Full Review Panasonic Lumix S5 II – Eindelijk met fasedetectie AF

Met fasedetectie AF rekent Panasonic af met de enige echte tekortkoming van eerdere modellen.

Introductie Panasonic Lumix S5 II

De Panasonic Lumix S5 II vervangt de Lumix S5, die in 2020 werd geïntroduceerd en dus eigenlijk nog niet zo oud is. Toch zit er wel degelijk een groot verschil tussen beide camera’s. Dat zit niet in de sensor of de beeldkwaliteit, maar in het scherpstelsysteem. De S5 II heeft namelijk fasedetectie autofocus. Net zoals alle andere merken is het nieuwe autofocussysteem van Panasonic eindelijk hybride. Het gebruikt zowel contrastdetectie als fasedetectie. Wie bekend is met de geschiedenis van Panasonic, weet wat een grote stap dit is. Waar andere merken zoals Sony met de A7S en Olympus met de E-M10 IV recent nog enkele modellen hebben gemaakt met contrastdetectie autofocu, maakte Panasonic tot de komst van deze S5 II enkel camera’s met contrastdetectie AF.

Panasonic heeft de afgelopen jaren dat systeem enorm verfijnd en noemt het DFD (Depth From Defocus). Dankzij DFD kunnen Panasonic camera’s met enkele metingen berekenen in welke richting en hoeveel er moest worden scherpgesteld. S-AF is met DFD heel snel en precies en ook in C-AF zijn de resultaten redelijk, tenminste, als je foto’s maakt. Dankzij steeds snellere processoren werd DFD iedere generatie beter. Toch bleef er een nadeel kleven aan DFD en dat is dat de camera toch nog af en toe wat heen en weer moet zoeken. Als je filmt zie je dat in de opnames terug. Hoe sneller de uitlezing van de sensor is en hoe sneller de camera de berekeningen kan doen, hoe minder je dit ziet, maar voor een merk dat zelfs op zijn basismodel enorm uitgebreide videomogelijkheden heeft, is dat natuurlijk iets dat ze graag opgelost wilden hebben. Met fasedetectie autofocus rekent Panasonic af met het enige waarop ze echt een achterstand hadden ten opzichte van de concurrentie.

IBIS en koeling

De autofocus is echter niet het enige dat Panasonic heeft verbeterd aan de Lumix S5 II. De beeldstabilisatie is ook verbeterd. Volgens Panasonic is het systeem twee keer zo effectief geworden. In de praktijk zou je dat mogen vertalen naar een stop winst. De ingebouwde beeldstabilistatie van de S5 II werkt over vijf assen en kan gecombineerd worden met beeldstabilisatie in de objectieven, indien aanwezig. Samen zouden ze dan goed kunnen zijn voor 6,5 stops correctie. In de praktijk blijkt de stabilisatie van de S5 II erg goed en inderdaad merkbaar beter dan van het oude model. Die van de nieuwe Sony A7R V vinden we nog net een fractie beter, maar dan heb je het meteen over het beste op dit gebied en die camera is dan ook twee keer zo duur. In de prijsklasse van de Lumix S5 II vind je geen betere stabilisatie.

Verder beschikt de Lumix S5 II over Active I.S en is er een Boost I.S. stand. Active I.S. is geschikt voor video-opnames terwijl je loopt. Boost I.S. vooral voor statische opnames waarbij de camera het beeld min of meer vast probeert te zetten, alsof het op een statief staat. Beide werken erg goed en zorgen ervoor dat je als filmer net iets minder vaak een gimbal of statief nodig hebt en makkelijker kwalitatief goede shots uit de hand kan maken. Een andere verandering betreft de koeling. De Lumix S5 II heeft een actieve, ingebouwde koeling die lucht aanzuigt onder de voorkant van de zoeker en uitblaast naar beide zijkanten. Hierdoor is de kans op oververhitting veel kleiner dan bij de originele S5. Voor een basismodel is dit een unieke functie en het laat zien dat Panasonic videofuncties serieus neemt. In de praktijk hebben we het niet voor elkaar gekregen om de S5 II te laten oververhitten, al moeten we er wel bij zeggen dat het tijdens de testomstandigheden zonnig, maar niet heel warm was. Het feit dat de camera lucht naar binnen zuigt, wil overigens niet zeggen dat de camera hierdoor gevoelig is geworden voor stof of vocht. De Lumix S5 II is, Panasonic getrouw, nog steeds een heel goed afgedichte camera.

Bouw en bediening

De Panasonic Lumix S5 II is iets groter dan zijn voorganger, de S5. Deels komt dat door de ingebouwde koeling. Die heeft luchtopeningen naast en onder de zoeker. Aan de ene kant zuigt de camera lucht aan, aan de andere kant wordt die weer uitgeblazen. Ondanks deze openingen is de camera nog steeds volledig weerbestendig.

De Lumix S5 II is het kleinste model van alle kleinbeeldcamera’s van Panasonic. Dat wil niet zeggen dat het in absolute zin een compacte of lichte kleinbeeldcamera is. De Sony A7 IV is bijvoorbeeld in alle dimensies kleiner en de Lumix S5 II is zwaarder dan eigenlijk al zijn directe concurrenten. Die grotere afmetingen hebben wel hun voordelen. De grip is lekker groot en de knoppen zijn goed te bedienen. De Panasonic Lumix S5 II heeft een nieuwe AF-joystick die nu acht kanten op kan, in plaats van vier. De zoeker heeft een hogere resolutie en gaat van 2,36 megapixel naar 3,76 megapixel, met een verversingssnelheid van 120 of 60 beelden per seconde en die extra resolutie zie je ook echt terug in de zoeker. Het beeld is zichtbaar mooier. De Panasonic Lumix S5 II heeft een grote HDMI aansluiting, wat volledig in lijn is met de hybride kwaliteiten van de camera. Ook dit is in deze (en ook hogere prijsklassen) nog steeds iets bijzonders. De S5 II heeft net als de S5 twee SD-kaartsleuven, alleen zijn ze nu allebei geschikt voor de snellere UHS-II kaarten. Bij de originele S5 was dat alleen bij een van de twee het geval. De S5 II gebruikt dezelfde accu als de S5.

Beeldkwaliteit

De Panasonic Lumix S5 II heeft een nieuwe sensor. De sensor van de S5 heeft namelijk geen fasedetectie AF en die van de S5 II wel. Het pixelaantal is echter gelijk, met 24 megapixel. We zien geen kwaliteitsverschillen en die hadden we ook niet verwacht. De sensor van de S5 is ook al een moderne en behalve de toevoeging van fasedetectie lijken er geen grote technische verschillen tussen beide sensoren te zitten. Wanneer er grotere bestanden nodig zijn, biedt de Lumix S5 II een 96 megapixel high res mode. De camera kan de bestanden in de camera samenstellen en daarbij rekening houden met bewegende onderwerpen in het beeld en deze redelijk wegwerken. Dat doet de camera al voor je. Het is niet nodig om de opnames naderhand op de computer samen te voegen. Het grote voordeel is dat je dus direct, ter plekke, kan kijken of de opname goed is en vrij van artefacten die door beweging worden veroorzaakt. Zo scherp als met een 100 megapixel camera worden de foto’s niet, maar de high res mode zorgt wel duidelijk voor een hogere scherpte en meer detail dan met standaardopnames mogelijk is. De high res mode werkt echter niet zonder statief. Bij sommige camera’s van Panasonic is dat wel het geval.

Video

De Panasonic Lumix S5 II kan opnemen in veel verschillende formaten. De S5 beschikt zelfs over ‘open gate’ 6K tot 30 beelden per seconde in 10 bit 4:2:0. In ‘open gate’ schrijft de camera alle informatie van de sensor weg als videobestand. Je krijgt dan 5952×3968 pixels in een 3:2 verhouding per beeld. In de nabewerking kan je hieruit iedere gewenste beeldverhouding halen, tot en met 4K staand toe. Het is ook mogelijk om in ‘open gate’ met anamorphische objectieven te filmen, waardoor de 3:2 verhouding langwerpiger en meer cinematografisch kan worden gemaakt, zonder verlies van pixels. Deze mogelijkheid is extra interessant omdat de camera een gecorrigeerde beeldverhouding in de zoeker kan weergeven. Je ziet dus al het eindresultaat en dat geldt ook voor de kleuren als je met een log-profiel werkt. Je kan namelijk ook je eigen LUT’s in de camera laden zodat de zoeker en het scherm de kleuren en het contrast weergeven zoals ze er na bewerken uit zouden kunnen zien. Om het extra mooi te maken, kan je zelfs de beeldstabilisatie aanpassen aan anamorpisch werken. De beeldstabilisatie werkt dan in verticale richting anders dan in horizontale richting en houdt daarbij rekening met de andere verhoudingen van het beeld. Geen enkel ander merk biedt al deze mogelijkheden in een kleinbeeld systeemcamera.

Ook voor wie dat allemaal niet wil, heeft de S5 veel te bieden. In 6K kan je ook gewoon in 17:9 of 16:9 verhouding filmen en dat geldt ook voor 4K. In kleinbeeld kan je dan filmen in 30 of 24 beelden per seconde, in Super 35 is 4K mogelijk tot 60 beelden per seconde en met minder ‘rolling shutter’. In ‘Langzaam en snel’ haalt de camera in Full HD maximaal 180 beelden per seconde. HLG en V-Log zijn uiteraard aanwezig, maar de S5 kan standaard niet filmen in ProRes of raw via HDMI. De originele S5 kon dat wel Panasonic heeft wel aangekondigd dat er een betaalde update komt die raw via HDMI mogelijk maakt. Verder biedt de Lumix S5 II de mogelijkheid om zonder adapter eop vier kanalen geluid op te nemen en heeft de camera een aparte schermweergave voor de audiomogelijkheden. Voor het beoordelen van het beeld kan je gebruik maken van waveform weergave. Oververhitting zal dankzij de ingebouwde ventilator niet snel optreden en de werking van de ventilator is instelbaar. De kwaliteit van de video is uitstekend en de betere beeldstabilisatie helpt om ook uit de hand nog goede opnames te maken.

Panasonic Lumix S5 II X

Wie absoluut het maximale aan filmmogelijkheden nodig heeft, wordt door Panasonic op zijn wenken bediend met een speciale uitvoering van de S5 II.  Dat is de Lumix S5 II X. Die biedt voor een gering bedrag meer zowel raw-video als de mogelijkheid om te filmen in ProRes. De bestanden zijn dan te groot om weg te schrijven naar de UHS-II SD kaarten, maar de Lumix S5 II X lost dat op door de optie te bieden om opnames op te slaan op externe SSD’s via de USB-C uitgang. Voor fervente filmers is dat een win-win model. Je krijgt dan de makkelijk te verwerken ProRes-bestanden op snelle en relatief goedkope externe harde schijven. Die kan je zelfs zo aansluiten aan je computer en importeren is dan niet eens nodig als je dat niet wilt.

Autofocus

Het grote nieuws is natuurlijk dat de Panasonic Lumix S5 II nu eindelijk een hybride-AF systeem heeft zoals vrijwel alle andere moderne camera’s ook hebben. Het gebruikt fasedetectie om snel naar een bepaald punt toe te kunnen gaan en contrastdetectie voor de finetuning. Hierdoor kan de camera beter tracken en onderwerpen beter volgen. Dit zorgt ook voor betere AF-prestaties wanneer je gebruik maakt van de op Ai gebaseerde onderwerpsherkenning. De Panasonic Lumix S5 II heeft 779 scherpstelvelden die net niet de randen van het beeld bedekken. In de praktijk is het eigenlijk opvallend hoe onmerkbaar goed het systeem werkt. Het doet niet onder voor autofocussystemen van andere merken en het kenmerkende pulseren van DFD-autofocus is weg. De scherpstelling doet gewoon wat je van een modern scherpstelsysteem verwacht en dat is een groot compliment. Panasonic eigen kan bij handmatige scherpstelling zowel voor linaire als niet-lineaire scherpstelling worden gekozen. In het eerste geval zorgt een bepaalde slag van de scherpstelring altijd voor een gelijke verandering van de ingestelde afstand. Voor het maken van focus-pulls tijdens het filmen is dat belangrijk. De slag is zelfs instelbaar tussen de 90 en 360 graden in stappen van 30 graden. Bij niet-lineaire scherpstelling is de verandering van de ingestelde afstand afhankelijk van de snelheid waarmee je draait. Hierdoor kan je extra nauwkeurig instellen.

Bijzondere functies

Het meest bijzondere aan de Panasonic Lumix S5 II is datgene dat hopelijk binnen afzienbare tijd op alle modellen van Panasonic normaal is: fasedetectie autofocus. Los daarvan heeft de camera nog meer mogelijkheden die je niet snel bij concurrenten aantreft en zeker niet in deze prijsklasse: high res foto’s, vier-kanaals audio, LUT’s en waveform-weergave tijdens het filmen en natuurlijk ook de ingebouwde koeling. Voor fotografen is het lijstje met bijzondere zaken vrij kort, maar wie regelmatig filmt zal de extra mogelijkheden zeker waarderen.

Ten opzichte van de concurrentie

De prijs van de Panasonic Lumix S5 II is een van de aantrekkelijke punten van de camera. Die maar net boven die van de Canon EOS R6 en dus ruim onder de prijs van de EOS R6 II en is ook wat lager dan de prijs van de Sony A7 IV. De Sony heeft een van de beste AF-systemen in deze prijsklasse en een hogere resolutie, maar biedt niet de uitgebreide videomogelijkheden van de Panasonic en heeft ook geen high res mode voor foto’s. De Canon EOS R6 II is een hele goede allrounder, met een vergelijkbare resolutie. De videomogelijkheden zijn uitstekend, met oversampelde 4K 60p zonder crop en 6K ProRes Raw via HDMI. De EOS R6 II heeft echter niet de geavanceerde ondersteuning voor anamorphische objectieven of LUT’s en mist zaken als waveform weergave. De R6 II is wel een snellere camera, met 12 beelden per seconde met mechanische sluiter en 40 beelden per seconde met elektronische sluiter. De getallen voor de Lumix S5 II zijn respectievelijk 7 (of 9 als je de AF uitzet) en 30.

Conclusie test Panasonic Lumix S5 II