Laatst las ik An Update on VR and IS Systems van Thom Hogan, die reageerde op commotie ontstaan over Image Stabilisation. Op Photo District News online was een artikel verschenen (10 Interesting Things We Learned About Cameras and Lenses from LensRentals), waarin staat dat Lens Rentals ontdekte dat lenzen met beeldstabilisatie van Canon vaker stuk gingen.
Beeldstabilisatie in een lens wordt uitgevoerd door een zeer beweeglijk, klein lens element, dat als de camera aan staat wordt aangestuurd door twee gyroscopen. Als de camera uit staat, dan is het beeldstabilisatie lens-element in een Canon lens niet vergrendeld als de beeldstabilisatie schakelaar op de lens aan staat. Je hoort het duidelijk rammelen als je een Canon lens met beeldstabilisatie schudt. Tijdens het transport kunnen daardoor beschadigingen ontstaan.
“A good rule of thumb is that if you gently shake a removed lens and hear a rattle, then the VR element might be not locked into position”. Thom Hogan
Bij Canon lenzen is er een duidelijk hoorbaar verschil als je de lens schudt met de beeldstabilisatie aan of uit. Bij Nikon lenzen is dat verschil veel kleiner. Misschien is het probleem kleiner bij Nikon lenzen met beeldstabilisatie? Omdat Lens Rentals meer Canon lenzen verhuurt dan van andere merken, hebben ze onvoldoende gegevens om te weten of dit ook zo is.
Ze bedachten bij Lens Rentals overigens een eenvoudige oplossing: zet de beeldstabilisatie schakelaar op de lens uit als je de camera niet meer gebruikt. Want als de beeldstabilisatie schakelaar op een lens uit staat, dan wordt het beeldstabilisatie lens-element vergrendeld en is de kans op mechanische schade afgenomen. Sinds Lens Rentals de IS schakelaar uitzet voordat ze Canon lenzen met beeldstabilisatie verhuren, is het aantal reparaties van Canon lenzen afgenomen.
Sony’s 5-axis SteadyShot In body stabilization
Minolta (en door de overname van Sony) kwam als een van de eersten met in-body beeldstabilisatie. Tot voor kort had Sony hierdoor last van de remmende voorsprong. Het oude in-body beeldstabilisatie systeem van Sony was minder effectief dan de modernere beeldstabilisatiesystemen van de andere merken. Recent heeft Sony voor camera’s met full frame sensoren een 5 assige beeldstabilisatie ontwikkeld, dat uiterst effectief is. Omdat de bewegingen die nodig zijn voor beeldstabilisatie van een full-frame sensor relatief groot zijn, is dat een enorm knappe prestatie.
{youtube}svbUXedWsbA{/youtube}
In deze video wordt mooi inzichtelijk gemaakt op welke 5 manieren het beeld gestabiliseerd kan worden (X,Y, yaw, pitch & roll). Het aantal assen waarop het beeld gestabiliseerd kan worden, varieert per merk. Het succes van de Olympus en Sony beeldstabilisatie is waarschijnlijk mede te danken aan de 5 assen waarop gestabiliseerd wordt. 5-assige beeldstabilisatie is extra van belang voor video opnames, omdat bijvoorbeeld het draaien om de optische as een horizon oplevert die maar niet stil wil staan. Bij het maken van een foto zet je de horizon makkelijk recht. Bij een video is dat een stuk ingewikkelder.
Abacadabra: OS, OSS, Power OS, VC, IS, OIS en VR
|
De naam voor beeldstabilisatie verschilt per merk, maar het effect niet:
|
 |
| Zo lang het onderwerp niet te veel beweegt, is het met beeldstabilisatie mogelijk om bij langere sluitertijden nog steeds scherpe opnames te maken. Daarom wordt er een groter belang gehecht aan beeldstabilisatie van lenzen met een lange brandpuntsafstand. Toch kan je ook bij lenzen met een korte brandpuntsafstand profijt hebben van beeldstabilisatie. Bij een winst van 3 stops maak je dankzij beeldstabilisatie een opname bij 400 ISO waar je met dezelfde sluitertijd zonder beeldstabilisatie 3200 ISO zou moeten gebruiken. Beeldstabilisatie levert, als je er op de juiste manier gebruik van maakt, niet alleen scherpere beelden, maar ook ruisvrijere opnames. | |
Safer: Zet beeldstabilisatie uit voordat je een lens van de camera verwijdert.
Ook als je een lens niet gebruikt, is het veiliger om er voor te zorgen dat de beeldstabilisatie schakelaar altijd uit staat. Zou een dergelijk probleem ook kunnen optreden bij in-body beeldstabilisatie? Ja en nee. Lens Rentals heeft de ervaring dat je bij het schoonmaken van sensoren met het oude in-body beeldstabilisatie systeem van Sony voorzichtig moest zijn. Olympus waarschuwt in de handleiding voor het risico van het beschadigen van de beeldstabilisatie bij het zelf schoonmaken van de sensor. Het lijkt er op dat de waarschuwing van Olympus meer is bedoeld om zich in te dekken tegen fotografen die erg onstuimig te werk gaan bij het schoonmaken van de sensor. Want als je een sensor zorgvuldig schoonmaakt, hoef je niet bang te zijn voor het beschadigen van de beeldstabilisatie. Lens Rentals maakt de sensoren van camera’s zeer regelmatig schoon en dat leidt niet tot schade bij de in-body beeldstabilisatie van Olympus en moderne Sony (A7 mk2 serie) camera’s.
Beeldstabilisatie: In lens of in- body (IBIS)?
Sommige merken kiezen voor beeldstabilisatie in de lens en andere merken kiezen voor in-body beeldstabilisatie. Ieder merk probeert de consument te overtuigen dat hun oplossing de beste is. CameraStuffReview test vrijwel altijd de beeldstabilisatie van een lens door tientallen opnames te maken met en zonder beeldstabilisatie en vervolgens de scherpte van de opnames te meten met Imatest. Op andere sites wordt het aantal “keepers”bepaald: het aantal opnames dat “nog voldoende scherp” is. Door de scherpte van opnames met en zonder beeldstabilisatie te meten, ontlopen wij de discussie: Wanneer is een opname nog voldoende scherp?” Daar zijn de meningen sterk over verdeeld, hebben we gemerkt uit lezers reacties.
Bij iedere test doen we een uitspraak als “De winst van de beeldstabilisatie bedraagt 4 stops: bij een brandpuntsafstand van 100mm zijn opnames gemaakt met een sluitertijd van 1/100 sec zonder beeldstabilisatie net zo scherp als opnames gemaakt met beeldstabilisatie en een sluitertijd van 1/ 6 sec. Fabrikanten van in-lens beeldstabilisatie claimen dat die vorm beter zou zijn dan in-body beeldstabilisatie. En andersom. Ui de testen die wij tot nu toe hebben uitgevoerd, blijkt dat beide vormen zeer effectief kunnen zijn. Ik zou niet durven claimen dat een van beide vormen beter is. Het lijkt er op dat de meest recente in-body beeldstabilisatie van Olympus en Sony mogelijk een streepje voor hebben op de rest.
Voordelen lens beeldstabilisatie ten opzichte van in-body beeldstabilisatie:
- Effectiever bij lange telelenzen
Nadelen lens beeldstabilisatie:
- Corrigeert meestal alleen verticale en horizontale beweging van de camera.
- Hogere kosten, extra gewicht en volume door inbouwen van beeldstabilisatie
- Complexer lensontwerp met meer mechanische onderdelen
Bij in-lens beeldstabilisatie wordt wel eens het voordeel genoemd dat je een rustiger zoekerbeeld hebt in vergelijking met in-body beeldstabilisatie. Met name als je fotografeert met lange telelenzen werkt een stabieler zoekerbeeld heel erg fijn. Dit voordeel geldt alleen voor camera’s met een optische zoeker (Pentax). Bij camera’s met een elektronische zoeker (Olympus, Sony, Panasonic) profiteert het zoekerbeeld net zo veel van in-body beeldstabilisatie als de spiegelreflex camera’s van Nikon en Canon van in-lens beeldstabilisatie. Zo lang Nikon en Canon camera’s nog een optische zoeker gebruiken, ligt het niet voor de hand dat deze merken overstappen op in-camera beeldstabilisatie.
Voordelen in-body beeldstabilisatie:
- Je hoeft niet per lens extra te betalen voor beeldstabilisatie
- Minder onderdelen en lenselementen in de lens
Nadelen in-body beeldstabilisatie:
- Er moet voldoende ruimte zijn voor beweging van de sensor in de camera
- Minder effectief bij lange telelenzen
- Gaat de IBIS stuk, dan heb je op geen enkele lens meer beeldstabilisatie
- Beeldstabilisatie kost rekenkracht van de camera (wat waarschijnlijk de reden is dat IBIS in combinatie met video oorspronkelijk niet mogelijk was)
Nieuw is steeds weer beter: combineer IBIS met lens beeldstabilisatie
In een paar jaar tijd hebben alle fabrikanten hun beeldstabilisatie steeds verder verbeterd, wat ze tot uitdrukking brachten door een steeds hoger typenummer toe te kennen. In een overzichtstabel van beeldstabilisatie op Nikon lenzen zie je de winst toenemen van 2,5 naar 4,5 stops.
Hiermee is nog niet gezegd dat de vierde generatie beeldstabilisatie van een merk beter is dan de eerste generatie beeldstabilisatie van een ander merk. Uit onze testen blijkt wel, dat de moderne camera’s en lenzen steeds effectiever het beeld stabiliseren.
Panasonic was de eerste fabrikant die in de beeldstabilisatie wedloop er in slaagde om gelijktijdig het beeld te stabiliseren in de camera en in de lens. Met de introductie van de Olympus 300mm f/4 heeft ook Olympus aangekondigd dat beeldstabilisatie in de lens wordt gecombineerd met beeldstabilisatie in de lens, waardoor je scherpe opnames maakt bij langere sluitertijden dan bij louter in-lens of in-body beeldstabilisatie .
Neusje van de zalm: Olympus’5 axis Sync Image Stabilization
{youtube}qSj5qQR1hlM{/youtube}