Poll uitslag: Meer dan 500 lezers antwoorden dat ze liever fotograferen met een zoeker.
We vroegen onze lezers of ze een voorkeur hadden voor het fotograferen met of zonder zoeker, of dat ze beiden toepasten. De voorkeur van onze lezers voor een camera met een zoeker is overweldigend. Bijna 150 lezers hadden geen voorkeur, of gebruiken afhankelijk van het onderwerp de zoeker of het beeldscherm achterop de camera. Slechts 45 lezers fotografeerden liever zonder zoeker.
Afhankelijk van de fotograaf en de hoeveelheid licht – met name bij weinig licht heb je meer scherptewinst – kan het 1 tot 2 stops schelen als je de zoeker gebruikt.
Fotograferen met een zoeker heeft ten opzichte van fotograferen via het beeldscherm achterop de camera, meerdere voordelen. Ten eerste heb je alle aandacht voor de compositie van je foto, omdat je nergens door wordt afgeleid als je door een zoeker kijkt. Ten tweede heb je geen last van reflecties als je door een zoeker kijkt. Op een zonnige dag kan het beeldscherm achterop de camera bijna onleesbaar worden, terwijl de zoeker nergens last van heeft. Ten derde neem je een stabielere houding aan als je de camera tegen je gezicht houdt om door de zoeker te kijken. Dat levert scherpere foto’s op ten opzichte van fotograferen met de armen uitgestrekt, zodat je het beeldscherm kan zien.
Het verbaasde mij dat er zo’n uitgesproken voorkeur was voor fotograferen met een zoeker. Ten eerste kan je een kleinere, lichtere camera maken als je de zoeker achterwege laat. En kleine, lichte camera’s zonder zoeker (Nikon J5, Samsung NX500, Panasonic GF7), Panasonic GM1) bieden net zo veel mogelijkheden en dezelfde beeldkwaliteit. We krijgen veel vragen van onze lezers naar kleine, goede camera’s. En als ik op een toeristische locatie om mij heen kijk, zie ik heel veel fotografen die geen gebruik maken van een zoeker. OK, de meesten fotograferen met smartphone of Ipad. Maar ik zie ook steeds meer fotografen die liever het beeldscherm van een spiegelloze of zelfs van de spiegelreflex camera gebruiken om scherp te stellen en een mooie compositie te kiezen, dan dat ze de optische zoeker gebruiken. Ik kreeg bijna de indruk dat ik een uitzondering was, met mijn voorkeur om te fotograferen met behulp van een zoeker.
Er zijn twee soorten zoekers: optische zoekers (Optical Viewfinder: OVF) en elektronische zoekers (Electrical Viewfinder: EVF). Er bestaan van beide soorten zoekers die in de camera zijn ingebouwd (het leeuwendeel), of opsteekzoekers, die je op het flitscontact van de camera of tegen het beeldscherm plaatst.
Traditionele, optische zoeker (OVF)
Eigenlijk is de optische zoeker een erfenis uit het tijdperkEen optische zoeker is een stuk glas waar je door heen kijkt om te zien wat je fotografeert. De meest voorkomede soort is de zoeker van een spiegelreflexcamera. Met behulp van een spiegel en een pentaprisma wordt het licht omgeleid naar de optische zoeker, zodat je kan zien wat je gaat fotograferen. Alleen bij de duurste spiegelreflexcamera’s lukt het om 100% van het beeld te tonen. Bij de meeste spiegelreflexcamera’s zie je 95 tot 99% van het beeld dat uiteindelijk op de foto komt. Niet alle optische zokeres zijn even groot: camera’s met een volfotrmaat hebben een uiteindelijk zoekerbeeld met een vergroting van 0,7x en camera’s met een APS-C sensor hebben een uiteindelijk zoekerbeeld van 0.56x.
Zodra je een foto maakt, wordt de zoeker even zwart omdat de spiegel omhoog klapt. Dat wordt storender naarmate je meer opnames per seconde maakt. En gebruik je een spiegelreflex camera om een video opname te maken, dan is de spiegel permanent opgeklapt en is de optische zoeker volledig zwart.
Voordelen Optische zoeker
- Natuurlijk beeld
- Echte kleuren
- Groot dynamisch bereik
- Geen vertraging
- Geen storende informatie
Nadelen optische zoeker
- Geen WYSIWYG: effecten van belichting of aanpassing van witbalans niet zichtbaar
- Beperkte informatie beschikbaar (AF punt, sluitertijd , diafragma en wat andere gegevens onder het zoekerbeeld)
- In de zoeker zijn geen foto’s terug te kijken
- In het donker zie je niets meer door een optische zoeker
- Bij nachtopnames moet je een optische zoeker afdekken voor het maken van een opname, omdat er licht in de zoeker kan vallen, dat de belichting verstoort.
- Alleen 100% van het beeld bij de duurdere camera’s
- Niet geschikt voor video & zoekerbeeld wordt kortstondig zwart door op- en neerklappende spiegel
Elektronische zoeker (EVF)
Een elektronische zoeker ziet er van buiten net zo uit als een optische zoeker. Maar in plaats van een complexe constructie met een spiegel en een pentaprisma, kijk je in feite naar een klein beeldscherm in de camera. Vroeger was de resolutie van elektronische zoekers zo laag, dat je individuele puntjes kon zien. Ook was de verversingsfequentie van het beeld niet snel genoeg om snel bewegende onderwerpen bij te houden, waardoor je zogenaamde tearing of smearing kreeg bij snel bewegende onderwerpen. Het beeld van de zoeker van de Samsung NX1 wordt sneller ververst dan je met je ogen kan knipperen (12ms). Er zijn al veel fotografen die het niet meteen door hebben of een camera een optische of elektronische zoeker heeft. Toch zien geoefende fotografen nog steeds verschillen tussen een optische en een elketronische zoeker: de oortekening in de schaduwpartijen en in de hooglichten van een optische zoeker is beter dan van een elektronische zoeker en soms komen de kleuren van het zoekerbeeld niet helemaal overeen met de werkelijkheid.
Voordelen elektronische zoeker
- Altijd 100% van het beeld
- Helderder bij weinig licht (al krijg je dan wel meer ruis te zien)
- WYSIWYG: aanpassingen van belichting en witbalans zijn meteen zichtbaar, maar je kan een elketronsiche zoeker ook zo instellen, dat hij hetzelfde laat zien als een optische zoeker (zeker handig bij flitsopnames)
- Veel extra informatie beschikbaar. Veel camera’s bieden, zoals de zoeker van de Panasonic G7 in onderstaand plaatje, verschillende mogelijkheden inclusief waarschuwingen tegen overbelichting, focuspeaking en/of een uitvergroot beeld tijdens handmatig scherpstellen en een elektronische waterpas
- Bij uitstek geschikt voor video en snelle serie=opnames: met 30 beelden per seconde wordt het zoekerbeeld nog steeds getoond
- Zoekerbeeld is op vele manieren aan te passen aan eigen voorkeur
Nadelen elektronische zoeker
- Extra informatie geeft een druk zoekerbeeld
- Kleurweergave en dynamische bereik minder dan van optische zoeker
Smaken verschillen. Er zijn fotograferen die een elektronische zoeker maar niks vinden. En er zijn fotografen die zweren bij een elektronische zoeker. Feit is, dat de elektronische zoeker in een paar jaar een enorme technologische vooruitgang heeft geboekt en daardoor in populariteit is toegenomen. Pentax, Canon en Nikon spiegelreflexcamera’s hebben (nog?) een optische zoeker. Samsung, Sony, Nikon (1), Olympus, Fujifilm en Panasonic maken spiegelloze systeem camera’s met een elektronische zoeker. Zelfs Leica past een elektronische zoeker toe in de meest recente Leica Q.
Hoe zal de wereld er over 5 jaar uitzien?
