronisch systeem is dat de informatie zich aan kan passen en daar maakt de Batis ook gebruik van. Zo past bijvoorbeeld de indicatie voor de scherptediepte zich aan de sensormaat aan. Het scherm is ook in het donker afleesbaar en kan worden uitgezet wanneer daar behoefte aan is.

Lichtafval, overstraling en vervorming

Lensfouten zijn er bij de Batis 18mm f/2.8 nauwelijks. Chromatische aberraties zijn vrijwel afwezig en kunnen indien nodig gemakkelijk worden gecorrigeerd. Met tegenlicht heeft de Batis geen enkel probleem en reflecties worden goed onderdrukt. Lichtafval is wel een beetje zichtbaar. Voor een groothoek is dat niet vreemd en je kan ook bijna zeggen dat wat vignettering op volle opening een soort van kenmerk is van Zeiss objectieven in het algemeen.  Op APS-C valt het wel enorm mee, omdat je  de full frame hoeken niet in beeld krijgt.  In raw is de lichtafval ongeveer 1,3 stops en in jpeg wordt dat nog gecorrigeerd tot minder dan 0,8  stops bij f/2.8. Dat is bijna verwaarloosbaar. 

De vertekening is op APS-C vanzelfsprekend ook wat lager dan op full frame. In raw hebben we die vastgesteld op zo’n 1,2% tonvormig en in jpeg wordt dat dankzij de lenscorrecties terug gebracht tot minder dan 0,5 % kussenvormig. Alleen in de meest kritische architectuuropnames zal je daar dan iets van zien, maar veel is het niet. Wil je het helemaal terugbrengen naar 0, dan kan dat natuurlijk in de nabewerking.

beeldkwaliteit

De Batis 18mm f/2.8 heeft ons op full frame al verrast door de hoge beeldkwaliteit. En dat geldt ook voor de Batis 18mm f/2.8 op APS-C. Het objectief scoort meteen bij volle opening geweldig. De centrumscherpte is direct bij volle opening hoog n de hoeken blijven nauwelijks achter. Met een stopje diafragmeren zit je eigenlijk al op de maximale kwaliteit. De verschillen tussen alle diafragma’s tot f/11 zijn echter heel klein en in praktische zin verwaarloosbaar. Eigenlijk kan je dit objectief met een gerust hart bij ieder diafragma tot f/11 gebruiken en is diafragmeren om de optimale kwaliteit te bereiken niet nodig. De keuze voor de lensopening maak je uitsluitend op basis van de benodigde scherptediepte.

Conclusie Test Zeiss Batis 18mm f/2.8

Zeiss Batis 18mm f/2.8 is ook op APS-C een van de best presterende groothoeken die we ooit getest hebben.

De Zeiss Batis 18mm f/2.8 is niet goedkoop en je kan voor dit bedrag ook een compactere maar minder lichtsterke groothoekzoom kopen, zoals de Sony 10-18mm f/4. Je levert dan wel in op beeldkwaliteit. Die is van de Zeiss Batis 18mm f/2.8 namelijk zo goed, dat je we ons niet voor kunnen stellen dat die snel zal worden overtroffen. Ben je op zoek naar de ultieme beeldkwaliteit uit je Sony A6500 of heb je naast een APS-C camera ook een full frame model van Sony (of zit je daar over te denken) dan is de Batis een fantastische gematigde groothoek voor APS-C en kan je hem ook als uitstekende extreme groothoek op full frame gebruiken. En is het objectief zijn prijs dubbel en dwars waard. De Zeiss Batis 18mm f/2.8 is een van de best presterende (super)groothoeken die we ooit getest hebben, zowel op full frame als op APS-C.